Βασίλης Αγροκώστας: Τα παραδοσιακά κάλαντα τείνουν να εκλείψουν

Με παραδοσιακά κάλαντα Καππαδοκίας αποχαιρέτησε το 2021 ο Βασίλης Αγροκώστας. Ο Βολιώτης ερμηνευτής και καθηγητής παραδοσιακής μουσικής στο Μουσικό Σχολείο Βόλου, στο βίντεο που ανάρτησε χθες στον προσωπικό του λογαριασμό στα social media, έψαλλε τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα και συγκέντρωσε δεκάδες σχόλια, αφού αναβίωσε ένα έθιμο που δυστυχώς τείνει να εκλείψει.

H ερμηνεία του γνωστού καλλιτέχνη θύμισε σε όλους τους διαδικτυακούς φίλους του, τις παραλλαγές που συναντούμε σε κάθε γωνιά της χώρας. Κάλαντα από την Ανατολική Θράκη και τη Μακεδονία, αλλά και πολλά νησιά, όπως η Κρήτη, η Ικαρία, η Σάμος, η Χίος και η Κέρκυρα, μέχρι τον μακρινό Πόντο και την Καππαδοκία, αναδεικνύουν τον πλούτο της ελληνικής παράδοσης. «Υπάρχει πληθώρα καλάντων. Κάθε «γειτονιά» της Ελλάδας, έχει το δικό της «χρώμα». Για παράδειγμα, στη Χίο έχουμε τα πρωτοχρονιάτικα παινέματα για τους ναυτικούς. Ακόμη και σε τοπικό επίπεδο, μπορούμε να μνημονεύσουμε τα κάλαντα των Φώτων στην Άνω Γατζέα Πηλίου, που μιλάνε για την Παναγία Ευαγγελίστρια. Βλέπουμε πως υπάρχουν και λαογραφικά στοιχεία στην παραλλαγή κάθε τόπου», είπε ο κ. Αγροκώστας.
Ωστόσο, αυτό το μακραίωνο έθιμο που βλέπουμε κάθε παραμονή Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων, τείνει να εκλείψει. Πλέον ελάχιστα είναι τα παιδιά που κάθε χρόνο βγαίνουν έξω και επισκέπτονται τα σπίτια, για να ρωτήσουν εάν «θα τα πούνε», ώστε εάν ο κάθε νοικοκύρης πει το «ναι», να τα φιλέψει με χρήματα ή άλλα καλούδια. «Στο Μουσικό Σχολείο κάθε χρόνο τέτοια εποχή, μαθαίνουμε στους μαθητές μας κάλαντα απ’ όλη την Ελλάδα, ώστε να έχουν ολοκληρωμένη άποψη για την παραδοσιακή μουσική του Δωδεκαημέρου και πριν την ανάπαυλα των γιορτών, δίνουμε έναν όμορφο τόνο στο σχολείο μας. Όπως επίσης υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι δίσκοι που έχουν κυκλοφορήσει και περιλαμβάνουν παραδοσιακά κάλαντα», ανέφερε για το τι συμβαίνει στο σχολείο που διδάσκει πολλά χρόνια τώρα. Όμως, από εκεί και πέρα, το έθιμο ατονεί. Εκτός σχολείου, πέρα από τους συλλόγους που διδάσκουν τα κάλαντα και ήταν must των ημερών να τα λένε αυτή την περίοδο, κάτι που την τελευταία διετία δεν συμβαίνει λόγω πανδημίας, το έθιμο έχει αρχίσει να ατονεί. Βλέπουμε πως κυριαρχούν ξενόφερτα χριστουγεννιάτικα τραγούδια», σημείωσε στη συνέχεια ο Βασίλης Αγροκώστας, ο οποίος γυρίζοντας πίσω τον χρόνο, θυμήθηκε τις εποχές που αναβίωνε αυτή την παράδοση: «Παιδικές μνήμες από τα κάλαντα υπάρχουν πολλές. Κάθε φορά περίμενα πώς και πώς να έρθει αυτή η ώρα. Όμως και αργότερα, όταν δημιούργησα τη δική μου οικογένεια, λέγαμε τα κάλαντα με τους γιους μου. Επειδή ασχολούνται με τη μουσική, ο ένας παίζει κιθάρα και ο άλλος βιολί, έπαιρνα κι εγώ τη λύρα μου και επισκεπτόμασταν τους παππούδες και άλλους γνωστούς, για να παίξουμε τα κάλαντα».
Άνθρωπος που σέβεται και διαφυλάττει την παράδοση, αλλά και με μεγάλη διάθεση να μεταλαμπαδεύσει στους νεότερους τα έθιμα που κουβάλησαν τόσες και τόσες γενιές στο παρελθόν, η παραίνεση του κ. Αγροκώστα να μην αφήσουμε τους ρυθμούς της σύγχρονης εποχής να «σβήσουν» τις παραδόσεις, αποκτάει ιδιαίτερο νόημα: «Έχουμε υποχρέωση να κρατάμε ψηλά το πνεύμα των Χριστουγέννων μέσα από τις τοπικές παραδόσεις. Να μην αποκοβόμαστε από το παρελθόν μας, αφού έχουμε τόσα τραγούδια που η προέλευσή τους χάνεται στο βάθος των αιώνων και συμπληρώνουν ιδανικά τα ήθη και έθιμα του τόπου».