Ένα από τα μεγαλύτερα διαμάντια του πολιτισμού μας αποτελεί το Μουσείο Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας ΚΕ.ΜΕ.ΒΟ, το οποίο βρίσκεται στα Κανάλια του Δήμου Ρήγα Φεραίου και ιδρύθηκε το 2005 από τον δικηγόρο Σωτήρη Γκανάτσιο. Από την ημέρα της δημιουργίας του και έπειτα μετρά 26.000 επισκέπτες μικρούς και μεγάλους τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, οι οποίοι έρχονται να θαυμάσουν αυτόν τον επίγειο πλούτο της Μαγνησίας. Το Μουσείο βρίσκεται μόλις λίγα χιλιόμετρα από την πόλη του Βόλου και αποτελείται από μια δραστήρια εθελοντική οργάνωση, η οποία προσπαθεί να αναδείξει και να κρατήσει « ζωντανό» τον πολιτισμό μας, μεταλαμπαδεύοντας στους νεότερους την ιστορία του τόπου μας.
Η Λίμνη Κάρλα, η οποία είναι γνωστή και ως Λίμνη Βοιβηίδα αποτελούσε μία από τις μεγαλύτερες φυσικές λίμνες της Ελλάδας, η οποία μεγάλωσε πολλές γενιές, αφού οι περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνταν με την αλιεία και επιβίωναν από τα ψάρια της λίμνης. Ώσπου το 1962 αποφασίσθηκε από την κυβέρνηση η αποξήρανσή της, διότι λόγω του νερού πλημμύριζαν αρκετές γεωργικές εκτάσεις, ενώ παράλληλα εμφανίστηκε και η ασθένεια της ελονοσίας από τις βαλτώδεις περιοχές της λίμνης.
Βέβαια μετά από αρκετά χρόνια αποφασίσθηκε ξανά η αναδημιουργία της, με αποτέλεσμα το κράτος να πάρει πίσω τις εκτάσεις γης που περιήλθαν στους ακτήμονες της περιοχής με την αποξήρανσή της, χωρίς να τους αποζημιώσει. Έτσι λοιπόν το 2018 εγκαινιάστηκε η ανασύσταση της λίμνης, έργο το οποίο κόστισε 350.000.000 ευρώ με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ και του Γ’ ΚΠΣ.
Ωστόσο ο κ. Γκανάτσιος θέλοντας να στηρίξει τους ανθρώπους αποφάσισε να αναλάβει τις νομικές υποθέσεις για τις αποζημιώσεις των ακτημόνων, τις οποίες το κράτος δεν έδωσε ποτέ. Οι υποθέσεις αυτές στάθηκαν η αιτία να ιδρύσει το μουσείο, αφού όπως αναφέρει τον έκαναν να αγαπήσει την ιστορία του τόπου και θέλησε να την αναδείξει και να την αφήσει παρακαταθήκη για την επόμενη γενιά. Ο στόχος του Μουσείου τονίζει «είναι η προστασία της Λίμνης Κάρλας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μέσω του Μουσείου μπορεί να μάθει κανείς τον τρόπο με τον οποίο ζούσαν οι άνθρωποι εκείνη την εποχή και να βιώσει μέσα από τις αναπαραστάσεις και τις εικόνες τη δύσκολη καθημερινότητα των ανθρώπων, οι οποίοι έμεναν αρκετούς μήνες στη λίμνη, καθώς επιβίωναν από αυτή, γι’ αυτό και οι περισσότεροι ήταν ψαράδες». Στο Μουσείο βέβαια μπορεί να δει κανείς την αναπαράσταση της λίμνης, με τους ψαράδες και τις καλύβες, όπου ζούσαν, αλλά και τους τρόπους αλιείας.
