Οι μαθητές και μαθήτριες των δημοτικών σχολείων οι πρώτοι καταγεγραμμένοι οικιστές του προσφυγικού συνοικισμού της Νέας Ιωνίας
Του Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά
Δεύτερο μέρος
Συνεχίζουμε σήμερα με τα υπόλοιπα ονόματα των μαθητών του προσφυγικού δημοτικού σχολείου Νέας Ιωνίας του σχολικού έτους 1924-25, οι οποίοι είναι οι επίσημα εγγεγραμμένοι πρώτοι οικιστές της πόλης της Νέας Ιωνίας (σύνολο 201 μαθητές).
Θα διαβάσουμε πρώτα τους τόπους καταγωγής των μαθητών και θα διαπιστώσουμε ότι σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι από τη Σμύρνη και τις γύρω περιοχές:
Σμύρνη 34 (16,92%), Εγγλεζονήσι 22 (10,95%), Λίγδα (14 χιλ. ανατολικά των Θείρων) 18 (8,95%), Μαγνησία 13 (6,50%), Σεβδίκοϊ 9 (4,48%), Νικομήδεια 8 (3,98%), Οδεμήσιον 8 (3,98%), Θείρα 7 (3,48%), Πόντος 6 (2,99%), Βαϊνδήρι 4 (1,99%), Ηράκλειο Νικομηδείας 4 (1,99%), Φιλαδέλφεια 4 (1,99%), από 3 εγγραφές 8 μέρη (11,94%): Αϊδίνιον, Βρύουλα (Βουρλά), Γιάβολα, Δεβελίκοϊ, Δενισλί, Κουκλουτζάς, Σπάρτη Πισιδίας, Χαμιτιέ, από 2 εγγραφές 12 μέρη (0,99Χ12=11,94%): Αδά-Παζάρ, Ακ-Σαράι, Εσκί-Σεχίρ, Έφεσος, Κιρκαγάτς, Κυδωνίαι, Μπουτζάς, Μυριόφυτον, Πέργαμος, Σαμψούς, Σώκια, Χώναι και από 1 εγγραφή (0,4975Χ12=7,96%) είναι: Γενίκιοϊ, Γέροντας, Κεφαλληνία, Κίος, Κιρκιντζέ, Κουρί, Κωνσταντινούπολις, Μουδανιά, Νέαι Φώκαι, Παλαιά Φώκαια, Παπαζλί, Προύσα, Σαράκιοϊ, Τουρμπαλί, Τραπεζούς, Χαλκά-Μπουνάρ (100,045%).
Άλλη μία παράμετρος, που δείχνει την οικονομική, κυρίως, εικόνα των πρώτων προσφυγικών οικογενειών της Νέας Ιωνίας, είναι το επάγγελμα των γονέων. Εδώ όμως έχουμε – με πρωτιά – την τραγική κατάσταση να δηλώνεται το επάγγελμα του πατέρα με την εγγραφή «ορφανός» (ποσοστό 28,36%) και «αιχμάλωτος» (ποσοστό 5,47%)! Ως προς τα επαγγέλματα η πλειονότητα είναι εργάτες και καπνεργάτες (20,90% + 5,97%). Οι υπόλοιποι είναι επαγγελματίες, τεχνίτες και ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι υπάλληλοι με εξασφαλισμένο το ημερομίσθιο (σιδηροδρομικοί, υπάλληλος Δήμου, υπάλληλος). Δεν λείπουν και οι άνεργοι («άεργος» γράφει). Δύσκολες καταστάσεις των προσφύγων!
Επαγγέλματα γονέων των μαθητών ( Σύνολο 201 μαθητές):
Ορφανός 57 (28,36%), Εργατικός-εργάτης 42 (20,90%), Καπνεργάτης 12 (5,97%), Αιχμάλωτος 11 (5,47%), Ναυτικός 11 (5,47%), Κτίστης 6 (2,99%), Παντοπώλης 5 (2,49), Καφεπώλης 5 (2,49%), Αλιεύς 5 (2,49%), Αρτοποιός 4 (1,99%), Σιδηρουργός 4 (1,99%), Γεωργός 4 (1,99), Ράπτης 3 (1,49%), Οργανοπαίκτης 3 (1,49%), Κουρεύς 3 (1,49%), Υποδηματοποιός 2 (1,00%), Άεργος (Άνεργος) 2 (1,00%), Σιδηροδρομικός 2 (1,00%), Αλευροπώλης 2 (1,00%), Πωλητής 2 (1,00%), και από 1 (0,50%) εγγραφή είναι 15: Κεραμιδοποιός, Βυρσοδέψης, Μηχανικός (πρακτικός του Δήμου), Κηπουρός, Χαλκουργός, Μυλωθρός, Χρωματιστής, Λεπτουργός (Ξυλογλύπτης), Ιχθυοπώλης, Ξενοδόχος, Αχθοφόρος, Οπωροπώλης, Ταπητουργός, Καπνοπώλης, Υπάλληλος (7,50%)= 99,57%.
Μαθητές – πρώτοι οικιστές (συνέχεια από το πρώτο μέρος με έγγραφες σημειώσεις για μαθητές που έχουν «ιστορία» ή είναι γνωστοί μας):
Μαθιάδης Σταύρος Πέτρου, Γενίκιοϊ, λεπτουργός, 146, Γ’. Μακαρωνάς Βύρων Νικολάου, Μαγνησία, αλευροπώλης, 217, Β’. Μακαρωνάς Μιχαήλ Νικολάου, Μαγνησία, αλευροπώλης, 218, Α’. Μαλέας Παναγιώτης Ιωάννου, Κων/πολις, ορφανός, 121, Β’. Ματθαίου Βάσος Γεωργίου, Τορμπαλί, αρτοποιός, 179, Β’. Μαυρομάτης Γεώργιος Νικολάου, Νικομήδεια, καφεπώλης (σ.σ. ο πατέρας του μαθητή αυτού, ο Νικόλαος Μαυρομάτης, είχε το γνωστό καφενείο στη διασταύρωση των οδών Χαλκηδόνος (Φαρδύ) με Σινώπης (Δημοκρατίας) και εκεί στη γωνία υπήρχε η λεγόμενη «Στάση Μαυρομάτη», που σταματούσαν τα αστικά λεωφορεία), 89, Β’. Μαχαίρας Γεώργιος Εμμανουήλ, Σώκια, εργατικός, 197, Α’. Μαχαίρας Κων/ντίνος Αναστασίου, Παπαζλί, εργατικός, 11, Γ’. Μέρμηγκας Κων/ντίνος Γεωργίου, Σμύρνη, ορφανός, 116, Β’. Μερτζιμέκογλου Ανδρέας Αποστόλου, Μαγνησία, κρεοπώλης, 124, Β’. Μουχτάρογλου Αγριώπος Δημητρίου, Χώναι, ορφανός, 132, Α’. Μουχτάρογλου Σωκράτης Δημητρίου, Χώναι, ορφανός, 131, Α’. Μπεάζογλου Ηλίας Αντωνίου, Θείρα-Λίγδα, καπνοεργάτης, 5, Β’. Μπεάζογλου Μιχαήλ Αντωνίου, Λίγδα, καπνοεργάτης, 221, Α’. Μπενάκης Νικόλαος Κων., Σμύρνη, ράπτης, 203, Β’. Μπόλης Νικόλαος Αλεξάνδρου, Σεβδίκιοϊ, εργατικός, 223, Α’. Μπολιαστής Γεώργιος Δημητρίου, Λίγδα, ορφανός, 58, Α’. Μπολωτάς Κων/ντίνος Γεωργίου, Σμύρνη, ορφανός, 156, Β’. Μπόνος Δημήτριος Στυλιανού, Νικομήδεια, εργατικός, 14, Γ’ (σ.σ. η οικογένεια Μπόνου καθόταν στη γειτονιά μας, στο Τετράγωνο Θ. Από αυτή την οικογένεια, ο Ιωάννης Μπόνος είχε γεννηθεί το 1919 στη Νικομήδεια και φοίτησε στο προσφυγικό δημοτικό σχολείο αργότερα, υπηρετούσε ως ναύτης στην «ΕΛΛΗ», που τορπιλίστηκε τον Δεκαπενταύγουστο του 1940 από τους Ιταλούς στο λιμάνι της Τήνου. Ο Ιωάννης Μπόνος, ναύτης-θερμαστής, ήταν από τους πρώτους νεκρούς. Το όνομά του είναι γραμμένο στον μικρό μουσειακό χώρο του ναού της Παναγίας Τήνου. Στο σπίτι του, στη Νέα Ιωνία, οι «Ίωνες» εντοίχισαν τιμητική αναμνηστική πλάκα (15 Αυγούστου 2020)). Μπόνος Παναγιώτης Στυλιανού, Νικομήδεια, εργατικός, 13, Γ’. Μπουρούκος (Βουρούκος) Ιωάννης Δημητρίου, Βαϊνδήρι, κουρεύς, 193, Β’. Μπουρούκος (Βουρούκος) Κων/ντίνος Δημητρίου, Βαϊνδήρι, κουρεύς, 194, Α’. Μυλιώκας (Μηλιώκας) Βασίλειος Αιμιλίου, Προύσα, εργατικός, 214, Α’. Μύρικνας Στυλιανός Μιχαήλ, Π. Φώκαια, εργατικός, 216, Α’. Μωραϊτίδης Ιάσων Κυριάκου, Οδεμήσιον, καφεπώλης, 1 63, Α’ (σ.