Του Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά
Έρευνα του Άθω Τριγκώνη στην εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», επιμέλεια:
Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά, εικονογράφηση: Γιάννη Κονταξή
Δέκατο δημοσίευμα
Στο σημερινό δημοσίευμα γίνεται λόγος για τις εντυπωσιακές γιορτές που έγιναν για να εγκαινιάσουν τα νέα μεγάλα σχολεία, τον Ιούνιο του 1933. Διαβάζουμε:
ΓΙΟΡΤΕΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ
Στον περίβολον των νέων σχολείων της Νέας Ιωνίας ετοιμάζονται μεγάλες γιορτές για να εγκαινιάσουν τα σχολεία, όπως γράφει και ο Άθως Τριγκώνης, στο ειδικό κεφάλαιο για τα σχολεία.
Αυτές οι γιορτές πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο, 17 και 18 Ιουνίου 1933, και η «Λαϊκή Φωνή» της Δευτέρας, 19-06-1933, έχει εκτεταμένη ειδησεογραφία και γράφει:
ΔΥΟ ΗΜΕΡΑΙ ΛΑΜΠΡΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ
Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΓΚΑΡΝΤΕΝ ΠΑΡΤΥ
Τα μέλη της Σχολικής Εφορείας και της διοργανωτικής επιτροπής της αγροτικής εορτής (γκάρντεν πάρτυ) του συνοικισμού Νέας Ιωνίας είναι άξια συγχαρητηρίων, διότι επέτυχον να παρουσιάσουν έναν ωραιότατον συνδυασμόν τελετών πρωτότυπον, φαντασμαγορικόν και εντελώς πρωτοφανή διά την πόλιν του Βόλου…
Το πρόγραμμα του Σαββάτου περιελάμβανε δύο μέρη:
Πρώτον συναυλίαν και χορόν. Η προσκληθείσα ειδικώς λυρική υψίφωνος κ. Κορνηλία Ζαφειροπούλου την 11ην νυκτερινήν ετραγούδησεν την «Μποέμισσα» του Πουτσίνι και την «Κόρη του βουνού» του Σακελλαρίδη.
Μετά την συναυλίαν ακουλούθησαν χορός μέχρι της 5ης πρωινής. Εκάησαν πυροτεχνήματα. Η μουσική από τους κ. κ. Κοντομητρόπουλον, Κυρίτση Παπαδόπουλον και Νούκουτον αρκετά καλή.
Προς δυσμάς του περιβόλου, όπου τα υπόστεγα των σχολείων, είχον εγκατασταθή τα περίπτερα των εργοστασίων Μουρτζούκου με έκθεσιν εκλεκτών υφασμάτων και Ετμεκτζόγλου με μηχάνημα μετάξης. Επίσης υπό του αγγειοπλάστου κ. Ράλλη εξετίθεντο εις περίπτερον διάφορα κομψοτεχνήματα αγγειοπλαστικής, προκαλέσαντα τον θαυμασμόν. Εις το μέσον ευρίσκετο το περίπτερον του «ψαρέματος» της τύχης κ.λπ.
Τας εορτάς ετίμησαν ο Νομάρχης κ. Γεωργόπουλος. Αι εορταί εσυνεχίσθησαν χθες την 6ην μ.μ. με την αυτήν κοσμοσυρροήν. Υπό των μαθητριών του σχολείου εχορεύθησαν διάφοροι χοροί και ετραγουδήθηκαν εύμορφα τραγουδάκια. Επίσης δύο ομάδες έπαιζαν βόλεϋ μπωλ. Κατά την διάρκειαν της εορτής η μουσική έπαιζε διάφορα εκλεκτά κομμάτια. Την 11ην νυκτερινήν εδόθη χορός, όστις διήρκεσεν πέραν της 2ας πρωινής, σημειώσας αρκετήν επιτυχίαν.
Αι εορταί ετέλουν υπό την επίσημον προστασίαν του Β’ Συντάγματος Σκαπανέων, αντισυνταγματάρχου κ. Πετρουλάκη. Την διοργανωτικήν επιτροπήν απετέλεσαν οι κ. κ. Οικονομόπουλος Μ., Τριχόπουλος Β., Χωραφάς Σόλων, Οικονομίδης Π., Γ. Ετμεκτζόγλου, Θ. Στεφάνου, Ευάγ. Ψαράς, Σ. Φουρτουνιάδης, Δ. Ματάκης, Γ. Σαριλίδης, Π. Αντώνογλου και Ι. Γαρυφάλλου.