Επίσης υπάρχει ένα παιδικό εργαστήρι, όπου γίνονται περιβαλλοντικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Υπάρχει επιπλέον το καράβι της Κάρλας, το οποίο είναι η προσομοίωση της βάρκας, που χρησιμοποιούσαν οι ψαράδες. Εκτός αυτού έχει δημιουργηθεί τμήμα φυσικής ιστορίας, όπου μπορούν οι επισκέπτες να γνωρίσουν τα είδη πουλιών και ψαριών, που ζούσαν στη λίμνη, καθώς και τμήμα μυθολογίας, στο οποίο αναδεικνύεται η μυθολογία της Κάρλας σχετικά με τον Ήταυρο, οποίος θεωρούνταν το τέρας της λίμνης.
Υπάρχουν επίσης 50 είδη βαλσαμωμένων πουλιών της περιοχής, αλλά και ένα σπάνιο φωτογραφικό αρχείο από την ουμανίστρια φωτογράφο Βούλα Παπαϊωάννου, η οποία αποθανάτιζε τα ντοκουμέντα εκείνης της εποχής, αλλά και από τον Δημήτρη Λέτσιο και τον Τάκη Τλούμπα, οι οποίοι απεικονίζουν μέσα από τις φωτογραφίες τους τη ζωή και τον θάνατο της Λίμνης. Βέβαια η ξενάγηση δεν γίνεται μόνο στο εσωτερικό του Μουσείο, αλλά και σε εξωτερικού χώρους γύρω από την λίμνη, όπως είναι η παλιόσκαλα, η δρακότρυπα, το σπήλαιο του Αγίου Αθανασίου, το δρακοπήγαδο και άλλα πολλά επισκέψιμα σημεία της περιοχής.
Ο κ. Γκανάτσιος τονίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα ο πολιτισμός λόγω της υγειονομικής αυτής κρίσης, λέγοντας ότι «πλέον λόγω της πανδημίας έχουν ακυρωθεί όλες οι εκδηλώσεις, καθώς το Μουσείο δεν έχει επισκεψιμότητα, με αποτέλεσμα τα έσοδα να είναι ελάχιστα. Το Μουσείο έχει κάθε μήνα κάποια πάγια έξοδα, τα οποία τόσο καιρό τα καλύπταμε από τους επισκέπτες, καθώς είμαστε μία εθελοντική οργάνωση και κάνουμε αυτό το έργο επειδή το αγαπάμε. Το θετικό βέβαια είναι πως έχουμε εξαιρετική συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και το Επιμελητήριο Μαγνησίας, τα οποία μας στηρίζουν στις δράσεις μας. Εμείς επιδιώκουμε να έχουμε συνεργασία με όλους τους φορείς και να αποκτούμε φίλους του Μουσείου ». Ωστόσο όσον αφορά στα οικολογικά οφέλη της αναδημιουργίας της Λίμνης ο κ. Γκανάτσιος αναφέρει εκτός από τα θετικά και τα λάθη που έγιναν σ΄ αυτό το μεγάλο έργο υπογραμμίζοντας πως «σαφώς και η ανασύσταση της Λίμνης Κάρλας έχει πολλά οικολογικά οφέλη, καθώς το νερό βοηθά στο περιβάλλον και η ομίχλη που δημιουργείται λόγω της υγρασίας βοηθά τις καλλιέργειες. Όμως έγιναν πολλά λάθη, καθώς κάτω από τη λίμνη υπάρχει μία μεγάλη σήραγγα, η οποία είχε δημιουργηθεί πριν πολλά χρόνια για να μειώσει τη στάθμη του νερού, ώστε να μην την αποξηράνουν. Έτσι λοιπόν όταν έγινε η ανασύσταση της λίμνης η σήραγγα αυτή παρέμεινε ανοιχτή με αποτέλεσμα το νερό να μολύνεται με λύματα και απόβλητα και να πεθαίνουν ψάρια. Παρ’ όλα αυτά είναι σημαντικό που ξαναδημιουργήθηκε η λίμνη και ελπίζουμε ακόμη περισσότερος κόσμος να μάθει την ιστορία του τόπου μας».
Ρεπορτάζ
ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΑΝΑ