Χιλιάδες τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα – Στο «κόκκινο» και η Μαγνησία

Μια δεύτερη ευκαιρία για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έως τώρα έχουν χαρακτηριστεί «αγνώστου ιδιοκτήτη» δίνει διάταξη του πολυνομοσχεδίου που κατατέθηκε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής.
Από τη ρύθμιση επωφελούνται περίπου 15.000 ιδιοκτήτες, των οποίων οι προθεσμίες διόρθωσης των αρχικών εγγραφών στο Κτηματολόγιο έληξαν τον περασμένο Νοέμβριο και πλέον βρίσκονται στον αέρα.
Οι πολίτες μπορούν πλέον μέχρι τις 31/12/2020 να διεκδικήσουν εκ νέου τις περιουσίες τους. Πρόκειται για τις 21 περιοχές που η προθεσμία έληξε το 2017, αλλά και για τις 14 που έληξαν μεταξύ 2 Οκτωβρίου και 19 Νοεμβρίου 2018.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, δίνεται οριζόντια παράταση ενός έτους για όσες κτηματογραφήθηκαν από το 2008 και έπειτα. Τα συγκεκριμένα προγράμματα χαρακτηρίζονταν ως «ορφανά» όταν συμπληρώνονταν 7 έτη από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου, ωστόσο με τη ρύθμιση πλέον θα λήγουν κάθε 31 Δεκεμβρίου όπου και θα συμπληρώνονται τα 8 χρόνια.

Σημειώνεται ότι όσον αφορά στα προγράμματα κτηµατογράφησης της περιόδου 1997-1999 ο χαρακτηρισμός «αγνώστου ιδιοκτήτη» αποδίδεται σε ένα ακίνητο εφόσον δεν δηλώθηκε για 15 χρόνια (14 της αρχικής προθεσμίας συν 1 της παράτασης), ενώ για τα προγράμματα από το 2008 και μετά ως «αγνώστου» χαρακτηρίζονται όσα δεν έχουν δηλωθεί 7 χρόνια (τώρα 8) μετά την έναρξη της λειτουργίας του Κτηµατολογικού Γραφείου σε κάθε περιοχή.
Από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο του 2017 περίπου 9.850 ακίνητα που είτε δεν δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο είτε δηλώθηκαν με σφάλματα περιήλθαν τυπικά στο Δημόσιο. Το ίδιο συνέβη και το επόμενο έτος, αφού τουλάχιστον 5.000 ακίνητα έμειναν μετέωρα και αυτό γιατί η τότε νομοθετική ρύθμιση που έκανε η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος δεν συμπεριελάμβανε τα συγκεκριμένα προγράμματα. Μάλιστα, κύκλοι του ΥΠΕΝ διαμήνυαν ότι δεν μπορούσε να δοθεί αναδρομική παράταση για τις περιοχές που έμεναν εκτός, παρά το γεγονός πως υπήρχε από το 2017 δέσμευση του πρώην υπουργού ΠΕΝ Πάνου Σκουρλέτη πως το ζήτημα θα επιλυθεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται κυρίως για ορεινές περιοχές όπου δεν είχαν ιδιαίτερες αξιώσεις οι ιδιοκτήτες τους, καθώς ελάχιστοι επικοινώνησαν με το Κτηματολόγιο προκειμένου να εξεταστούν οι εναλλακτικές τους. Μεταξύ αυτών, πάντως, περιλαμβάνονται τα Βριλήσσια και η Ελευσίνα από την Αττική, το Άστρος και διάσπαρτες περιοχές, κυρίως πιλοτικά προγράμματα σε Κιλκίς, Δράμα, Φθιώτιδα, Ξάνθη, Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή, Καλαμάτα, Καβάλα, Άρτα, Τρίκαλα, Αμαλιάδα, Βέροια, Θεσπρωτία, Λάρισα και Πιερία.
Σε περίπτωση που οι εν λόγω ιδιοκτήτες δεν εκμεταλλευτούν αυτή τη φορά την ευκαιρία που τους δίνεται, μετά το πέρας της προθεσμίας θα έχουν το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής, αλλά µόνο για να διεκδικήσουν αποζημίωση και όχι για την επιστροφή της κυριότητας του ακινήτου.

