Της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΥΡΓΟΥ,
MSc(ΔΠΜ), φιλολόγου 3ου ΓΕΛ Βόλου
10 Δεκεμβρίου 1948, ημερομηνία ορόσημο! Οι χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο, όλος ο πλανήτης ξυπνά από έναν εφιάλτη που οδήγησε σε περισσότερους από 60.000.000 νεκρούς, σε κρίση αρχών και αξιών, σε εδαφικές απώλειες και σε μετατοπίσεις συνόρων που άλλαξαν τον γεωγραφικό χάρτη σε παγκόσμια κλίμακα.
Στον απόηχο του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου τα Ηνωμένα Έθνη συγκεντρώθηκαν και συγκρότησαν έναν διακυβερνητικό οργανισμό με στόχο τη διάσωση της ανθρωπότητας και τη διαφύλαξη της πολυπόθητης και εύθραυστης παγκόσμιας ειρήνης. Θέλοντας να αποκτήσουν εχέγγυα για την αποφυγή της επανάληψης ενός πολεμικού ολέθρου και την εξεύρεση πολιτισμένων λύσεων για τις διακρατικές διαφορές, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προχώρησε στη σύνταξη της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελούμενης από 30 άρθρα. Τα άρθρα αυτά κατοχυρώνουν την ελευθερία, την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό όλων των ανθρώπων που είναι σύμφυτα με την ανθρώπινη υπόσταση, δεν κερδίζονται, δεν αγοράζονται, δεν προκύπτουν τυχαία, απλά απαιτούνται. Το να διεκδικείς τα δικαιώματα που εύλογα και λογικά σου ανήκουν, σημαίνει ότι αναγνωρίζεις και σέβεσαι το ίδιο και τα δικαιώματα των άλλων. Με αυτόν τον καταστατικό χάρτη, ο Ο.Η.Ε. οραματιζόταν την παγκόσμια ενότητα, τη σύμπνοια απόψεων ως απότοκο του διαλόγου, την αποδοχή της διαφορετικότητας, τον αλληλοσεβασμό, την αναγνώριση της πολυπολιτισμικότητας, την αρμονική συμβίωση, τη γόνιμη συνεργασία και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και των κρατών. Στηλιτεύοντας αναφανδόν μέσα από τις επίσημες διατάξεις της, η Ο.Δ.Α.Δ. αντιμάχεται τη βία, τις ρατσιστικές συμπεριφορές, τους διαχωρισμούς και τις διακρίσεις, ενώ σθεναρά υποστηρίζει τις επιλογές που διέπονται από την ελεύθερη βούληση, την απαρακώλυτη ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου και την αυτοσυνειδησία.
Με αφορμή την ημέρα της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας οι μαθητές/τριες του Γ2 του 3ου Γ.Ε.Λ. Βόλου έγραψαν παραδείγματα παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Έμαθαν, προβληματίστηκαν, συνειδητοποίησαν πως η τήρησή τους εξαρτάται από όλους μας, εφόσον αγρυπνούμε, γρηγορούμε, απαιτούμε ως ενεργοί πολίτες και δεν επιτρέπουμε σε κανέναν και ποτέ να καταπατήσει τα σύμφυτα με την ανθρώπινή μας υπόσταση δικαιώματα.
Ακολουθούν τα άρθρα των μαθητών/τριών:
Κωνσταντίνος Τζήκας Γ2: Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιδείνωσε μια ήδη δυσάρεστη κατάσταση για τις φιλελεύθερες αρχές της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία, όπου το καθεστώς του Πούτιν με σιδηρά πυγμή κυβερνά σε ένα πολύ ασφυκτικό και περιοριστικό πλαίσιο για τη ρωσική κοινωνία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ο ΟΗΕ, ως υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταθέτουν πλήθος αναφορών σε γραμμή υπεράσπισης των ελευθεριών και των δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες, που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Η Ρωσία αρνείται ότι στοχοποιεί αμάχους και αποκαλεί τις ενέργειές της στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», για να αφοπλίσει τη χώρα και να εξαλείψει αυτό που το Κρεμλίνο αποκαλεί αντιρωσικό εθνικισμό που υποκινείται από τη Δύση. Η Ουκρανία και η Δύση λένε πως η Ρωσία εξαπέλυσε έναν απρόκλητο επιθετικό πόλεμο στον οποίο είναι εμφανέστατη, σύμφωνα μα μαρτυρίες, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ουκρανικού άμαχου πληθυσμού. Ακόμα, αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι αρκετοί Ουκρανοί στρατιώτες έχουν καταπατήσει τα δικαιώματα των Ρώσων αιχμαλώτων. Οι βιαιοπραγίες δεν σταματούν εκεί από την στιγμή που μιλάμε για ένα πόλεμο. Οι απάνθρωπες ενέργειες του πολέμου στην Ουκρανία μας δείχνουν πως η κοινωνία μας είναι ακόμη πίσω, τέτοια φαινόμενα πρέπει να εξαλειφθούν άμεσα για το καλό της ανθρωπότητας.
