Βασικές παραδοχές της φιλοσοφίας του ελληνικού πολιτισμού

Του Λαοκράτη Βάσση 

Πρώτη: Ο Ελληνισμός δεν είναι θρησκεία, όπως δεν είναι και ιδεολογία. Χάρη στο ιστορικο/πολιτιστικό του βάθος, είναι ανοιχτή και πολυδιάστατη φιλοσοφία ζωής, που προκαλεί τους καιρούς με τη διαχρονική ποιότητα και αντοχή της.
Δεύτερη: Η ελληνικότητα δεν είναι δόγμα, που με τους κανόνες του ξεχωρίζει το ελληνικό απ’ το μη ελληνικό. Αλλά μια ιδιαίτερη αίσθηση και
ένα ιδιαίτερο άρωμα που αναδίδει η αενάως (ανα)δημιουργούμενη ελληνική πολιτιστική ταυτότητα «ως στάση ζωής και ως τρόπος του υπάρχειν».
Τρίτη: Με τη συνέχουσα μαγεία της γλώσσας μας, ο ελληνικός πολιτισμός είναι ζωντανός πολιτισμός και όχι μουσειακός, ανοιχτός και πλουραλιστικός απ’ την αφετηρία του. Που συνυφαίνεται με έναν επίσης ανοιχτό και αδογμάτιστο τρόπο ζωής του. Με δεδομένη επίσης τη συνέχειά του διαμέσου των αιώνων και των χιλιετιών, νοούμενη όχι απλοϊκά, ως γραμμική δηλαδή εξέλιξη,
αλλά σε όλη της τη συνθετότητα, απ’ την οποία δεν λείπουν ακόμα και ασυνέχειες. Που ποτέ, όμως, δεν κόβουν το εσώτερο «υφάδι» της.
Τέταρτη: Η ζώσα πολιτιστική μας ταυτότητα είναι ένα διαρκές, πολυδιάστατο, πολυσύνθετο και πολύχρωμο γίγνεσθαι, ασύμβατο με καθοδηγητικές και κανονιστικές (εκ των άνω) ρυθμίσεις.
Πέμπτη: Οι πολιτιστικές ιδιαιτερότητες είναι συστατικό στοιχείο του παγκόσμιου πολιτισμού κι η αλληλεπίδρασή τους, ο διάλογος δηλαδή
των πολιτισμών, όρος της ύπαρξής τους και της εξέλιξής τους. Κι ούτε λόγος πως δεν πρέπει να συγχέουμε πολιτιστική ιδιαιτερότητα και πολιτιστική καθαρότητα, με όλη την τοξικότητα που συμπυκνώνει, καθώς στο βάθος της αναπέμπει στη φυλετική καθαρότητα.
Έκτη: Η πολυπολιτισμικότητα, που δεν είναι πάντοτε «αθώος» όρος, νοείται ως πολιτιστική πολυφωνία και πολλαπλότητα, ως πολιτιστικός πλουραλισμός και εναρμονισμένη συνύπαρξη στο πλαίσιο κάθε εθνο/πολιτιστικής συλλογικότητας. Που σημαίνει πως η φετιχιστική προσέγγισή της αλλάζει το θετικό της πρόσημο, καθώς τη μεταβάλλει σε ιδεολογικό εργαλείο ύποπτων παιγνίων, όπως, για παράδειγμα, η αποδόμηση ιστορικών
κυρίως εθνο/πολιτιστικών συλλογικοτήτων στο πλαίσιο της νεοταξικής παγκοσμιοποίησης.
Έβδομη: Η πολιτιστική άμυνα δεν νοείται ως αμυντική περιχαράκωση, ρέπουσα μάλιστα σε λογικές πολιτιστικής καθαρότητας και πολιτιστικής
κάθαρσης, που είναι παντελώς ασύμβατες με την οδυσσειακή ψυχή μας και την αξιακή βάση του πολιτισμού μας, πάντοτε ανοιχτού και κριτικά διαλεγόμενου με όλους τους άλλους πολιτισμούς. Η δική μας πολιτιστική άμυνα είναι ανατροφοδοτική του αξιακού μας συστήματος κυρίως δια της
ποιοτικής παιδείας μας και της διαρκούς ενίσχυσης της ποιοτικής πολιτιστικής δημιουργίας του λαού μας, ως του μόνου διαβατηρίου που αναγνωρίζει η ιστορία στα κρίσιμα περάσματα των λαών προς το μέλλον. Γιατί, κάθε άμυνα σε ξενοφοβική, καθαρτική και καθαρολογική βάση δεν είναι μόνο αφελής, μιας και σε κάθε περίπτωση είναι ατελέσφορη, αλλά είναι και επικίνδυνη. Καθώς, με τον φανερό και τον συχνά συγκαλυπτόμενο ρατσισμό της, είναι καθ’ όλα τοξική και αυτο-μολυσματική, όσο αγαθές, μέσα στην περισσεύουσα ανοη-
σία, κι αν είναι οι προθέσεις.
Όγδοη: Δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις αξίες μας, τις διαχρονικές αξίες του ελληνικού πολιτισμού, μεταφυσικά. Δεν υπάρχουμε για τις αξίες, αλλά μέσα από τις αξίες και χάρη στις αξίες. Που σημαίνει πως δεν γίνεται να υπάρχουμε ως Έλληνες χωρίς τις αξίες μας. Είναι η ταυτοτική δύναμη του πολιτισμού μας και της ιστορίας μας. Οπότε και το ταυτοτικό μας «αίμα» δεν είναι
βιολογικό αλλά αξιακό «αίμα».
Ένατη: Όλες οι εκδοχές νοσηρού ελληνοκεντρισμού, όπως, για παράδειγμα, η τυφλή αρχαιολατρία, ο εμπαθής εθνοκεντρισμός, ο ελληνολατρικός φυλετισμός, ο ορθόδοξος (αντι-δυτικός) φανατισμός και όλα τα συναφή, συνιστούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, κακοποίηση δια της
υπερβολής της διαχρονικής αξιακής σοφίας του Ελληνισμού.
Δέκατη: Παρομοίως, όλες οι εκδοχές νοσηρού αντι-ελληνοκεντρισμού, ιδίως αυτές που έχουν λογική αποδόμησης παντός του εθνικού και ελληνικού, συνιστούν αυτόχρημα την πλέον επικίνδυνη ιδεολογική υπόσκαψη της ταυτοτικής μας υπόστασης εκ των ένδον. Καθώς στοχεύουν στη
δημιουργία υποκατάστατης «εθνικής ιδεολογίας» και στην ανακατασκευή του «εθνικού προσώπου» μας.
Με τις δύο τελευταίες υπαγορεύσεις-παραδοχές, στο γενικότερο πνευματικό πλαίσιο και των άλλων οχτώ, να αναδεικνύουν τη διεμβόλιση του παγιδευτικού δίπολου που συνθέτουν τόσο ο νοσηρός ελληνοκεντρισμός, που γέννησε τον «χρυσαυγιτισμό», όσο και ο νοσηρός αντι-ελληνοκεντρισμός, που γέννησε τη νεοταξική α-τοπία των ψευτο-προοδευτικών, ως το πλέον κρίσιμο
προαπαιτούμενο για τη σωστή φιλοσοφία και τον σωστό προσανατολισμό της πολιτιστικής μας πολιτικής.
Σε κάθε, πάντως, περίπτωση: «Για να παραμείνει η Ελλάδα πιστή στη δική της ουσία, πρέπει να είναι Ελλάδα» (Κώστας Αξελός, Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 2010).