Τοπικά

Αθέατες όψεις ναών και μονών σε λεύκωμα

Το φωτογραφικό ενδιαφέρον του Κωστή Δρυγιανάκη και της Όλιας Γκλούσενκο για τους ναούς και τις μονές της ηπειρωτικής Μαγνησίας και της Αγιάς, στάθηκε αφορμή για τη δημιουργία του λευκώματος «εν τη οδώ η επορεύθημεν – Ασύχναστοι τόποι στη Μητρόπολη Δημητριάδος», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Εκδοτική Δημητριάδος, της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Το ζευγάρι των δύο φωτογράφων, χάρη στη διεισδυτική ματιά του, αποτύπωσε τον εκκλησιαστικό κόσμο της περιοχής «ανασκάπτοντας» το παρόν και ανέδειξε έναν «αθέατο» κόσμο που κρύβει όμως ιδιαίτερη ομορφιά.

Πώς προέκυψε το λεύκωμα; «Αρχίσαμε να συγκεντρώνουμε φωτογραφίες από το 2005, την εποχή που η Όλια ήρθε στην Ελλάδα. Μαζέψαμε διάφορες φωτογραφίες από εκκλησίες λιγότερο γνωστές, και κάποια στιγμή σκεφτήκαμε ότι όλο αυτό το υλικό θα άξιζε να δοθεί στη δημοσιότητα. Έτσι καταλήξαμε στην κυκλοφορία του λευκώματος», είπε ο Κωστής Δρυγιανάκης στην αρχή της συζήτησης, ενθυμούμενος την περίοδο που συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τη μετέπειτα σύζυγό του για τις ανάγκες του περιοδικού «Δίφωνο», ενώ στη συνέχεια στάθηκε στο πόσο εύκολο ήταν για το ανδρόγυνο να συνεργαστεί σ’ ένα τέτοιο εγχείρημα: «Υπάρχει κοινότητα και διαφορετικότητα συγχρόνως. Ο καθένας μας έχει άλλες ευαισθησίες, διαθέτει διαφορετικό τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Για παράδειγμα, η Όλια εστιάζει στη λεπτομέρεια, στα κοντινά πλάνα. Ίσως η διαφορετικότητα έχει να κάνει με το γεγονός ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε σ’ έναν άλλο τόπο. Πράγματα που εμείς τα θεωρούμε αυτονόητα, εκείνη τα βρίσκει αξιοπρόσεκτα. Κι έτσι στο λεύκωμα αποτυπώθηκαν δύο διαφορετικές ματιές».

Το λεύκωμα αποτελεί ουσιαστικά ένα προσωπικό ημερολόγιο των δύο φωτογράφων. Η φθορά είναι ένα μοτίβο που κυριαρχεί σε αρκετές εικόνες του λευκώματος: «Υπάρχει τακτικά η φθορά και μας φαίνεται γοητευτική. Ενδεικτικά, στην έκδοση συμπεριλάβαμε εικόνες από δυο ναούς που καταρρέουν (σ.σ. τον ναό του Τιμίου Προδρόμου στον Παλαιό Πλάτανο και τον ναό του Αγίου Νικολάου στην Καλλιθέα της Αργαλαστής). Είναι εφικτή η αναστύλωση; Στον Παλαιό Πλάτανο το χωρίο έχει εγκαταλειφθεί και αναπόφευκτα κάποια στιγμή η εκκλησία θα καταρρεύσει. Νιώθουμε την ανάγκη να αποτυπώσουμε αυτή τη μεταβατική ομορφιά. Αν αυτά τα κτίσματα συντηρηθούν, θα χάσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που έχουν αυτή τη στιγμή· την ιδιαιτερότητα, ας πούμε, να βλέπεις τον ουρανό ως οροφή.».
Μια άλλη εξίσου ενδιαφέρουσα παράμετρος που έθιξε ο Κωστής Δρυγιανάκης, έχει να κάνει με τη σχέση του χθες με το σήμερα. «Αυτό που αποτυπώνουμε με τον φωτογραφικό φακό δεν είναι το παρελθόν των ναών, αλλά το παρόν τους. Μια εκκλησία που υπάρχει εδώ και 300 χρόνια, πώς φαίνεται σήμερα; Τι σημαίνει για τον σύγχρονο άνθρωπο το γεγονός πως έχει έναν ναό τόσο παλιό, έξω από την πόρτα του σπιτιού του;», διερωτήθηκε και συμπλήρωσε: «Ο πολιτισμός των Ελλήνων είναι έντονα συνυφασμένος με τη θρησκεία. Και το γεγονός ότι τόσοι παλιοί ναοί και μοναστήρια εξακολουθούν να είναι σε χρήση, λέει πολλά. Δεν είναι μέρη αποκομμένα, δεν είναι μουσεία, αλλά κτίρια όπου οι πιστοί εξακολουθούν να συναθροίζονται και να τελούν τη λατρεία τους. Στο μουσείο υπάρχει μια σαφής γραμμή ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Εκεί το έκθεμα και ο επισκέπτης βρίσκονται σε διαφορετικές πλευρές. Αντίθετα, στον ναό, δεν υφίσταται αυτός ο διαχωρισμός. Και αυτό το αποτυπώσαμε στις φωτογραφίες, π.χ. εκεί που βλέπεις μια παμπάλαια αγιογραφία, δίπλα θα διακρίνεις καρφωμένο ένα καλώδιο ή μια λάμπα φωτισμού. Όλο αυτό έχει να κάνει με τον χαρακτήρα και την ψυχοσύνθεση τόσο της Όλιας, όσο και της δικής μου. Μας αρέσει να πηγαίνουμε σε μέρη απάτητα και να ψάχνουμε τι μπορεί να φωτογραφηθεί. Αντίθετα, στα μέρη που έχουν ήδη τύχει προσοχής, δεν αισθανόμαστε ότι έχουμε να προσθέσουμε κάτι και εμείς».

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το