Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» σε εκτενές δημοσίευμά της επανέρχεται σε καταγγελίες περί φερόμενης ως «βανδαλιστικής» συμπεριφοράς των ελληνικών αρχών έναντι μουσουλμανικών μνημείων στην Ελλάδα και συγκεκριμένα (εν προκειμένω) στη Χίο.
«Η χρήση από την Ελλάδα των τζαμιών της Οθωμανικής εποχής για διαφορετικούς σκοπούς, όπως επίσης και το κλείσιμο από οι ελληνικές αρχές των τεμένων για λατρεία αξιολογείται ως παραβίαση της αρχής της αμοιβαιότητας όσον αφορά τα θρησκευτικά κτίρια. Ο Σαμπρί Τζαν Σανάβ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θράκης και ο Νεβάκ Κονούκ, επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, προβαίνουν σε αξιολογήσεις σχετικά με το ότι η Ελλάδα κρατά τα οθωμανικά μνημεία στη Χίο κλειστά για λατρεία και αναφέρονται στην τρέχουσα κατάσταση αυτών των μνημείων.
Ο Σαμπρί Τζαν Σανάβ δηλώνει ότι το τζαμί Μετζιντιέ στη Χίο μετατράπηκε σε βυζαντινό μουσείο το 1912, όταν το νησί πέρασε στον έλεγχο της Ελλάδας, και λέει: ‘Το τζαμί Μετζιντιέ, για το οποίο έγιναν προσπάθειες να αναστηλωθεί σε διάφορες περιόδους, υπέστη μια ριζική αλλαγή και έχασε σε μεγάλο βαθμό τον ιστορικό του χαρακτήρα. Σήμερα, στο τζαμί αυτό, που είναι κλειστό για λατρεία, εκτίθενται τεχνουργήματα της Χριστιανικής Περιόδου, εβραϊκές και μουσουλμανικές ταφόπλακες».
Ο Σανάβ υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα δεν ακολουθεί πολιτική σύμφωνη με την αρχή της αμοιβαιότητας όσον αφορά στα οθωμανικά αντικείμενα και τους τόπους λατρείας εντός των συνόρων της και δηλώνει: «Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουμε ανοίξει για λατρεία ορισμένες ημέρες του χρόνου περίπου 84 Ελληνορθόδοξες εκκλησίες στην Αδριανούπολη, το Τσεσμέ, το Αλάτσατι, το Όρντου, το Γκεμλίκ και σε άλλα μέρη που δεν έχουν εκκλησίες, και πρόκειται σε όλες τις περιπτώσεις για μνημεία του 19ου αιώνα. Πράγματι, το να επιτρέπεις σε θρησκευτικά κτίρια να εκπληρώνουν τους πρωταρχικούς τους σκοπούς, ακόμη και αν δεν είναι Εκκλησίες, συνιστά ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του να είσαι σπουδαίο κράτος — και η Τουρκία ενεργεί ανάλογα. Το Τζαμί Σουλεϊμάνι στη Ρόδο όμως είναι κλειστό για λατρεία. Το γεγονός αυτό είναι εντελώς αντίθετο στην αρχή της αμοιβαίας κατανόησης που πρέπει να εφαρμόζουν οι χώρες, την οποία ονομάζουμε αρχή της αμοιβαιότητας. Η Ελλάδα σήμερα, όπως και στο παρελθόν, δεν ασκεί πολιτικές σύμφωνες με την αρχή της αμοιβαιότητας».
Ο Νεβάλ Κονούκ εφιστά επίσης την προσοχή στο γεγονός ότι τα οθωμανικά στοιχεία που κατάφεραν να επιβιώσουν στη Χίο χρησιμοποιούνται για αλλότριους σκοπούς και λέει: «Έχουμε 4 Selatin τζαμιά (σ.σ. της Οθωμανικής Περιόδου) που σώζονται στο νησί. Ένα από αυτά τα τζαμιά, το Μπαϊρακλί τζαμί, χρησιμοποιείται σήμερα ως αποθήκη όπου επισκευάζονται λευκά είδη! Το Τζαμί Μετζιντιέ μετατράπηκε σε μουσείο μετά την κατοχή και χρησιμοποιείται ως μουσείο μέχρι σήμερα. Τα τεμένη Οσμάνιγε και Ορχάνιγε χρησιμοποιούνται ως αποθήκες ανασκαφικών υλικών που προέρχονται από αρχαιολογικούς χώρους».
Επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα ακολουθεί μια πολιτική παραμέλησης των οθωμανικών τουρκικών τεχνουργημάτων εντός των συνόρων της, ο Κονούκ τονίζει: «Τα αρχιτεκτονικά έργα που κατασκευάστηκαν κατά την οθωμανική περίοδο στην Ελλάδα δεν είναι εγγεγραμμένα ως οθωμανικά ή τουρκικά έργα. Είναι καταχωρημένα ως μουσουλμανικά. Ποιος είναι όμως αυτός ο Μουσουλμάνος; Είναι Ινδός, Πακιστανός, Ινδονήσιος ή Άραβας; Αναμφίβολα είναι τουρκικά αυτά τα μνημεία, είναι τουρκικά έργα. Στην Ελλάδα κυριαρχεί η πολιτική της παραμέλησής τους ως τέτοιων».
Ο Κονούκ αναφέρει ακόμη ότι υπάρχουν 8500 οθωμανικά αντικείμενα καταγεγραμμένα στα ελληνικά αρχεία, αν και οθωμανικά αντικείμενα που χρονολογούνται στην περίοδο μετά την ελληνική εξέγερση του 1821 αγνοούνται.
Εκτιμώντας ότι υπάρχουν περίπου 20.000 οθωμανικά ευρήματα στην Ελλάδα σήμερα, παρά τον πόλεμο, τη σκόπιμη καταστροφή, την κατεδάφιση και αλλότρια ανοικοδόμηση, ο Κονούκ λέει: «Καθ’ όσον η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι περιοχές της πρώιμης κατάκτησης, υπάρχουν πολλά τεχνουργήματα εκεί που ανήκουν στην Πρώιμη Οθωμανική περίοδο, όπως και στην Κλασική Οθωμανική περίοδο και στην περίοδο του εκδυτικισμού και του εκσυγχρονισμού, που ονομάζουμε Ύστερη περίοδο. Σήμερα, υπάρχουν έργα με πολύ διαφορετικές τεχνοτροπίες που δεν βρίσκονται εντός των ορίων της Ανατολίας».
Ο Κονούκ δηλώνει επίσης ότι ως αποτέλεσμα των συστηματικών πολιτικών παραμέλησης, τα οθωμανικά μνημεία αποχαρακτηρίστηκαν σκόπιμα με αναστηλώσεις που δεν ήταν σύμφωνες με τη φύση τους και εξηγεί ότι αυτά τα μνημεία καταστράφηκαν, καθώς τα έκαναν να μοιάζουν με βυζαντινά μνημεία μέσω παρεμβάσεων στην αρχιτεκτονική τους.
Σημειώνοντας τέλος ότι υπάρχει μόνο ένα οθωμανικό νεκροταφείο, που ονομάζεται Νεκροταφείο Καρααλί, στο νησί της Χίου, παρά την οθωμανική κυριαρχία από το 1566 έως το 1912, ο Κονούκ λέει: «Μουσουλμανικές επιτύμβιες στήλες που ανήκουν στην Οθωμανική περίοδο, συλλεγμένες από άλλα μέρη, εκτίθενται εδώ σαν σε ένα υπαίθριο μουσείο, τοποθετημένες τυχαία, σε διαφορετικές κατευθύνσεις, αγνοώντας την khatt-i-Qibla (σ.σ. ιερή κατεύθυνση προς τη Μέκκα)».
Ο Κονούκ δηλώνει τέλος ότι αρχιτεκτονικά έργα στην Ελλάδα, ειδικά σε πλατείες και κεντρικά σημεία, έχουν χάσει την ταυτότητά τους ή έχουν επιβληθεί σκόπιμες αλλαγές στο αρχιτεκτονικό τους στυλ, και καταλήγει ως εξής: «Μιναρέδες ή επιγραφές αφαιρούνται από τα Τζαμιά. Όταν κοιτάμε δημόσια κτίρια, βλέπουμε ότι οι επιγραφές έχουν καταστραφεί, οι σοβάδες σε άλλα κτίρια έχουν ξυστεί και τα μολύβδινα επάνω καλύμματα έχουν αλλάξει εντελώς. Τα κτίρια έχουν μεταποιηθεί έτσι ώστε να θυμίζουν βυζαντινή αρχιτεκτονική με πλήρη απώλεια της ταυτότητας και του στυλ τους».
Κατά τους τελευταίους μήνες του 2022 οι σχετικές αναφορές των τουρκικών ΜΜΕ υπήρξαν πυκνές: Ενδεικτικά, και πάλι η Γενί Σαφάκ είχε προβεί σε αναλυτική παρουσίαση καταγγελίας για ακίνητα μουσουλμανικών ιδρυμάτων στη Ρόδο, ενώ ακολούθησε ευρεία προβολή καταγγελίας του εκπροσώπου του AKP Ομέρ Τσελίκ περί «ελληνικής ασέβειας» σε οθωμανικά μνημεία.
Πηγή: Έθνος