Bιβλία με φιλοσοφική, κοινωνιολογική και ιστορική προσέγγιση

Δυο βιβλία από τις πρόσφατες εκδόσεις με φιλοσοφικό, κοινωνιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον, ένα τρίπτυχο συχνά αλληλένδετο στις αναζητήσεις των συγγραφέων βιβλίων ανάλογων θεμάτων.
Βιβλία που απαιτούν γνώση, έρευνα γι’ αυτό και απευθύνονται σε ανάλογα σκεπτόμενους και απαιτητικούς αναγνώστες.

Επιμέλεια:
Χαριτίνη Μαλισσόβα

Βάσω Κιντή,
Φιλοσοφία της ιστορίας, εκδ. Πόλις

H ιστορία, είτε ως γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν είτε ως ιστοριογραφία, μας ενδιαφέρει, μας γοητεύει, μας απασχολεί και μας διχάζει. Συζητάμε για ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος, διαφωνούμε για την ερμηνεία τους, αναρωτιόμαστε αν υπάρχει αλήθεια στην ιστορία. Λέμε ότι το τάδε γεγονός θα το γράψει η ιστορία ή ότι η ιστορία θα δείξει εάν μία πράξη είναι σωστή.
Η φιλοσοφία της ιστορίας, που είναι το αντικείμενο του παρόντος βιβλίου, μελετά τα θέματα αυτά με γενικό τρόπο, κρατώντας απόσταση από συγκεκριμένες αντιδικίες. Εξετάζει τι είναι το παρελθόν και τι το ιστορικό παρελθόν, τι είναι τα γεγονότα και τι τα συμβάντα, τι είναι τα τεκμήρια, πώς καταγράφουμε τα γεγονότα του παρελθόντος, πώς δομείται και πού αποβλέπει μία ιστορική αφήγηση, σε τι διαφέρει η ιστορική εξήγηση από την κατανόηση των συμβάντων, πώς πρέπει να κατανοούμε την αλήθεια και την αντικειμενικότητα στην ιστορία. Ασχολείται επίσης με το κατά πόσον η ιστορία είναι επιστήμη και ποια είναι η σημασία της για τη ζωή.
Η περιγραφή αυτή δείχνει ότι το συγκεκριμένο βιβλίο εστιάζει σε ένα είδος φιλοσοφίας της ιστορίας, αυτό που έχει χαρακτηριστεί κριτικό ή αναλυτικό, είναι δηλαδή κυρίως φιλοσοφία της ιστοριογραφίας, και δεν ασχολείται, παρά μόνο εμμέσως, με το άλλο είδος φιλοσοφίας της ιστορίας, αυτό που αναζητεί το νόημα της ιστορίας ή τους νόμους που διέπουν την ιστορική εξέλιξη.
Το βιβλίο μπορεί να χρησιμεύσει και ως εισαγωγή σε κλασικά φιλοσοφικά θέματα όπως το ζήτημα της αλήθειας, της σχέσης γλώσσας-κόσμου, του ντετερμινισμού και της ελεύθερης βούλησης, της διάκρισης γνώσης και γνώμης.
Η Βάσω Κιντή γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1957. Είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Αναλυτικής Φιλοσοφίας του 20ού αιώνα στο τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει πτυχίο Χημείας από το ΕΚΠΑ και διδακτορικό Φιλοσοφίας και Ιστορίας της Επιστήμης από το ΕΜΠ. Το ερευνητικό έργο της, σε θέματα φιλοσοφίας της επιστήμης, φιλοσοφίας της ιστορίας, φιλοσοφίας της γλώσσας και ηθικής, έχει δημοσιευθεί σε βιβλία και ακαδημαϊκά περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Υπήρξε Visiting Fellow του Princeton University και Visiting Scholar του University of Chicago. Είναι Editor-in-Chief του ακαδημαϊκού περιοδικού International Studies in the Philosophy of Science, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του φιλοσοφικού περιοδικού Δευκαλίων, και ήταν υπεύθυνη σύνταξης του ελληνικού φιλοσοφικού περιοδικού Cogito (2004-2010). Είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας και έχει διατελέσει μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Αθηνών (2012-2015). Είναι ιδρυτικό μέλος και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικών Πανεπιστημιακών. Αρθρογραφεί συχνά στον τύπο για θέματα φιλοσοφίας του δημοσίου χώρου και για θέματα ακαδημαϊκής πολιτικής.

Παναγής Παναγιωτόπουλος,
Περιπέτειες της μεσαίας τάξης,
Κοινωνιολογικές καταγραφές στην Ελλάδα
της ύστερης μεταπολίτευσης εκδ. Επίκεντρο

Ποια είναι η ιστορία της μεσαίας τάξης στη Δύση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο; Ποια η σχέση της με την κατανάλωση, τον ατομικισμό και τη χειραφέτηση; Με ποιον τρόπο φτάσαμε στην πανθομολογούμενη πλέον υπαρξιακή της κρίση; Ποια η ιστορική πορεία των μεσαίων στρωμάτων στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 60 και μετά; Μέσα από ποιες εμπειρίες συνάφθηκε το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολιτευτικής μεσαίας τάξης; Πώς γίνεται η ελληνική οικογένεια να είναι ταυτόχρονα ο βιότοπος και η καταδίκη της; Υπάρχει ακόμα κάποια ταυτότητα μεσαίων στρωμάτων στη χώρα μας ή πλέον έχουν διασπαστεί σε αντίπαλες μικρό-κοινότητες ανθρώπων οι οποίοι με δυσκολία συνυπάρχουν σήμερα στους τόπους της κοινωνικής και συναισθηματικής ερήμωσης; Η κρίση της πανδημίας θα επικυρώσει τις ανισότητες που διέπουν τις σχέσεις των μελών της παλιάς μεσαίας τάξης στην Ελλάδα ή μήπως θα αποδειχτεί ευκαιρία για μια νέα κοινωνική και πολιτισμική σύγκλιση;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτει και πασχίζει να απαντήσει αυτό το βιβλίο.

«Οι Περιπέτειες της Μεσαίας Τάξης προκαλούν στον αναγνώστη το περιπετειώδες αίσθημα της αποκάλυψης για θολά χωρία της ζωής του, με το περίβλημα του επιστημονικού ερείσματος, δείχνοντάς του δρόμο για το χθες, το σήμερα και το αύριο». (Θεοδώρα Αγγελοπούλου)
«Οι Περιπέτειες της μεσαίας τάξης, ανανεώνοντας δημιουργικά το πλαίσιο της συζήτησης για το θέμα, πλουτίζουν το απόθεμα της κοινωνικής επιστήμης στη χώρα και, τελικά, και το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου για τις κοινωνικές και διανοητικές μεταβολές που ζούμε. (Ν. Σεβαστάκης)
Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στο Παρίσι το 1971. Αποφοίτησε από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1993. Το 1994 απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα (DEA) κοινωνιολογίας από την Ecole et Sciences Sociates (Παρίσι), όπου υπό την επίβλεψη του καθ. Μ. Wieviorka μελέτησε τη σχέση Εγκλεισμού και ιδεολογίας με παράδειγμα την εμπειρία των Ελλήνων κομμουνιστών. Η διδακτορική του διατριβή (2000) στη φιλοσοφία, που εκπόνησε υπό τη διεύθυνση του καθ. E. Balibar στο Πανεπιστήμιο Paris X-Nanterre, έχει θέμα την κομμουνιστική ηθική στα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης. Έχει διατελέσει λέκτορας σύγχρονης πολιτικής θεωρίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών της Σχολής Ν.Ο.Π.Ε. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου δίδασκε από το 2000. Είναι λέκτορας Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και σε συλλογικά έργα.