Σε ποιες περιοχές εντοπίζονται
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει ο Ελεύθερος Τύπος, ο αριθμός των ακινήτων που εμφανίζονται ως ορφανά ή έχουν δηλωθεί µε σφάλματα ανέρχεται σε 171.552, εκ των οποίων τα περίπου 35.000 είναι κτίσματα. Τα περισσότερα από τα ακίνητα που περιλαμβάνονται στη λίστα «Αγνώστου Ιδιοκτήτη» είναι μικρής έκτασης, µε το 58% να µην ξεπερνά το 1 στρέμμα. Παράλληλα, εντάσσονται και γεωτεµάχια μεγάλης έκτασης, τα οποία εκτιμάται πως είναι νεκροταφεία, γήπεδα κ.τ.λ. και φτάνουν τα 24.500 στρέμματα.
Λίγο πριν τις εκλογές είχε δοθεί παράταση ενός έτους μέσω Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, για τη διόρθωση των αρχικών κτηματολογικών εγγράφων, η οποία αφορούσε περίπου 35.000 ακίνητα σε 111 περιοχές από 34 νομούς, που κινδύνευαν να χαρακτηριστούν ως «Αγνώστου Ιδιοκτήτη Ακίνητα».
Στο κόκκινο βρίσκονταν 20 περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, αλλά και 91 ακόμα σε όλη τη χώρα. Μεταξύ αυτών, κίνδυνος υπήρχε σε Αιτωλοακαρνανία, Αργολίδα, Αρκαδία, Άρτα, Πάτρα, Δράμα, Πάτμο, Αλεξανδρούπολη, Χαλκίδα, Ζάκυνθο, Ηλεία, Ημαθία, Θεσπρωτία, Καβάλα, Καστοριά, Κεφαλληνία, Κιλκίς, Κοζάνη, Κυκλάδες, Λακωνία, Λάρισα, Λευκάδα, Μαγνησία, Μεσσηνία, Ξάνθη, Πιερία, Πρέβεζα, Ροδόπη, Τρίκαλα, Φθιώτιδα και Φλώρινα.
Προς το παρόν το Κτηματολόγιο είναι επί της ουσίας ακέφαλο και η παράταση ήταν απαραίτητη προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να κλείσουν οι εκκρεμότητες που παρέλαβε η νέα ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Ένα άλλο θέμα που θα κληθεί να επιλύσει η νέα κυβέρνηση είναι τα χρήματα από προηγούμενα προγράμματα που δεν έχουν συλλεχθεί, τα οποία είναι το αναλογικό τέλος της κτηματογράφησης του 2008 και τα 35 ευρώ ανά δικαίωμα για την περίοδο 1997 – 1999.
Για τα παλαιότερα χρέη, το Κτηματολόγιο είχε κάνει σχετικές συζητήσεις με το ΥΠΕΝ, προκειμένου τα ανωτέρω ποσά να εισπραχθούν το επόμενο διάστημα. Για τα προγράμματα του 2008 ο νόμος προβλέπει η καταβολή του αναλογικού τέλους να πραγματοποιείται από τους δικαιούχους κυριότητας και επικαρπίας που έχουν καταχωρηθεί στους κτηματολογικούς πίνακες.

Το αναλογικό τέλος κτηματογράφησης καταβάλλεται από τους κύριους ή επικαρπωτές και καθορίζεται σε ποσοστό ένα επί τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του δικαιώματος που προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Στην περίπτωση συνδικαιούχων οι 20.000 ευρώ εξαιρούνται από κάθε έναν δικαιούχο και το ποσό που προκύπτει επιμερίζεται μεταξύ τους. Παράλληλα το ανώτατο ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν είναι τα 900 ευρώ.
Ο λόγος πάντως που δεν έχουν μέχρι στιγμής εισπραχθεί είναι ότι επί της ουσίας το κόστος ορίζεται με βάση την αντικειμενική αξία, η οποία ανά περιοχή και ιδιοκτησία διαφέρει – φέρνοντας στην πράξη μια σχετική δυσκολία. Ταυτόχρονα, πρόθεση του Κτηματολογίου ήταν να εισπραχθούν και τα 35 ευρώ ανά δικαίωμα για τα παλαιά προγράμματα 1997 – 1999, κάτι που, όπως έλεγαν, είχε δρομολογηθεί να γίνει πιθανότατα στις αρχές του επόμενου έτους, όπου και θα γινόταν η τροποποίηση της ΚΥΑ, έτσι ώστε να πάψει η πληρωμή να πραγματοποιείται μέσω μετρητών.