σ. ο μαθητής αυτός ήταν ένα πανέξυπνο παιδί -μαθηματικό μυαλό- και εργατικός από μικρός. Μεγάλος ασχολήθηκε με το χονδρεμπόριο οπωροκηπευτικών. Απέκτησε οικογένεια με τέσσερα παιδιά. Σήμερα το όνομά του φέρει ο εγγονός του -γιατρός- Ιάσων Μωραϊτίδης. Πληροφορίες από τον γιο του Κυριάκο Μωραϊτίδη, κάτοικο Νέας Ιωνίας, τέως διευθυντή Γεωργίας Ν. Μαγνησίας). Μωραϊτίδης Στυλιανός Κυριάκου, Οδεμήσιον, καφεπώλης, 164, Α’. Μωράκης Ιωάννης Αντωνίου, Εγγλεζονήσι, εργατικός, 201, Β’. Μωράκης Νικόλαος Αντωνίου, Εγγλεζονήσι, ναυτικός, 170, Α’. Νικολαΐδης Αριστοκλής Κων., Ηράκλειον, εργατικός, 206, Δ’. Νικολάου Νικόλαος Κων., Αϊδίνιον, ορφανός, 171, Δ’. Νικολάου Νίκος Δημητρίου, Κουρί, εργατικός, 65, Α’. Νικολάου Σωτήριος, Νικομήδεια, ορφανός, 139, Α’. Νυφλής Αθανάσιος Ιωάννη, Λίγδα, καπνεργάτης, 64, Α’. Παξινός Θεόδωρος Ηλία, Σμύρνη, ιχθοπώλης, 45, Γ’. Παπαγεωργίου Ευριπίδης Γεωργίου, Νικομήδεια, ορφανός 68, Α’. Παπαδόπουλος Γεώργιος Στυλιανού, Σμύρνη, ορφανός, 92, Α’. Παπαδόπουλος Δημήτριος Ιωάννου, Πόντος, ορφανός, 111, Γ’. Παπαδόπουλος Μιχαήλ Στυλιανού, Σμύρνη, ορφανός, 91, Β’. Παπαδόπουλος Νικόλαος Ιωάννη, Τραπεζούς, ορφανός, 32, Δ’. Παπαδόπουλος Παναγιώτης Στυλιανού, Σμύρνη, αιχμάλωτος, 74, Α’. Παπαδόπουλος Φίλιππος Ιωάννη, Πόντος, ναυτικός, 115, Α’. Παπάζογλου Ιωάννης Δημητρίου, Λίγδα, γεωργός, 71, Β’. Παπάζογλου Χρυσόστομος Δημητρίου, Λίγδα, καπνεργάτης, 70, Α’. Παρασκευάς Ελευθέριος Κων., Σμύρνη, εργατικός, 19, Δ’. Παρασκευάς Ευστράτιος Δημητρίου, Εγγλεζονήσι, ναυτικός, 117, Α’. Πατζίλογλου Ανδρέας Παναγιώτου, Χαμιτιέ, ορφανός, 140, Α’. Πατούχας Ιωάννης Αλεξάνδρου, Οδεμήσιον, καπνεργάτης, 87, Α’. Πατούχης Γεώργιος Αλεξάνδρου, Οδεμήσιον, εργατικός, 34, Γ’. Πεζμετζόγλου Ιωάννης Ιωσήφ, Οδεμήσιον, ορφανός, 127, Α’. Πεπονόπουλος Γεώργιος Δημητρίου, Έφεσος, ξενοδόχος, 28, Δ’. Περιβολάρης Βασίλειος Χαραλάμπους, Θείρα, εργατικός, 195, Α’. Περιβολάρης Κων/ντίνος Χαραλάμπους, Θείρα, εργατικός, 196, Α’ (σ.σ. καθόταν στη γειτονιά μας, στο Τετράγωνο Θ’. Όταν μεγάλωσε έγινε εργολάβος οικοδομών. Εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος Νέας Ιωνίας το 1964 με τον συνδυασμό Απ. Βολίδη). Πετούλας (Πέτρου) Φανούριος Εμμανουήλ, Λίγδα, εργατικός, 97, Β’. Πλακίδης Κων/ντίνος Μιχαήλ, Σμύρνη, καπνεργάτης, 145, Γ’. Πολυκανδρίτης Ευστράτιος Γεωργίου, Κουκλουτζάς, πωλητής, 25, Β’ (σ.