Του Λευτέρη Βιολέττα
Στη ΔΕΥΑ Σκιάθου δεν άλλαξε το στελεχιακό δυναμικό, ούτε το επιτελείο σε επίπεδο υπηρεσιακών παραγόντων. Το μόνο που άλλαξε, εδώ και 10 μήνες περίπου, είναι το Διοικητικό Συμβούλιο και ο πρόεδρος, που είναι πλέον ο ίδιος ο κ. Τζούμας. Το ταμείο που παρέλαβε (περίπου 700 χιλ. ευρώ) καθώς και η γενική και οικονομική εικόνα της επιχείρησης, ήταν σε εξαιρετική κατάσταση, με τα λειτουργικά έξοδα και τις τρέχουσες υποχρεώσεις σε συνθήκες τακτικής εξόφλησης.
Παρά τα παραπάνω, η νέα διοίκηση, υπό τον πολλά υπόσχοντα κ. Τζούμα, ζητά σήμερα δάνειο ύψους €250.000 από το Δήμο Σκιάθου, το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 1/4 του ετήσιου προϋπολογισμού της, δηλώνοντας αδυναμία να καλύψει πλέον τα λειτουργικά έξοδα της εταιρίας. Το δάνειο αυτό θα βαρύνει το μέλλον της επιχείρησης και του Δήμου, το οποίο σίγουρα δεν ανήκει στον κ. Τζούμα. Ανήκει στις επόμενες γενιές και πουθενά αλλού. Το να δανείζεται δε μια δημόσια επιχείρηση αποτελεί διπλό κακό, αφού πρώτον μεταθέτει ένα χρέος-πρόβλημα στο μέλλον, και δεύτερον, ουσιαστικά δανείζεται από εμάς τους ίδιους τους δημότες Σκιάθου.
Ας είναι ξεκάθαρο ότι από την πλευρά της διεύθυνσης (στελεχών κι εργαζομένων) της επιχείρησης η κίνηση του δανεισμού, εδώ που είναι τα πράγματα, είναι πλέον αναγκαία. Το καίριο ερώτημα είναι γιατί η «ανώτερη διοίκηση» της ΔΕΥΑΣ, δηλαδή ο πρόεδρος και το ΔΣ, δεν φρόντισαν τόσο καιρό να βρουν άλλους πόρους και να αξιοποιήσουν χρηματοδοτικά εργαλεία, έξω από τα τακτικά έσοδα της εταιρίας (λογαριασμοί νερού-αποχέτευσης) και φυσικά έξω από το πορτοφόλι του Δήμου Σκιάθου;
Ειδικά σήμερα, η μετεξέλιξη της δημόσιας διοίκησης επιβάλλει στα Νομικά Πρόσωπα να είναι οικονομικά ανεξάρτητα, αυτόνομα, αυτάρκη και κερδοφόρα. Η λογική του «μαμά θέλω βοήθεια» για τις θυγατρικές εταιρίες του δημοσίου, έχει σβήσει οριστικά και γι’ αυτό είναι απολύτως αναγκαίο οι διοικήσεις τους να ξέρουν τι κάνουν και στο κομμάτι των οικονομικών και των πολιτικών που αναπτύσσουν. Ξέρει άραγε ο κ. Τζούμας;
Μετά και τη βελτίωση της οικονομίας της Ελλάδας, τα προγράμματα ανάπτυξης και χρηματοδότησης μέσα από πανεπιστήμια, δημόσια ιδρύματα και ιδιωτικούς φορείς, τρέχουν ξανά πυρετωδώς. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά σε προγράμματα WASH (νερό και αποχέτευση), διαχείρισης υδάτινων πόρων, αλλά και ΕΚΕ (εταιρικής κοινωνικής ευθύνη) με βάση τη σωστή διαχείριση φυσικών πόρων και αποθεμάτων, πραγματικά αφθονούν και σε παγκόσμια κλίμακα.
Η ΔΕΥΑ Σκιάθου έχει πλέον την τεχνογνωσία τέτοιων προγραμμάτων, αφού από το 2014 και μετά συμμετείχε σε Ευρωπαϊκά προγράμματα αξίας εκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία απορρόφησε εκατοντάδες χιλιάδες προς άμεσο όφελος της επιχείρησης και των Σκιαθιτών. Η τελευταία φορά που η ΔΕΥΑ Σκιάθου εντάχθηκε σε κάτι τέτοιο ήταν το Μάρτιο του 2017, με το πρόγραμμα WATER4CITIES της ΕΕ, το οποίο είχα την τιμή να εντάξω και να υπογράψω προσωπικά στις Βρυξέλλες ως τότε αντιπρόεδρος του ΔΣ. Το πρόγραμμα αυτό είναι ακόμη σε εκτέλεση και αποτελεί ένα πραγματικό εργαλείο ανάπτυξης και εξωτερικής χρηματοδότησης για την εταιρία και για εμάς τους Σκιαθίτες, αφού έφερε γνώση, τεχνικές βελτιώσεις και μετρητά στα ταμεία της επιχείρησης. Πριν από αυτό είχε εκτελεστεί με εξαιρετική επιτυχία το πρόγραμμα ISS-EWATUS (2014-2016), επίσης με τεράστια άμεσα και έμμεσα οικονομικά οφέλη για την επιχείρηση και τους Σκιαθίτες.