Βαγγέλης Κορδάτος Γ2: Η έξαρση της φτώχειας στις μέρες μας οδηγεί σε διαδεδομένα φαινόμενα παραβίασης των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα σημαντικό φαινόμενο παρατηρείται στις φτωχές χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου το χαμηλό βιοτικό επίπεδο επιτρέπει την εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού που παρέχουν χαμηλού κόστους εργασία. Με αυτόν τον τρόπο, πολυεθνικές εταιρείες αυξάνουν το κέρδος τους, χωρίς να το μοιράζονται ισότιμα με το εργατικό δυναμικό. Αυτές οι συνθήκες αναγκάζουν τους κατοίκους αυτών των χωρών να τις εγκαταλείπουν και να μεταναστεύουν σε άλλες. Όμως μετά τη μετανάστευσή τους δεν αντιμετωπίζονται πάντα με ισότητα. Οι μετανάστες, λόγω της ευάλωτης κατάστασης στην οποία βρίσκονται, συχνά γίνονται θύματα ρατσιστικών και άνισων συμπεριφορών. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο ποσοστό μεταναστών καταλήγουν επαίτες που ζητιανεύουν σε διάφορους δημόσιους χώρους. Το τραγικό της κατάστασης είναι ότι τα λιγοστά χρήματα που βγάζουν από αυτήν τη δραστηριότητα τις περισσότερες φορές καταλήγουν στα χέρια άλλων οι οποίοι τους παρακινούν για επαιτεία.
Μάρκος Μαριτσούδης Γ2: Παραβιάσεις Ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω της ανέχειας. Ποια δικαιώματα του φτωχού πληθυσμού καταπατεί η κοινωνία μας;
Αρχικά, παραβιάζεται το δικαίωμα ίσων ευκαιριών μεταξύ όλων των ανθρώπων. Λόγω του χαμηλού οικονομικού επιπέδου, δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ένα καλό μέλλον για την οικογένειά τους αλλά ούτε και τα αναγκαία ανθρώπινα αγαθά. Έπειτα, το δικαίωμα του φτωχού πολίτη στον ιδιωτικό χώρο πολλές φορές αμελείται και παραβιάζεται. Αυτό οφείλεται στις αντιλήψεις της κοινωνίας, η οποία θεώρει τη φτώχεια ως μια λυπηρή κατάσταση. Ταυτόχρονα, δεν δίνει καμία σημασία στην ψυχολογική κατάσταση του φτωχού πολίτη, δείχνοντας αδιαφορία και καταδικάζοντάς τον σε μια δύσκολη ζωή χωρίς περιθώρια βελτίωσης. Τέλος, ένα από τα πιο σημαντικά ανθρώπινα δικαιώματα είναι το δικαίωμα στην παιδεία. Δυστυχώς, λόγω του χαμηλού εισοδήματος των γονέων οι οποίοι δεν έχουν ούτε τα μέσα ούτε τους πόρους, για να δώσουν στα παιδιά τους την επαρκή εκπαίδευση που χρειάζονται, πολλά από αυτά πέφτουν θύματα χειραγώγησης, μελλοντικής εκμετάλλευσης και ηθικής κατάπτωσης.
