Αυτονόητα

Του Γιάννη Πρετεντέρη

O Θωμάς Τζέφερσον, ένας από τους ιδρυτές της αμερικανικής δημοκρατίας και τρίτος πρόεδρος των ΗΠΑ, έλεγε στις αρχές του 19ου αιώνα ότι «ανάμεσα σε μια κυβέρνηση χωρίς εφημερίδες και σε εφημερίδες χωρίς κυβέρνηση προτιμώ ασυζητητί το δεύτερο».
Τότε δεν υπήρχαν ούτε ραδιόφωνα ούτε τηλεοράσεις ούτε Διαδίκτυο, αλλά είμαι βέβαιος ότι η βασική σκέψη του Τζέφερσον αφορά το σύνολο της ενημέρωσης.
Δυστυχώς στην Ελλάδα του 2015 υπάρχουν άνθρωποι (ακόμη δυστυχώς και άνθρωποι του Τύπου…) που σκέφτονται διαφορετικά. Προτιμούν μια κυβέρνηση χωρίς εφημερίδες.
Η επιδίωξη δεν είναι καινούργια. Ηδη από το 2010, όταν άρχισε η βαθιά ψυχολογική διαταραχή της ελληνικής κοινωνίας από την κρίση, η επίθεση στην πραγματικότητα πήρε τη μορφή μιας επίθεσης σε εκείνους που την παρουσιάζουν.
Η επίθεση αυτή στηρίχτηκε στην αφελή αλλά καλοπροαίρετη αντίληψη πολλών ανθρώπων ότι δουλειά των δημοσιογράφων ή του Τύπου είναι να λένε αυτά που ο κόσμος θέλει να ακούσει και να παρουσιάζουν μια πραγματικότητα που ο κόσμος νομίζει. Αν δεν το κάνουν, κάτι αφύσικο ή ύποπτο συμβαίνει.
Πάνω σε αυτήν τη θεμελιώδη αλλά γενικευμένη παρανόηση στηρίχθηκαν πάσης φύσεως επιτήδειοι σαλταδόροι και κομματικοί φαντάροι.
Επιτήδειοι σαλταδόροι που χρησιμοποιούν «το όνομα του λαού» από ιδιοτέλεια ή προσωπικό συμφέρον προκειμένου να εισχωρήσουν στο ενημερωτικό προσκήνιο – μακρύς ο κατάλογος…
Κομματικοί φαντάροι που υπερασπίζονται από φανατισμό ή βλακεία τη μοναδικότητα ή τη σκοπιμότητα μιας δικής τους αλήθειας.
Και οι μεν και οι δε βλάπτουν τη Συρία το ίδιο.
Διότι ένας Τύπος μπορεί να έχει όλες τις υπερβολές, τις ιδιοτέλειες, τις ανεπάρκειες, τις επιδιώξεις, τις χοντράδες του κόσμου. Αλλά, όπως έλεγε ο αείμνηστος Ηλίας Ηλιού, «προτιμώ έναν κίτρινο Τύπο από καθόλου Τύπο».
Φυσικά η σκέψη του Ηλιού προϋποθέτει δυο – τρία πράγματα που μάλλον λείπουν από πολλούς πολιτικούς απογόνους του.
Προϋποθέτει ανοχή στο αντίθετο, στο ανυπόφορο, ακόμη και στο αποκρουστικό. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αθώωσε έναν άθλιο εκδότη, τον Λάρι Φλιντ, με το επιχείρημα πως μόνο όταν εγγυάσαι την ελευθερία του χειρότερου διασφαλίζεις την ελευθερία των καλύτερων.
Προϋποθέτει ανοιχτά μυαλά, καλή πρόθεση και ισχυρά επιχειρήματα στον δημόσιο διάλογο.
Προϋποθέτει κυρίως αποδοχή της άλλης άποψης, ακόμη και της άλλης επιδίωξης, με αντίλογο αλλά χωρίς προσπάθεια ενοχοποίησης εκείνων που τη διατυπώνουν.
Ολα αυτά είναι αυτονόητα σε μια δημοκρατία από την εποχή του Τζέφερσον.
Δεν ξέρω πόσο αυτονόητα παραμένουν σε μια χώρα όπου η Πρόεδρος της Βουλής ανακοινώνει ότι θα διεξαγάγει έρευνα για τον τρόπο που τα κανάλια ή οι εφημερίδες κάνουν τη δουλειά τους.
Σκεφτείτε τι θα της απαντούσε ο Ηλιού!..