Το άμεσο ερώτημα λοιπόν είναι γιατί την ώρα που εκτελούνται παντού στον κόσμο -κυριολεκτικά- τέτοια προγράμματα, ο πρόεδρος και το ΔΣ της ΔΕΥΑ Σκιάθου παίρνουν δάνειο από το Δήμο και τους Σκιαθίτες για τη στήριξη της επιχείρησης;
Ο νέος αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΣ κ. Γ. Αντωνίτσας, σε πολύ πρόσφατη συνέντευξή του, δήλωσε ευθαρσώς ότι δεν γνωρίζει για τα θέματα της ΔΕΥΑΣ και πως με αυτά ασχολείται ο δήμαρχος -ενδεικτικό της συγκεντρωτικής χωρίς ικανότητες διοίκησης Τζούμα- που είναι και πρόεδρος. Ίσως έτσι τον υποδεικνύει ως υπεύθυνο και για την όποια κακή εξέλιξη;
Τα έργα που κληροδοτήθηκαν στη νέα διοίκηση της ΔΕΥΑΣ από την προηγούμενη σε καμία περίπτωση δεν τη βαραίνουν οικονομικά, αφού είχε από το 2016 δρομολογηθεί η ένταξή τους σε προγράμματα (πχ, ΕΣΠΑ, ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ κ.α.), τα οποία καλύπτουν το σύνολο του κόστους τους, δίχως να απαιτείται η παραμικρή συμβολή από την εταιρία. Επιπλέον, η ενδυνάμωση σε στελέχη και εργαζόμενους με βάση το νέο ΟΕΥ που έχει συσταθεί από το 2016-2017, απαλλάσσει πια την επιχείρηση από τις δυσβάστακτες συμβάσεις με εξωτερικούς συνεργάτες.
Το μόνο που έμενε -και μένει- λοιπόν να κάνει η νέα διοίκηση και ενόψει του COVID-19, ήταν να συνεχίσει την ένταξη της ΔΕΥΑΣ σε προγράμματα χρηματοδότησης και ανάπτυξης, ώστε να αποφύγει τα προβλήματα και ίσως το δανεισμό.
Αδιαπραγμάτευτο χρέος των διοικήσεων των Δήμων και των Νομικών τους Προσώπων, πάντα και σήμερα περισσότερο, είναι να στηρίζουν τις τοπικές κοινωνίες και φυσικά την επιχειρηματικότητα. Είναι μεγάλο λάθος ο δανεισμός σήμερα, ακόμη και μέσω του Δήμου Σκιάθου, εφόσον υπάρχουν αποδεδειγμένα κι έμπρακτα χρηματοδοτήσεις τις οποίες η ΔΕΥΑΣ έχει δείξει στο πρόσφατο παρελθόν ότι γνωρίζει να εκμεταλλεύεται.
Θα είναι ακόμη μεγαλύτερο λάθος (σ.σ.: κρούω κώδωνα κινδύνου!) αν ο κ. Τζούμας σύντομα «πιέσει» τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με διακοπές νερού και αφαιρέσεις υδρομέτρων, ώστε να συγκεντρώσει χρήματα για τα ταμεία της επιχείρησης. Ας μην ξεχνάει ο κ. Τζούμας ότι υπάρχει μια συνολική και αιτιολογημένη ανοχή σε κάθε επίπεδο την περίοδο αυτή στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσουν κυρίως οι ιδιωτικές επιχειρήσεις (τις οποίες ο ίδιος δεν συμπαθεί) να ανακάμψουν οικονομικά. Το κεντρικό κράτος και πολλοί σοβαροί Δήμοι παίρνουν μέτρα στήριξης, ενώ και μεγάλες ιδιωτικές εταιρίες (πχ, κινητής τηλεφωνίας, ρεύματος κ.α.) έχουν αναστείλει κάθε εισπρακτικό μέσο πίεσης.
Επομένως, το αργότερο μέχρι το τέλος του 2020 επιτακτικά θα πρέπει να ενταχθεί και πάλι η ΔΕΥΑΣ σε κάποιο Ευρωπαϊκό ή άλλο πρόγραμμα χρηματοδότησης, ενώ πρέπει να θεωρείται αυτονόητο ότι απαιτείται εδώ και τώρα μια πολιτική στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, χωρίς διακοπές, πιέσεις, κατασταλτικά μέσα, αλλά και χωρίς δανεικά για την εταιρία.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Τζούμας και οι συνεργάτες του στη ΔΕΥΑΣ, είναι υπεύθυνοι και υπόλογοι για ένα ακόμη λάθος, και μάλιστα μεγάλο, και πραγματικά δεν θα ήταν κακό στην παρούσα φάση ο ίδιος να αφήσει το τιμόνι της εταιρίας σε κάποιον άλλο από τους συνεργάτες του, μιας και ήδη την οδηγεί σε λάθος δρόμο._