Η Σχολική Εφορεία απαρτίζεται εκ των κ.κ. Δ. Αποστολίδη, Μ. Σουγιουλτζόπουλου, Λ. Νησιώτη, Ν. Μακαρονά, Ν. Χατζηνικολάου. Ι. Οικονόμου, Κ. Καρυώτη, Π. Θεοδωρίδη και Χαραλαμπίδη. Επίσης διετίθετο και λαχείο, όπου έγινε η σχετική κλήρωσις με διάφορα χρήσιμα δώρα, υφάσματα κ.λπ.
Μετά τις γιορτές οι Σχολικές Εφορείες ευχαριστούν όλους όσους συνέβαλαν στην επιτυχία των εορτών αυτών. Διαβάζουμε στη «Λαϊκή Φωνή», της Τετάρτης 28 Ιουνίου 1933, το σχετικό ευχαριστήριο με τη φρασεολογία εκείνης της εποχής:
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΝ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΦΟΡΕΙΩΝ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ
Αι σχολικαί εφορείαι των δημοτικών σχολείων Νέας Ιωνίας 7ου και 8ου δημοτικών σχολείων, διερμηνεύουσαι τα αισθήματα ευγνωμοσύνης σύμπαντος του προσφυγικού κόσμου, προς την ευγενή και φιλάνθρωπον κοινωνίαν του Βόλου, διά την λαμπράν υποδοχήν, δι’ ης ετίμησεν την υπ’ αυτών διοργανωθείσαν προ εβδομάδος αγροτικήν εορτήν, προς ενίσχυσιν του σχολικού ταμείου των εν λόγω σχολείων, αισθάνεται την ιεράν υποχρέωσιν, όπως ευχαριστήσωσιν και δημοσία, πάντας εν γένει τους οπωσδήποτε λόγω ή έργω συντελέσαντας εις την λαμπροτέραν εμφάνισιν ταύτης.
-Τον κ. Δ. Πετρουλάκην, διοικητήν του 2ου Συντάγματος Σκαπανέων.
-Τον κ. Φουρτουνιάδης ως Πρόεδρον της επιτροπής αυτής.
-Την Εφορείαν Ορφανοτροφείου για τη μουσική και μανδολινάτα υπό την διεύθυνσιν του κ. Καραγιαννοπούλου.
-Την κ. Άννα Τσολάκη, καθηγήτρια πιάνου και κ. Ζαφειροπούλου καλλιτέχνιδα άσματος.
-Τας κυρίας του Λυκείου Ελληνίδων, του Βρεφονηπιακού Σταθμού και Ασύλου.
-Ένα εύγε στας χαριτόβρυτας δεσποινίδας διά την πώλησιν των εισιτηρίων και λαχνών.
-Τους διευθυντάς του εγχωρίου Τύπου.
-Τα διοικητικά συμβούλια του Κυνηγετικού Συλλόγου, τα αθλητικά σωματεία ΑΕΚ και ΝΙΚΗΣ.
-Τους εργοστασιάρχας που προσέφεραν δώρα (κ.κ. Ράλλης αγγειοπλαστικής, Μουρτζούκος είδη υφαντουργίας και Παχάρογλου ταπητουργίας).
-Τον διευθυντήν της ηλεκτρικής εταιρείας κ. Ζησάκη.
Αι σχολικαί εφορείαι 7ου και 8ου Δ. Σ. Νέας Ιωνίας
ΜΑΘΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ ΣΤΟ 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΟΛΟΥ
- Κατάσταση μαθητών από το Μαθητολόγιο του 1ου Γυμνασίου Αρρένων Βόλου (εξατάξιο), που ήταν κάτοικοι Νέας Ιωνίας, κατά το σχολικό έτος 1932-33.
Η έρευνα έγινε από το Μαθητολόγιο και εντοπίστηκαν από την καταγωγή τους 57 πρόσφυγες μαθητές, έλκοντες την καταγωγή από τη Μικρά Ασία και Θράκη στο σύνολο των εγγραφέντων μαθητών 457, ήτοι ποσοστό 12,47%.
Από αυτούς αναγνωρίσαμε, με τη βοήθεια του Γιώργου Μπαλή, πρώην δημάρχου Νέας Ιωνίας, τους παρακάτω μαθητές, που ήταν κάτοικοι Νέας Ιωνίας.