σ. η πολυμελής οικογένεια του Γεωργίου Πολυκανδρίτη καθόταν στη γειτονιά μας στο Τετράγωνο Θ’). Πολυκανδρίτης Χαράλαμπος Γεωργίου, Κουκλουτζάς, πωλητής, 10, Γ’. Πολυχρονίου Ζαχαρίας Κ., Νικομήδεια, υποδηματοποιός, 48, Δ’. Πυριέρος Πέτρος Αναστασίου, Βρύουλα, ορφανός, 59, Α’. Πυριέρος Σταύρος Αναστασίου, Βρύουλα, ορφανός 60, Α’. Ρεβίθης (Ρεβύθης) Σωτήριος Μιχαήλ, Σμύρνη, κτίστης, 82, Α’’ (σ.σ. η οικογένεια Μιχ. Ρεβύθη καθόταν στη γειτονιά μας, στο Τετράγωνο Θ’. Ο μαθητής Σωτήρης έγινε μηχανουργός. Ήταν ένας κοινωνικά μορφωμένος άνθρωπος, χειμερινός κολυμβητής και ποδηλάτης. Απεβίωσε σε πολύ μεγάλη ηλικία. Τον γνωρίζαμε προσωπικά). Ρεβίθης (Ρεβύθης) Αντώνιος Μιχαήλ, Σμύρνη, εργατικός, 36, Α’. Ρήγας Γεώργιος Αθανασίου, Μαγνησία, κουρεύς, 35, Γ’. Ρουμελιώτης Αθανάσιος Νικολάου, Σεβδίκιοϊ, γεωργός, 16, Α’. Σακατζής Χριστόφορος Γιακουμή, Βαϊνδήρι, φουρνάρης, 94, Β’. Σάμιος Βασίλειος Αθανασίου, Κυδωνίαι, αχθοφόρος, 69, Α’. Σάμιος Πολύκαρπος Περικλέους, Βαϊνδήρι, εργατικός, 192, Β’. Σαρηγιάννης Στυλιανός Δημητρίου, Μπουτζάς, ορφανός, 227, Α’. Σαράφογλου Αναστάσιος Βασιλείου, Αδά-Παζάρ, εργατικός, 174, Δ’. Σαράφογλου Ναπολέων Βασιλείου, Αδά-Παζάρ, εργατικός, 175, Α. Σιγανός Δημήτριος Νικολάου, Σεβδίκιοϊ-Λίγδα, εργατικός, 44, Γ’. Σιδηρόπουλος Θεόδωρος Γεωργίου, Πόντος, οπωροπώλης, 72, Α’. Σιτζάκης Δημήτριος Νικολάου, Μαγνησία, ορφανός, 112, Γ’. Σιτζάκης Ιωάννης Νικολάου, Μαγνησία, ορφανός, 76, Γ’. Σιτζάκης Σπυρίδων Νικολάου, Μαγνησία, αιχμάλωτος, 31, Α’. Σκαλίδης Γρηγόριος Τριαντάφυλλου, Θείρα, ορφανός, 26, Β’ (σ.σ. ο μαθητής αυτός – Γρηγόρης Σκαλίδης – είναι «ιστορικό» πρόσωπο για τη Νέα Ιωνία. Ήταν ένας από αυτούς, που προσβλήθηκαν από τον εξανθηματικό τύφο που «χτύπησε» τους πρόσφυγες σε δυο καπναποθήκες. Στις αρχές του 1924 οι προσβληθέντες μεταφέρθηκαν και εγκαταστάθηκαν βιαίως στα μισοτελειωμένα «σπίτια» του προσφυγικού συνοικισμού. Τον Απρίλιο του 1924 οι γονείς του τον στέλνουν και εγγράφεται στο 1ο Δ.Σ. αρρένων Βόλου (αριθ. Μαθητ. 518) στην Α’ τάξη. Την επόμενη σχολική χρονιά (1924-1925) που άνοιξαν τα προσφυγικά σχολεία στη Νέα Ιωνία, τον βρίσκουμε γραμμένο στη Β’ τάξη (αριθ. Μαθητ. 