Βιβλία με επιστημονικό ενδιαφέρον – «Το σύμπαν στο τσεπάκι σου» και «Μαύρος καθρέφτης της ψηφιακότητας»

Του Μηνά Χαραλαμπίδη,
βιολόγου

Το σύμπαν στο τσεπάκι σου,
δρ Ελένη Βαρδουλάκη,
Key Books
Η συγγραφέας: Η δρ Ελένη Βαρδουλάκη (elenivardoulaki.com) είναι αστροφυσικός και επικοινωνιολόγος της επιστήμης. Γεννήθηκε το 1980 στην Αθήνα. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με κατεύθυνση την Αστροφυσική. Είναι κάτοχος διδακτορικού από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συνέχισε την ακαδημαϊκή της πορεία ως ερευνήτρια στην Αστροφυσική. Είναι μέλος διεθνών συνεργασιών (COSMOS, EMU, MeerKAT), έχει εργαστεί σε 7 ινστιτούτα στον κόσμο (University of Oxford, Centro de Astrofísica da Universidade do Porto, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Caltech, University of Bonn, Max-Planck-Institut für Radioastronomie Bonn, Thüringer Landessternwarte Tautenburg) και έχει εμφανιστεί στο TEDxAUEB. Είναι δημιουργός περιεχομένου που σχετίζεται με την έρευνα της αστροφυσικής (βίντεο, άρθρα, βιβλία, τέχνη) και έχει ιδρύσει τα κανάλια και κόμβους ενημέρωσης του κοινού «Rogue Astrophysics» και τους δορυφόρους Astronomy on Tap: «Astronomy on Tap Bonn» και «Astronomy on Tap Jena».
Ζούμε πιάνω σε μια μπλε μπίλια που αιωρείται στο κενό, ανάμεσα σε δορυφόρους, μαύρες τρύπες, πλανήτες, μετεωρίτες και τρισεκατομμύρια γαλαξίες… Και οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ελάχιστα για όσα μας περιβάλλουν. Ίσως γιατί το σύμπαν μοιάζει εξαιρετικά πολύπλοκο.
Με επιστημονική γνώση, απλό λόγο και χιούμορ, η δρ Ελένη Βαρδουλάκη μάς παίρνει από το χέρι σε ένα ταξίδι στον χρόνο και στον χώρο: Από το Big Bang στις μαύρες τρύπες και στο μυστήριο που τις περιβάλλει, μέχρι το επόμενο βήμα της ανθρωπότητας με τον εποικισμό του Άρη.
Οι 28 αυτοτελείς ιστορίες του βιβλίου μετατρέπουν την αστροφυσική από περίπλοκη και δυσπρόσιτη σε μια επιστήμη συναρπαστική, χρήσιμη και βαθιά υπαρξιακή. Κι όταν ανακαλύψουμε ότι το wifi, οι κεραμικές εστίες και οι σέλφι είναι «παιδιά» της, τότε θα αντιληφθούμε ότι μας αφορά περισσότερο από όσο νομίζουμε και θα την αγαπήσουμε λίγο παραπάνω.
Η αστροφυσική δίνει απαντήσεις για το παρελθόν και λύσεις στο παρόν. Και όταν όλη αυτή η γνώση βρίσκεται στο τσεπάκι μας, δεν μπορούμε παρά να έχουμε ελπίδα για το μέλλον.

Μαύρος καθρέφτης της ψηφιακότητας,
επιμέλεια Δέσποινα Καταπότη,
Εκδόσεις Καστανιώτη
Μπορεί μια σειρά επιστημονικής φαντασίας να ρίξει φως σε άγνωστες ή αφανείς πτυχές του τεχνοπολιτισμού του 21ου αιώνα; Πώς λειτουργεί στον θεατή η επαφή με μια ιστορία «εκτός πραγματικότητας», η οποία όμως ταυτόχρονα φαντάζει υπερβολικά «οικεία»; Στη δημοφιλή σειρά Black Mirror, η οποία άρχισε να προβάλλεται στη βρετανική τηλεόραση το 2011, η κεντρική ιδέα ήταν ότι μια (υποθετική) μετατόπιση στη χρήση ή τη λειτουργία των ψηφιακών εργαλείων που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα συντελεί στην ανάδειξη μιας νέας πραγματικότητας η οποία μπορεί να είναι ταυτόχρονα τόσο «μακριά», αλλά και τόσο «κοντά», ώστε να προκαλεί αναστάτωση στους θεατές, κρατώντας τους έτσι προσηλωμένους στους δέκτες τους και εκτεθειμένους σε μια ανοιχτή θεώρηση του παρόντος, του δικού τους παρόντος, της δικής τους ζωής.
Στον συλλογικό αυτό τόμο γράφουν πρόσωπα που προέρχονται από τον ακαδημαϊκό, καλλιτεχνικό και δημοσιογραφικό χώρο. Το κεντρικό ζητούμενο είναι να αναδειχθούν οι πολλαπλές πτυχές του φαινομένου της ψηφιακότητας και να καλλιεργηθεί ένας βαθύτερος προβληματισμός γύρω από το ερώτημα: Είμαστε πλέον έτοιμοι/έτοιμες να αναθεωρήσουμε (ή και να εγκαταλείψουμε) παγιωμένους ειδολογικούς προσδιορισμούς και ερμηνευτικά σχήματα που αφορούν τη σύγχρονη ζωή; Όπως αναφέρεται άλλωστε και σε ένα από τα τρέιλερ του Black Mirror, το μέλλον «έχει διαρραγεί», το μέλλον «είναι τώρα» («the future is broken, the future is now»).
Γράφουν οι: Ειρήνη Αβραμοπούλου, Γιώργος Βαβουρανάκης, Ηρακλής Βογιατζής, Αλέξανδρος Γεωργίου, Στυλιάνα Γκαλινίκη, Νίκος Δασκαλόπουλος, Κωνσταντίνος Ηροδότου, Κίμων Θεοδώρου, Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος, Δέσποινα Καταπότη, Χλόη Κολύρη, Κώστας Κωστάκος (Old Boy), Βασιλική Λαλιώτη, Θωμάς Μαυροφίδης, Μήτσος Μπιλάλης, Δέσποινα Μπουμπουχεροπούλου, Χάρης Μωρίκης, Θεμιστοκλής Πανταζάκος, Αλέξανδρος Παπαγεωργίου, Πηνελόπη Παπαηλία, Κώστας Πασχαλίδης, Μανώλης Πατηνιώτης, Πέτρος Πετρίδης, Δημήτρης Πλάντζος, Σαμσών Ρακάς, Γιάννης Ρήγας, Ελίνα Ροϊνιώτη, Ηλίας Στουραΐτης.