α/α, Ονοματεπώνυμο, Καταγωγή, Επάγγελμα πατρός, Έτος γεννήσεως, Τάξη μαθητή: 63, Παπάζογλου Χρυσόστομος Δ., Σμύρνη, εργατικός, 1918, Β’, 127, Παπαδόπουλος Γεώργιος Ιωάν., Ελμαλί Νικομ., γεωργός, 1918, Α’, 168, Πρωτοψάλτης Παναγ. Γ., Βουντζάς, ορφανός, 1921, Α’, 233, Σουγιουλτζόπουλος Νικόλ Μιλ., Κων/πολις, ιατρός, 1917, Γ’, 235, Μπαλής Γεώργιος Συμεών, Σμύρνη, ξυλουργός, 1920, Α’, 236, Δημητριάδης Στυλιανός Αντων., Δενιζλί, ορφανός, 1919, Α’, 260, Γεωργιάδης Ιωάννης Γεωργ., Σμύρνη, καφεπώλης, 1919, Β’, 261, Κεχαΐδης Ιωάννης Κων/νου, Καισάρεια, ορφανός, 1919, Β’, 263, Τσάγγαρης Ιωάννης Κων/νου, -, ναυτικός, 1918, Β’, 265, Πόλης Μενέλαος Αλεξάνδρου, Σεβδίκιοϊ, εργατικός, 1918, Β’, 268, Θεοδωρακάκος Γεώργιος Ευαγγ., Δεβελίκιοϊ, εργατικός, 1916, Β’, 272, Λαζάκης Παναγιώτης Θωμά, -, -, 1921, Α’, 275, Μακαρονάς Μιχαήλ Νικολάου, Μαγνησία, ιδ. υπάλληλος, 1917, Α’, 279, Σταθαράς Νικόλαος Γεωργίου, Πέργαμος, ορφανός, 1915, Δ’, 280, Δανός Χρίστος Βασιλείου, ορφανός, 1917, Δ’, 286, Σκαλίδης Γρηγόριος Τριαντάφυλ., Θείρα, ορφανός, 1915, Ε’, 291, Αρώνης Δημήτριος Αθανασίου, Σμύρνη, αρτεργάτης, Στ’, 377, Δοξόπουλος Λάζαρος-Γεώργιος, Ιοσγάτη, ορφανός, 1915, Στ’, 421, Φασουράκης Δημήτριος Αλεξάν., Νικομήδεια, γεωργός, 1919, Α’.
(Σημείωση: Εκείνη την εποχή οι μαθητές πλήρωναν κατά την εγγραφή τους «Εκπαιδευτικά Τέλη». Στη στήλη των παρατηρήσεων ο Γυμνασιάρχης σημειώνει για τους πρόσφυγες μαθητές στο βιβλίο Μαθητολογίου «εγγραφή ατελώς ως πρόσφυξ-άπορος». Σε δύο περιπτώσεις σημειώνει: «πρόσφυξ» όχι άπορος (Σουγιουλτζόπουλος Νικόλαος, Δημητριάδης Στυλιανός) και σε άλλη περίπτωση (Μπαλής Γεώργιος): «ατελώς ως υιός αναπήρου πολέμου»).
- Κατάσταση μαθητών της Στ’ τάξης που αποφοίτησαν από το 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου κατά το σχολικό έτος 1932-33 (Απόσπασμα από τον Γενικό Έλεγχο):
Φαίνονται εγγεγραμμένοι 48 μαθητές από τους οποίους απολύονται 41, μεταξύ των οποίων και δύο πρόσφυγες-μαθητές από τη Νέα Ιωνία, οι οποίοι είναι:
- Αρώνης Δημήτριος του Αθανασίου. Στη συνέχεια σπούδασε χημικός.
- Δοξόπουλος Λάζαρος – Γεώργιος του Αναστασίου. Στη συνέχεια σπούδασε νομικός-δικηγόρος. Εκλέχθηκε δήμαρχος Νέας Ιωνίας (1955-1958) και βουλευτής της Εθνικής Προοδευτικής Ένωσης Κέντρου, Ε.Π.Ε.Κ. (1951-52).
- Κατάσταση μαθητών των Δημοτικών Σχολείων της Νέας Ιωνίας (7ου και 8ου) που έδωσαν εξετάσεις και εισήχθησαν στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων Βόλου, για να φοιτήσουν το επόμενο σχολικό έτος 1933-34 στην Α’ τάξη.