26). Μετά συνέχεια τον βρίσκουμε να φοιτά στα σχολεία της Νέας Ιωνίας και να προάγεται με άριστα 6 (βλέπε βιβλίο «Χρονικό της Νέας Ιωνίας 1924-1994», έκδοση 1994, σελ. 69, σημείωση 31)). Σκυριανός Ιωάννης Νικολάου, Εγγλεζονήσι, αλιεύς, 93, Β’. Σκυριανός Παναγιώτης Σπύρου, Εγγλεζονήσι, ναυτικός, 180, Α’. Σκυριανός Φώτιος Ανδρέα, Εγγλεζονήσι, ναυτικός, 155, Β’. Σταθαράς Νικόλαος Γεωργίου, Πέργαμος, καπνεργάτης, 22, Γ’ (σ.σ. η οικογένεια Γεωργίου Σταθαρά καθόταν στο Τετράγωνο Θ’. Ο Νικόλαος Σταθαράς, μετά το Δημοτικό, πήγε κάτω στον Βόλο στο Ελληνικό Σχολείο και στο 1ο Γυμνάσιο Βόλου. Υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός -πρώτος από τη Νέα Ιωνία- κατά τον πόλεμο του 1940-41 στα βουνά της Αλβανίας. Διορίστηκε στο Υπουργείο Οικονομικών και εξελίχθηκε μέχρι τον βαθμό του διευθυντή Ταμείου). Σταματόπουλος Νικόλαος Εμμανουήλ, Σεβδίκιοϊ, εργάτης, 152, Β’. Σταματόπουλος Παναγιώτης Εμμανουήλ, Σεβδίκιοϊ, εργάτης, 153, Α’. Τερζόγλου Ευστάθιος Κοσμά, Πάρλα-Σπάρτη Πισιδίας, σιδηρουργός, 136, Β. Τιζμετζόγλου Ευάγγελος Ιωσήφ, Οδεμήσιον, ορφανός, 215, Γ’. Τσαβουσίδης Ιορδάνης του Ιορδάνη, Σαμψούς, ορφανός, 225, Δ’. Τσάγκαρης Δημήτριος Μιχαήλ, Εγγλεζονήσι, ναυτικός, 86, Α’. Τσαλκιτζής Βασίλειος Ιωάννου, Κίος, οργανοπαίκτης, 15, Γ’. Τσιντσίνης Κυριάκος Άγγελου, Σμύρνη, ναυτικός, 167, Α’. Φιλιππίδης (Φιλιππόγλου) Ευμόρφιος Παναγ., Σπάρτη Πισιδίας, ταπητουργός 43, Β’. Φωτιάδης Ιωσήφ Λεωνίδα, Φιλαδέλφεια, παντοπώλης, 100, Β’. Χαζίρογλου Παύλος Λεωνίδα, Δενισλί, ορφανός, 130, Β’. Χαλκιάς Κων/ντίνος Ιωάννου, Βρύουλα, καπνοπώλης, 27, Β’. Χαλμουδάκης Αναστάσιος Ιωάννου, Σεβδίκιοϊ, εργατικός, 211, Β’ (σ.σ. αυτός ο μαθητής όταν μεγάλωσε έγινε κουρέας). Χαλμουδάκης Αριστείδης Ιωάννου, Σεβδίκιοϊ, γεωργός, 210, Β’ (σ.σ. ο μαθητής αυτός κατά την Κατοχή, ήταν ένας από τους τυχαίους 18 πολίτες που συνέλαβαν οι Γερμανοί σε μπλόκο που έκαναν στην αγορά των Παλαιών. Στις 03-09-1944 τους οδήγησαν στο 6ο χιλιόμετρο της οδού Βόλου-Λαρίσης και τους σκότωσαν για αντίποινα. Το όνομά του, μαζί με τα άλλα ονόματα των 18 είναι γραμμένο στο μνημείο που στήθηκε στο σημείο, που τους σκότωσαν. Στο μνημείο είναι γραμμένος -εκ παραδρομής- ως Χαλμουσάκης). Χατζηαντωνίου Ελευθέριος Παντ., Σμύρνη, ορφανός, 56, Α’. Χατζηαντωνίου Κων/ντίνος Παντ., Σμύρνη, ορφανός, 57, Α’. Χατζηγεωργίου Άγγελος Δημητρίου, Θείρα, παντοπώλης, 47, Δ’. Χατζηγεωργίου Κυριάκος Ιωάννου, Οδεμήσιον, κτίστης, 55, Β’. Χατζηλουΐζος Μιχαήλ Νικολάου, Γέροντας, άεργος, 181, Β’. Ψαριανός Κων/ντίνος Νικολάου, Σμύρνη, υπάλληλος, 113, Δ’.
Συνεχίζεται την επόμενη Κυριακή