Κωνσταντίνος Μαλαμούλης Γ2: Αναμφίβολα, ο αιώνας μας – παρά τις μεγάλες αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε όλα τα επίπεδα – χαρακτηρίζεται από μια σειρά αρνητικών γεγονότων, που θίγουν την ποιότητα του πολιτισμού και αλλοιώνουν τη «λαμπερή» του εικόνα. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκαταλέγονται στις πλέον αρνητικές πτυχές του, καθώς σε παγκόσμια κλίμακα υπάρχει εκμετάλλευση, ρατσισμός και κυριαρχία στερεοτύπων, ενώ πολλές από τις θρησκευτικές και πολιτικές ελευθερίες υπάρχουν μόνο στη θεωρία και όχι στην πράξη. Ταυτόχρονα δε, παιδικός υποσιτισμός, εργασία μικρών παιδιών σε συνθήκες καθόλου ανθρώπινες, έμφυλη βία και ενδοοικογενειακή παραβατικότητα συμπληρώνουν το πάζλ ενός κόσμου που καθημερινά αλλοιώνει τη φαινομενική εικόνα ευημερίας.
Η ιστορία ενός μικρού εργάτη
Διήγημα από την Ιωάννα Μπόνου Γ2
Ώρα 5 το πρωί . Ένα σκισμένο παλτό και ένα ζευγάρι λιωμένα παπούτσια. Ένα παιδί, ετών 13, που ετοιμάζεται για να φύγει. Να πάει πού; Σχολείο; Όχι, είναι πολύ νωρίς για να πηγαίνει εκεί. Ετοιμάζεται για να πάει να δουλέψει, να ζήσει ή έστω να φροντίσει να έχει το καθιερωμένο του κομμάτι ξερό ψωμί, αν είναι τυχερό.
Έτσι λοιπόν μία ακόμα μέρα το βρίσκει να φεύγει με μία παλιά τσάντα στην πλάτη που ελπίζει μία μέρα να τη γεμίσει με ένα βιβλίο, ένα παιχνίδι , ένα όνειρο το οποίο θα έχει έστω και μία πιθανότητα να εκπληρωθεί. Αντίθετα, όμως, η τσάντα άδεια. Τα χέρια του γεμάτα πληγές, καταπονημένα από την εξουθενωτική φύση της εργασίας του. Ένα ακόμα παιδί που αντί να έχει χτυπημένα γόνατα από το παιχνίδι αναγκάζεται να τραυματίζεται, εξασφαλίζοντας τον πλούτο κάποιου άλλου. Είχαν περάσει ήδη 9 ώρες και είχαν μείνει ακόμα αρκετές, πριν το παιδί φύγει από εκεί για να γυρίσει πίσω, σε αυτό το ερείπιο για πολλούς, αλλά για εκείνο σπίτι. Ξαφνικά, καθώς εργαζόταν στην κεντρική μηχανή του εργοστασίου μία μικρή έκρηξη συνέβη και καπνοί γέμισαν το τοπίο.
Η ζημιά μικρή, αλλά ακριβή. Όμως το παιδί είχε κάψει το χέρι του. Δάκρυα γέμισαν τα μάτια του και ο πόνος που ένιωθε ήταν αβάσταχτος. Μετά από λίγα λεπτά έκανε και την εμφάνισή του στο συμβάν ο αρμόδιος εκείνης της βάρδιας. Κοίταξε το παιδί και μετά τη μηχανή, δεν πήρε πολλή ώρα μέχρι να αρχίσουν οι φωνές. Βρισιές, απειλές και μίσος και ένα παιδί με καμένο χέρι. Αφού ο υπεύθυνος έφυγε, προκειμένου να βρει μία οικονομική λύση να σώσει τη μηχανή αγνοώντας το 13χρονο παιδί, μία κοπέλα πλησίασε, για να βοηθήσει το τραυματισμένο πλάσμα. Καθώς περιποιούταν τις πληγές του, του μιλούσε, του είπε ότι ήταν νοσοκόμα μέχρι που αναγκάστηκε λόγω πολέμου να μεταναστεύσει και να έρθει εδώ. Μία κοπέλα 25 χρονών η οποία μέχρι πρότινος είχε μία χαρούμενη και ελεύθερη ζωή.
Εκείνη τη νύχτα το παιδί δεν γύρισε σπίτι του και εκείνη τη νύχτα το παιδί δεν ήταν μόνο του. Η κοπέλα προσφέρθηκε να το φιλοξενήσει. Εκείνη την νύχτα, λοιπόν, το παιδί άκουσε ιστορίες από μία ζωή στην οποία η ελευθερία, η εκπαίδευση και η υγεία δεν ήταν άπιαστα όνειρα. Εκείνη τη νύχτα το παιδί κοιμήθηκε με μία απορία: «Γιατί εγώ δεν έχω το δικαίωμα να ζήσω;».