Του Βασίλη Καλλία,
παιδαγωγού κυκλοφορίας – εκπαιδευτή οδηγών
Μπορεί το 2035 να φαντάζει πολύ μακριά, ωστόσο οι συζητήσεις για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαγορεύσει την πώληση νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το συγκεκριμένο έτος και μετά, καλά κρατεί. Η ψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της απαγόρευσης πώλησης, από το 2035, νέων επιβατικών και ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων που εκπέμπουν CO2, με 340 ψήφους υπέρ, 279 κατά και 21 αποχές, μάς έφερε ακόμα πιο κοντά (ίσως;) στην κατάργηση των θερμικών κινητήρων στους συγκεκριμένους τύπους οχημάτων.
Τελικά, η Ευρώπη πραγματικά δεν θέλει θερμικούς κινητήρες; Αν θέλετε τη γνώμη μου… όχι και τόσο σίγουρο. To πρόσφατο αυτό ψήφισμα, θα το χαρακτήριζα «γερασμένο» και εκ του ασφαλούς, καθώς μέχρι τον Ιούνιο, όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες θα εκλέξουν νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επομένως, τα κόμματα που θα συμμετάσχουν στις εκλογές βρίσκονται ήδη στη διαδικασία κατάρτισης των αντίστοιχων προγραμμάτων τους και ένα έγγραφο που διέρρευσε πρόσφατα αποκαλύπτει ότι το μεγαλύτερο κόμμα της Ευρώπης μάλλον ετοιμάζεται να καθυστερήσει την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Με άλλα λόγια, η πώληση νέων οχημάτων με θερμικούς κινητήρες από ό,τι φαίνεται δεν θα απαγορευτεί από το 2035, γιατί τα οικονομικά συμφέροντα είναι τεράστια.
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν είναι κατάλληλα για όλες τις καταστάσεις. Η μεγαλύτερη αδυναμία τους, με την υπάρχουσα τεχνολογία, είναι η μέση αυτονομία στα 150 έως 600 km, ή ρεαλιστικά, 100 έως 500 χιλιόμετρα. Για χρήση στην πόλη, ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μπορεί να είναι μια καλή επιλογή. Πριν καταλήξουμε προς αυτή την κατηγορία, ας κάνουμε έναν απολογισμό των ελλείψεων του ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Όπως προανέφερα, η ηλεκτρική ενέργεια είναι δύσκολη στην αποθήκευση, γεγονός που δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα αυτονομίας, μεγέθους, αλλά και κόστος. Η τεχνολογία μπαταριών ιόντων λιθίου παρέχει αυτονομία περίπου 100 έως 200 km για χρόνο φόρτισης από μισή ώρα έως και… αρκετές ώρες.
Οι γρήγοροι φορτιστές και ορισμένες εξειδικευμένες μπαταρίες (SCiB) φορτίζουν ένα όχημα στο 80% σε 30 λεπτά, ενώ σε μια κανονική οικιακή πρίζα (220 βολτ), η φόρτιση διαρκεί περίπου 8 ώρες. Εδώ είναι η κατάλληλη στιγμή να αναρωτηθούμε: «Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων έχουν απεριόριστη διάρκεια ζωής;». Φυσικά και όχι! Το κόστος αντικατάστασης μπαταρίας είναι ασύμφορο, για αυτό και στη διαδικασία μεταπώλησης το αμάξωμα σκέτο χωρίς μπαταρίες, θεωρείται ένα «κουφάρι» μικρής σχετικά αξίας. Εννοείται ότι η ανακύκλωση της παλιάς μπαταρίας είναι υποχρεωτική με ευρωπαϊκή οδηγία από το 2011. Ανάλογα με την κατάσταση της μπαταρίας του ηλεκτρικού οχήματος, υπάρχουν δύο τρόποι για ανακύκλωση. Να της δώσουμε μια δεύτερη ζωή είτε να τη διαλύσουμε και έπειτα να την ανακυκλώσουμε. Εάν η μπαταρία εξακολουθεί να έχει επαρκή χωρητικότητα (μεγαλύτερη από 60%), τότε μπορεί να επισκευαστεί για να τροφοδοτήσει ένα νέο όχημα. Η παραγωγή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα εγείρει περιβαλλοντικές ανησυχίες, ιδίως όσον αφορά στη ρύπανση. Οι διεργασίες εξόρυξης και επεξεργασίας μετάλλων που απαιτούνται για την κατασκευή μπαταριών, όπως το λίθιο, το κοβάλτιο και το νικέλιο, μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Συγκεκριμένα, η εξόρυξη μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση του εδάφους, του νερού και του αέρα με τοξικές χημικές ουσίες, ενώ καταναλώνει σημαντικές ποσότητες νερού και ενέργειας.
Η άλλη δυσκολία που συνδέεται με την τροφοδοσία ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι η ενσωμάτωση αυτών των οχημάτων στο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Πρώτα απ’ όλα, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν επαρκείς υποδομές για την κάλυψη της επικράτειας με σταθμούς φόρτισης, λαμβάνοντας υπόψη τη μειωμένη αυτονομία αυτών των οχημάτων. Στη συνέχεια, η φόρτιση του αυτοκινήτου θα δημιουργήσει μια πρόσθετη και μαζική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε συγκεκριμένες ώρες (βράδυ και βράδυ) που το δίκτυο θα πρέπει να διαχειριστεί και να ικανοποιήσει. Αυτό θα απαιτήσει νέες δυνατότητες οργάνωσης παραγωγής και διανομής, πιθανώς με έξυπνα δίκτυα.
Όσον αφορά στα μειονεκτήματα του ηλεκτρικού αυτοκινήτου, μπορούμε να προσθέσουμε την ταχύτητα. Αρκετά χαμηλότερη από αυτή των θερμικών αυτοκινήτων, ακόμα κι αν υπάρχουν ηλεκτρικά μοντέλα με εντυπωσιακές επιδόσεις. Τέλος, για ορισμένους, η απουσία θορύβου είναι ένα επιπλέον ελάττωμα. Τα οχήματα αυτά παύουν να αποτελούν ερέθισμα της ακουστικής αντίληψης για πεζούς και ποδηλάτες, άκρως επικίνδυνο, μέχρι να εξοικειωθούμε για τα καλά με την ιδέα, ότι υπάρχουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Είναι σχετικά νωρίς να προδιαγράψουμε το μέλλον και δεν είναι τυχαίες οι προφητικές ανησυχίες του προέδρου, της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας παγκοσμίως. Ο Akio Toyoda, πρόεδρος της Toyota, ήταν πάντα δύσπιστος για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ως τη μόνη λύση για την κινητικότητα του μέλλοντος. Πεισματικά και μάλλον σοφά η εταιρεία επιμένει στην παραγωγή υβριδικών αυτοκινήτων, δηλαδή οχήματα με δύο κινητήρες, έναν βενζίνης ή πετρελαίου και έναν ηλεκτρικό. Πιστεύω ότι είναι η πλέον καλύτερη λύση – επιλογή.