Από τους μαθητές και μαθήτριες των δύο σχολείων (Στ’ τάξη με 46 μαθητές-μαθήτριες και Στ’ τάξη του 8ου με 9 μαθητές-μαθήτριες, δηλ. σύνολο 55 μαθητές-μαθήτριες) εισήχθησαν στο Γυμνάσιο μόνον 7 μαθητές, δηλ. ποσοστό 13%, ενώ το 87% δεν συνέχισε. Αξιοσημείωτο είναι ότι από τις μαθήτριες (εννέα του 7ου Δ.Σ. και τέσσερα του 8ου Δ.Σ.) καμία δεν προχώρησε στο Γυμνάσιο, αν και φαίνεται να έχουν καλή βαθμολογία. Οι μαθητές, που είναι γραμμένοι στο Μαθητολόγιο στην Α’ τάξη του 1ου Γυμνασίου, προέρχονται όλοι από το 7ο Δ.Σ. και είναι οι εξής:
- Μπασματζίδης Χρήστος του Μενελάου, 2. Αμπατζόγλου Γεώργιος του Παράσχου, 3. Βακαλόπουλος Πέτρος του Ιπποκράτους, 4. Ερμαριόπουλος Γεώργιος του Χρήστου, 5. Χιώτογλου Νικόλαος του Αποστόλου, 6. Παπαθεολόγου Κωνσταντίνος του Κωνσταντίνου, 7. Δανιηλίδης Ιωάννης του Ευαγγέλου.
ΙΙ. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ
Αναφορές-ειδήσεις, που έχουν σχέση με την Ευαγγελίστρια, κατά το 1933
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΟΙ
Γενομένων αρχαιρεσιών προς εκλογήν επιτρόπων του Ι. Ν. Ευαγγελίστριας, συνοικισμού Νέας Ιωνίας, εξελέγησαν, επί 532 ψηφισάντων, επίτροποι οι κ. κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος διά ψήφων 223, Ιωάννης Οικονόμου, δημοδιδάσκαλος, διά ψήφων 213, Λεωνίδας Νησιώτης, φαρμακοποιός διά ψήφων 192 και Εμμανουήλ Σαβαλάκης διά ψήφων 158.
Εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», 17-01-1933
Ο ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΕΠΙΤΑΦΙΩΝ
Τον Επιτάφιον της Ευαγγελίστριας Νέας Ιωνίας εστόλισαν οι δίδες Μπενάκη, Μακαρονά, Κασούρη, Ζαμπέτογλου, Λουκίδου, Χιώτογλου, Παυλοπούλου, Παπάζογλου ως και αι κυρίαι Αθ. Μπενάκη, Νησιώτη και Βουγιουκλάκη.
Εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», 15-04-1933
Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥ
Εντύπωσιν εξαιρετικήν ενεποίησεν προχθές η μαθητική χορωδία του συνοικισμού Νέας Ιωνίας, καταρτισθείσα πρωτοβουλία του επιτρόπου και δημοδιδασκάλου κ. Οικονόμου. Η χορωδία έψαλε αρμονικότατα το «Η ζωή εν τάφω…».
Εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», Κυριακή του Πάσχα, 16-04-1933
ΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ
Από τα επίσημα βιβλία της ενορίας Ευαγγελίστριας (Βιβλία Γεννήσεων-Βαπτίσεων-Γάμων-Θανάτων) καταγράφονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες, που έχουν σχέση με τους ανθρώπους της Νέας Ιωνίας κατά το έτος 1933.
Εδώ πρέπει ν’ αναφερθεί ότι η αναγνώριση του ενοριακού ναού «Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» έγινε το 1926 προτού, σχεδόν, τελειώσει η ανέγερση της πρώτης μικρής εκκλησίας και η ενορία περιλάμβανε τα πρώτα προσφυγικά σπίτια (Τετράγωνα, Τζαμαλιώτικα, Γερμανικά, Τσιμεντένια) και μέρος από τα Πέτρινα έως την οδό Θράκης (δυτικά προς το Κουφόβουνο). Τα σπίτια δυτικά της οδού Θράκης υπάγονταν στην ενορία των Αγίων Αναργύρων.
Οι ιερείς του ναού κατά το έτος 1933, όπως φαίνεται στα επίσημα βιβλία, οι οποίοι τελούν τα ιερά μυστήρια και τις τελετές ήταν ο Νικόλαος Καραπαπαδάκης (παπα-Νικόλας), ο Δημήτριος Δημητριάδης (παπα-Δημήτρης), ο Κωνσταντίνος Ζώγας Οικονόμος (όπως υπογράφει) και ο Ιωάννης Λάππας, Σακελλάριος όπως υπογράφει)».
Συνεχίζεται την επόμενη Κυριακή