Για τρεις ημέρες έζησαν από κοντά την κόλαση της Ειδομένης. Χιλιάδες σκηνές απλωμένες, καταυλισμοί απόγνωσης, πρόσφυγες κυριευμένοι από το φόβο και την αγωνία. Και η ελπίδα τους να περάσουν τα σύνορα βουτηγμένη στον απέραντο βούρκο και τη λάσπη που πνίγει ακόμη τους υποτυπώδεις χώρους διαμονής τους.
Τέσσερις γιατροί του Βόλου και δύο νοσηλεύτριες βρέθηκαν το τριήμερο της 25ης Μαρτίου στην Ειδομένη παρέχοντας ιατρικές υπηρεσίες στους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Ο καρδιολόγος κ. Ματθαίος Δραμητινός, η παιδίατρος κ. Αφροδίτη Γαντζού, η παιδίατρος κ. Εύη Γκέσκου και η ρευματολόγος κ. Μίνα Ταχούλα, μαζί με την νοσηλεύτρια Ιορδάνα Ιωσηφίδου, βρέθηκαν για τρεις ημέρες υπό την αιγίδα του Ιατρικού Συλλόγου Μαγνησίας στην Ειδομένη όπου μέσα σε σκηνές των Γιατρών του Κόσμου εξέτασαν πάνω από 1000 άτομα, ενώ διέθεσαν και φαρμακευτικό υλικό που έφεραν από τον Βόλο μετά από την ενεργοποίηση και του Φαρμακευτικού Συλλόγου Μαγνησίας, όπως ανέφερε ο κ. Δραμητινός. Οι γιατροί μετέβηκαν στην Ειδομένη με το λεωφορείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η αναχώρηση έγινε το πρωί της 25ης Μαρτίου και γύρω στις 12 το μεσημέρι η αποστολή είχε φτάσει στην Ειδομένη. «Προσεγγίζοντας το χωριό βλέπαμε ήδη πολλές σκηνές, Φτάνοντας όμως μέσα στον οικισμό και μόλις πήγα να βγω έξω, ξαφνικά ήρθαν πάνω στο λεωφορείο πολλοί πρόσφυγες που νόμιζαν ότι είχαμε να τους προσφέρουμε πράγματα. Ο οδηγός του λεωφορείο κλείδωσε τις πόρτες, αμέσως αποχωρήσαμε από το χωριό και σε συνεννόηση με τους Γιατρούς του Κόσμου συναντηθήκαμε μαζί τους δύο χιλιόμετρα έξω από το χωριό, σε χωράφι, και τους δώσαμε το φαρμακευτικό υλικό που είχαμε φέρει μαζί τους. Ουσιαστικά επιβεβαιώθηκε αυτό που μας έλεγαν πως στην Ειδομένη ήταν αδύνατον να βγάλεις από τσάντα πράγματα και να μην πέσουν πάνω σου οι πρόσφυγες ελπίζοντας ότι θα δώσεις κάτι» τόνισε ο κ. Δραμητινός.
Καταυλισμοί και ουρές παντού
Η Ειδομένη είναι ένα μικρό χωριό με 150-200 κατοίκους, όπου ξαφνικά εγκαταστάθηκαν 14.000 πρόσφυγες και μετανάστες.
«Παντού βλέπαμε καταυλισμούς και σκηνές και χιλιάδες ανθρώπους να περιδιαβαίνουν. Νόμιζα ότι βρισκόμουν σε περιοχές της Αραβίας που έχω επισκεφθεί. Επίσης εντύπωση μου έκανε πως κάποιοι άνθρωποι πλουτίζουν εκεί από την πώληση διαφόρων προϊόντων. Παντού έβλεπες ουρές ανθρώπων που περίμεναν μπροστά από τα βαν να ξεφορτώσουν πράγματα οι εθελοντές. Για παράδειγμα είδα μια ουρά μισού χιλιομέτρου από πρόσφυγες, όπου ΜΚΟ μοίραζε φαγητό και η οποία ποτέ δεν τελείωσε. Μιλάμε για μια ολόκληρη πολιτεία με 13.000 άτομα. Επίσης άπειρα ήταν τα τηλεοπτικά συνεργεία με κάμερες και δορυφόρους, με συνέπεια να έχουν μπλοκάρει τα κινητά μας τηλέφωνα» σημείωσε ο καρδιολόγος.
