Ελένη Ανδρεάδη: Ο άνθρωπος είναι το πραγματικό πιράνχας και ζει στη στεριά

Με έντονες περιβαλλοντικές ανησυχίες η συγγραφέας Ελένη Ανδρεάδη μας μίλησε για τον εγκλεισμό και πώς τον βίωσε, για την απασχόλησή της σπίτι με τα παιδιά της και το νέο συγγραφικό της έργο από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μία συνέντευξη περιστοιχισμένη από λουλούδια και χαμόγελα.

Συνέντευξη Αργυρώ Μουντάκη

Κυρία Ανδρεάδη μείνατε σπίτι το προηγούμενο διάστημα υποθέτω όπως απαιτείται. Πώς βιώσατε τον εγκλεισμό;
Νομίζω νιώσαμε οι περισσότεροι ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων. Από τη μια τη γλύκα της απενοχοποιημένης απόλαυσης των παιδιών χωρίς άλλες πιεστικές υποχρεώσεις, από την άλλη όλα αυτά κάτω από τη σκιά του φόβου της διατήρησης της υγείας μας, της γνώσης ότι υποφέρουν τόσοι συνάνθρωποι και της απώλειας στιγμών με την αγαπημένη μας ευρύτερη οικογένεια, παππούδες, γιαγιάδες, αδέρφια.

Με τι απασχοληθήκατε στο σπίτι;
Τα παιδιά μου είναι τριών ετών και δέκα μηνών. Οπότε απασχοληθήκαμε με τα παιδιά όλη μέρα και νύχτα. Με πάρα πολλά βιβλία μαζί τους. Βιβλίο για ενήλικες ούτε εξώφυλλο δεν πρόλαβα να κοιτάξω… Κηπουρική στον μικρό μπαχτσέ μας που γινόταν όλο και πιο φιλόδοξος. Μέχρι και καρπούζι βάλαμε! Φτιάξαμε σκιάχτρο για τη φραουλιά μας από μια παλιά, χαλασμένη κούκλα. Ζαχαροπλαστική. Και χειροτεχνίες. Πολλές, πολλές χειροτεχνίες…

Αν μπορούσατε να δίνατε μία μορφή στον κορωνοϊό, πώς θα τον φανταζόσασταν;
Δεν θυμώνω με τον κορωνοϊό. Ένας ιός είναι, DNA κλεισμένο σε μια πρωτεΐνη. Ούτε οργανισμός δεν είναι. Θυμώνω με τον άνθρωπο που έχει διαταράξει τόσο εγωιστικά και απερίσκεπτα την ισορροπία του πλανήτη μας, θέτοντας σε κίνδυνο εμάς τους ίδιους. Στο τέταρτο βιβλίο της σειράς Πράκτορες του Πλανήτη, οι μυστικοί πράκτορες αναζητούν ένα μυστήριο είδος – τα «Πιράνχας της στεριάς». Μαθαίνουν το ότι τα πιράνχας του Αμαζονίου έτσι όπως τα φαντάζονται είναι μύθος, που δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τους Βραζιλιάνους που ήθελαν να εντυπωσιάσουν τον Ρούζβελτ σε επίσκεψή του. Δεν ξεπηδούν από το νερό να σε φάνε, ούτε τρώνε το χέρι σου αν το βάλεις στο νερό. Μάλιστα κάποια είναι χορτοφάγα. Συνειδητοποιούν, οι ήρωες του βιβλίου, ότι ο άνθρωπος είναι το πραγματικό πιράνχας, και ζει στη στεριά. Ένα πλάσμα που καταστρέφει τα πάντα για να ικανοποιήσει τις δικές του επιπόλαιες ανάγκες, χωρίς να υπολογίζει το κόστος του πλανήτη. Με αυτό το θηρίο να αναμετρηθούμε.

Η επόμενη μέρα πώς σας φαίνεται;
Είμαστε στο μάτι του κυκλώνα τώρα, στην ησυχία πριν ακολουθήσει μια ύφεση που δεν μπορούμε τώρα να τη συνειδητοποιήσουμε. Θα είναι σύντομη αυτή η ύφεση, ναι, αλλά πολύ οδυνηρή. Μακάρι να συνετιστούμε, για να αποφύγουμε επιδημίες και καταστροφές στο μέλλον πολύ χειρότερες που θα φέρει η κλιματική κρίση. Μακάρι η επόμενη μέρα να μας βρει πιο σοφούς, με περισσότερο σεβασμό προς το περιβάλλον, με μεγαλύτερη ταπεινότητα.

