Ανδρέας Στεργίου: Η Ανατολική Μεσόγειος στο ενεργειακό «παζλ»

Μία νέα άποψη για το κατά πόσο η ενέργεια επηρεάζει τα πολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα από την Κασπία Θάλασσα μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο, παρουσιάζουν οι Ανδρέας Στεργίου και Μαρίκα Καραγιάννη, συγγραφείς του βιβλίου «Does energy cause ethnic war? East Mediterranean and Caspian Sea. Natural gas and regional conflicts», το οποίο κυκλοφόρησε το 2019.

«Οι αποφάσεις για την ενέργεια λαμβάνονται με αμιγώς οικονομικά κριτήρια και σίγουρα δεν φέρνουν τους λαούς πιο κοντά. Αυτό το συμπέρασμα προέκυψε έπειτα από πάρα πολύ σοβαρή έρευνα που κάναμε με τη συνάδελφο σε πολλές χώρες. Από την Αίγυπτο, το Ισραήλ, το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία, τη Ρωσία, την Ελλάδα και την Κύπρο, καταγράψαμε μεγάλο όγκο δεδομένων και καταλήξαμε στη συγκεκριμένη διαπίστωση», δήλωσε κατηγορηματικά ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο οποίος πριν από δεκατέσσερις μήνες ένωσε τις δυνάμεις του με τη νομικό και πολιτικό εμπειρογνώμονα Μαρίκα Καραγιάννη. Η συγκεκριμένη συνεργασία απέφερε μία προσεγμένη έκδοση, που κυκλοφορεί αποκλειστικά στην αγγλική γλώσσα και στο εξωτερικό έχει αποσπάσει θετικές κριτικές, όπως του αναλυτή Τσαρλς Έλληνα, πρώην επικεφαλής του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο κ. Στεργίου, ο οποίος αυτό το διάστημα επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη διοργάνωση του εκπαιδευτικού σεμιναρίου με τίτλο «Ελληνοτουρκικές σχέσεις και ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο», που θα πραγματοποιηθεί από την 1η Φεβρουαρίου έως και τις 3 Μαρτίου από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (θα διδάξει μαζί με τους συναδέλφους του καθηγητές στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Χρήστο Κόλλια και Βασίλη Ζερβό), προς πίστωση του κεντρικού συμπεράσματος του βιβλίου του, ανέφερε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: «Η Ελλάδα με την Τουρκία συνεργάζονται στον ενεργειακό τομέα από το 2008, με τον αγωγό τέθηκε τότε σε λειτουργία και μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι ελληνοτουρκικές διαφορές επιδεινώθηκαν. Επίσης, η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Κύπρο δεν έφερε τις δύο κοινότητες πιο κοντά. Το αντίθετο μάλιστα».
Η πολυπλοκότητα των διεθνών σχέσεων βρέθηκε στο «μικροσκόπιο» του συγγραφέα, ο οποίος αναφέρεται στα παιχνίδια εξουσίας που κυριαρχούν στον τομέα της ενέργειας: «Δύο χαρακτηριστικές συμφωνίες αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ουκρανία και Ρωσία βρίσκονται σε πόλεμο, αφού πίσω από τις αποσχιστικές δυνάμεις της Ανατολικής Ουκρανίας κρύβεται η Μόσχα. Ωστόσο, Ουκρανοί και Ρώσοι ανανέωσαν την ενεργειακή συμφωνία που έχουν συνάψει, αφού η Ρωσία προμηθεύει αέριο την Ευρώπη μέσω των αγωγών που περνούν από το ουκρανικό έδαφος. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την Ε.Ε., η οποία από το 2014 βρίσκεται σε σύγκρουση με τη Ρωσία λόγω της ενσωμάτωσης της Κριμαίας. Παρότι έχει επιβάλει κυρώσεις, που τις ανανεώνει κάθε χρόνο και έχει «παγώσει» τον διάλογο, βλέπουμε ότι η Ευρώπη εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από το φυσικό αέριο που έρχεται από τη Ρωσία. Αυτό τι δείχνει; Πως οι ενεργειακές συμφωνίες πραγματοποιούνται ανεξάρτητα από τις πολιτικές διαφωνίες. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο προσόν του βιβλίου. Προσφέρει μια άλλη διάσταση στην άποψη που κυριαρχεί στην πλειοψηφία του κόσμου».