Πολλοί άρρωστοι
Οι γιατροί έκαναν βάρδιες για δύο ημέρες από τις τέσσερις το μεσημέρι μέχρι τις 11 το βράδυ. «Εξετάσαμε στις σκηνές των Γιατρών του Κόσμου πάνω από 1000 άτομα. Το 60% των ανθρώπων είναι άρρωστοι από κρυολογήματα, ιώσεις του αναπνευστικού, ενώ πολλά παιδιά είχαν διάρροια και άλλα συμπτώματα από τις άθλιες συνθήκες. Συνολικά εξετάσαμε πρόσφυγες με προβλήματα υγείας από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα. Εξετάζαμε συνεχώς και έξω από τη σκηνή είχε σχηματιστεί ουρά με πολλούς πρόσφυγες» σημείωσε ο κ. Δραμητινός.
Και πρόσθεσε: «Όλα τα μωρά ήταν σχεδόν άπλυτα, δεν υπήρχε ζεστό νερό. Όλος ο καταυλισμός ήταν γεμάτος ψείρες ακόμη και ψώρα είδαμε. Περιποιηθήκαμε δύο με τρεις πρόσφυγες που είχαν πυροβοληθεί στην Τουρκία, επίσης είδαμε ένα περιστατικό με πολλά εγκαύματα. Ακόμη περιποιηθήκαμε τουλάχιστον πέντε άτομα που ήταν θύματα ξυλοδαρμών. Επίσης ένας 17χρονος που πήγα να εξετάσω, είχε ένα στιλέτο στην τσέπη που μόλις πήγα να το πάρω, αντέδρασε επιθετικά. Ωστόσο του εξήγησα τι ήθελα να κάνω και αμέσως ηρέμησε. Μετά από όλα αυτά αισθάνθηκα απίστευτη στεναχώρια. Από όλες μου τις οικογενειακές ρίζες κατάγομαι από οικογένειες προσφύγων και την αίσθηση αυτή την έχω μέσα μου».
Μυρωδιά κάπνας
Ο κ. Δραμητινός υπογράμμισε πως οι χειρότερες ώρες ήταν μετά το απόγευμα, όταν έκανε κρύο και για να ζεσταθούν οι πρόσφυγες άναβαν φωτιές. Η κατάσταση ήταν όχι απλά αποπνικτική, αλλά κάτι χειρότερο. Έντονη η μυρωδιά του καμένου παντού, δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε, όταν βγαίναμε από τη σκηνή, επειδή προφανώς καίγονταν όχι μόνο ξύλα, αλλά και άλλα ακατάλληλα υλικά. Παντού έβλεπες χιλιάδες φωτιές, το τοπίο ήταν άγριο. Βέβαια οι άνθρωποι εκεί δεν ήταν επιθετικοί. Απλώς το τοπίο ήταν φοβιστικό.
Ο ίδιος επισήμανε ότι οι περισσότεροι πρόσφυγες είναι εξαθλιωμένοι οικονομικά, ενώ μεταξύ τους οι Άραβες έχουν διαφορές. Παράλληλα πολλές ΜΚΟ κάνουν σπουδαίο έργο, αλλά υπάρχουν και άλλες πολλές εθελοντικές οργανώσεις για τις οποίες ο ρόλος τους θα πρέπει να διερευνηθεί.
Εμπειρία ζωής
Η παιδίατρος κ. Εύη Γκέσκου ενεργοποιείται εδώ και χρόνια με τους Γιατρούς του Κόσμου, ενώ πριν μερικές ημέρες είχε παράσχει βοήθεια στους πρόσφυγες που βρέθηκαν στο ΣΕΑ Αλμυρού.
Ωστόσο η Ειδομένη ήταν κάτι πολύ διαφορετικό. «Για μένα αυτή η αποστολή ήταν μια εμπειρία ζωής που αν την βίωνε ο καθένας από εμάς, θα γινόμασταν πολύ καλύτεροι» τόνισε και πρόσθεσε πως η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη σε σχέση με αυτό που δείχνουν οι εικόνες της τηλεόρασης. Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, όπου οι πρόσφυγες κοιμούνται στο χώμα, στη λάσπη, ενώ ευτυχώς για το φαγητό καλύπτουν τις ανάγκες τους. Μέχρι στιγμής δεν έχουν πεθάνει άνθρωποι εκεί, αλλά πολύ φοβάμαι ότι αυτό μπορεί να συμβεί, αφού υπάρχει κόσμος με σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ από τη συνεχή κάπνα τα παιδιά έχουν αναπνευστικά προβλήματα».
Άλλαξε η θεώρησή μου για τα πράγματα
Η ρευματολόγος κ. Μίνα Ταχούλα μάς τόνισε πως «άλλαξε η θεώρησή μου για πάρα πολλά πράγματα μετά από αυτή την εμπειρία της Ειδομένης. Δηλαδή για πράγματα που μας αγχώνουν και μας ζορίζουν, διαπιστώνουμε ότι αυτά δεν είναι τίποτα μπροστά σε όλη αυτή την κατάσταση που βιώνουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στην Ειδομένη. Μάλιστα αντιμετωπίζουν την κατάστασή τους πολύ στωικά παρά την ταλαιπωρία τους. Στο ιατρείο που κάναμε, δεν άκουγες γκρίνιες και φωνές, ούτε διαπληκτισμούς και μετά την εξέταση ένιωθες να σου λένε ένα μεγάλο ευχαριστώ, είτε με το να σε αγκαλιάζουν είτε να φιλούν ή να σου κτυπούν την πλάτη. Έδειχναν την ευγνωμοσύνη τους για όλο αυτό που εισέπρατταν».
Η ίδια επισήμανε ότι «για μένα ήταν κάτι πρωτόγνωρο αυτό που έζησα και θα ξαναπήγαινα να βοηθήσω».
Κατέληξε δε λέγοντας ότι θα πρέπει να υπάρξει πιο οργανωμένη βοήθεια στους πρόσφυγες της Ειδομένης για να λάβουν αυτά που χρειάζονται.
Φιλικοί και ευγενικοί
Από την πλευρά της η παιδίατρος κ. Αφροδίτη Γαντζού ανέφερε πως όσα ζήσαμε στην Ειδομένη δεν περιγράφονται. Ζήσαμε καταστάσεις πολέμου, νομίσαμε ότι δεν μπορούν να συμβαίνουν αυτά στη χώρα μας. Παράλληλα βιώσαμε τον ανθρώπινο πόνο, την αγωνία των προσφύγων που παρά την απίστευτη ταλαιπωρία τους ήταν φιλικοί και ευγενικοί, έχοντας μέσα τους κρυμμένη την ελπίδα ότι θα έρθουν καλύτερες γι’ αυτούς ημέρες.
Και πρόσθεσε πως «είδαμε παιδιά που τα δέρματά τους ήταν κατακόκκινα από τις συνεχείς διάρροιες και την ταλαιπωρία. Τραγικές φιγούρες και οι γονείς τους, οι ενήλικες. Γνωρίσαμε και ανθρώπους που στην πατρίδα τους είχαν καλά επαγγέλματα, όπως γιατροί, δικηγόροι και ξεσπιτώθηκαν. Τι ηθικό να δώσεις σε αυτούς τους ανθρώπους;».