Πείτε μας δύο λόγια για την υπόθεση του καινούριου σας βιβλίου.
Για τα γενέθλιά της, το μόνο που θέλει ένα μικρό κορίτσι, η Μία, είναι ένα σύννεφο. Όταν η μαμά της λέει ότι δεν πουλούν σύννεφα στα μαγαζιά, η Μία βάζει τα δυνατά της να πιάσει ένα. Μέσα από τις περιπέτειές της καταλαβαίνει ότι η ευτυχία δεν είναι στο να έχεις κάτι, αλλά στο να απολαμβάνεις στιγμές με αυτούς που αγαπάς.

Ποιο ήταν το έναυσμα για το θέμα του επιλέξατε;
Ο Όσκαρ Ουάιλντ είχε πει: «Μπορώ να αντισταθώ στα πάντα, εκτός από τον πειρασμό». Ήθελα να αγγίξω αυτό το θέμα στο βιβλίο. Ότι, δηλαδή, το πιο όμορφο δώρο δεν είναι κάτι υλικό, αλλά οι όμορφες στιγμές όπου μοιραζόμαστε αγάπη, όπως ανακαλύπτει η μικρή ηρωίδα του βιβλίου.

Τα νηπιάκια μένουν ακόμα σπίτι, προτείνετε για τους γονείς τους μια δημιουργική δραστηριότητα, ή ένα link, κάτι που πρέπει να κάνουν οπωσδήποτε αυτές τις μέρες κατά τη γνώμη σας;
Έχουμε φτιάξει κάποιες δραστηριότητες με έναυσμα το πρόσφατο βιβλίο, όπως το να παίξετε ένα παιχνίδι με τα σύννεφα από το μπαλκόνι ή να φτιάξετε ένα σύννεφο στο σπίτι, που μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του εκδοτικού.

Τα παιδιά έχουν ταραχτεί κι εκείνα από αυτές τις συνθήκες. Επηρεάστηκαν αλλάζοντας την καθημερινότητά τους, μη βλέποντας τους φίλους τους, άλλαξε ο τρόπος διδασκαλίας, βιώνουν τις ανασφάλειες των γονιών τους για την υγεία, την εργασία, το αύριο. Πώς πιστεύετε μπορεί να επέλθει η ισορροπία;
Πολύ δύσκολη ερώτηση και σίγουρα πιο αρμόδιοι να απαντήσουν είναι οι ψυχολόγοι. Αν μπορώ να μιλήσω από τη δική μου μικρή εμπειρία ως μαμά, θεωρώ ότι τα παιδιά, τουλάχιστον στις μικρές ηλικίες, καθρεφτίζουν το άγχος και την ανισορροπία τη δική μας, οπότε όσο μπορούμε εμείς να συμφιλιωθούμε με την ιδέα της αβεβαιότητας, να ζήσουμε όσο μας είναι εφικτό στη στιγμή τού τώρα χωρίς τον πονοκέφαλο και τον πόνο τού τι κρύβει το χθες ή το αύριο, και να βρούμε ευγνωμοσύνη μέσα μας για αυτά τα μικρά ή μεγάλα που έχουμε, τόσο μεγαλύτερη ηρεμία θα μπορέσουμε να τα βοηθήσουμε να βρουν και αυτά.

Ποιο βιβλίο (δικό σας ή όχι) μας προτείνετε να διαβάσουμε και γιατί;
Από τα δικά μου προτείνω να διαβάσετε το δεύτερο βιβλίο Πράκτορες του Πλανήτη, Η Εκδίκηση του Πουφ (7+) ή το Τζάστιν Γκρέι Οι Φύλακες της Γης (9+) για να μάθετε περισσότερα για την κλιματική κρίση. Ή να βρείτε οποιοδήποτε άλλο βιβλίο ή τρόπο να ενημερωθείτε σε βάθος, αν δεν το έχετε κάνει, για αυτό το γιγαντιαίο πρόβλημα για το οποίο έχουμε μονάχα μήνες πλέον για να δράσουμε. Όσο και αν μας απασχολεί τώρα ο κορωνοϊός, μας περιμένουν πολύ χειρότερα εάν δεν αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Κατά τα άλλα, διαβάσετε όποιο βιβλίο γεμίζει την καρδιά σας, γιατί αυτό χρειαζόμαστε αυτές τις μέρες, το βιβλίο που θέλετε μετά να το αγκαλιάσετε, τόσο απλά. Είναι διαφορετικό για τον καθένα μας αυτό. Ένα βιβλίο στο οποίο επιστρέφω ξανά και ξανά στις δύσκολες στιγμές είναι του Eckhart Tolle, Μια Νέα Ζωή. Το τελευταίο βιβλίο που αγκάλιασα με την τρίχρονη κόρη μου αυτές τις μέρες είναι Το δικό μου αστέρι, σε μια πολύ τρυφερή μετάφραση του Φίλιππου Μανδηλαρά.