Στα 10.620.000 ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας – Ανάλυση Β. Κοτζαμάνη και Β. Παππά

Σε μια πρώτη αποτίμηση των αποτελεσμάτων της απογραφής του 2021 από την ΕΛΣΤΑΤ προβαίνουν οι καθηγητές των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Πατρών κ.κ. Βύρων Κοτζαμάνης και Βασίλης Παππάς αντίστοιχα.
Στη μελέτη «Η απογραφή πληθυσμού του 2021, μια πρώτη ανάλυση των προσωρινών αποτελεσμάτων της – Dirap Flash New» («Δημογραφικά Προτάγματα στην Έρευνα και Πρακτική στην Ελλάδα») οι δύο καθηγητές αναφέρουν αρχικά πως μεταξύ άλλων απογραφέντες μόνιμοι κάτοικοι της χώρας μας το 2011 ήταν 10,817 εκατομμύρια και το στατιστικό σφάλμα (διαφυγή) βάσει της έρευνας κάλυψης της ΕΛΣΤΑΤ εκτιμήθηκε σε εθνικό επίπεδο στο 2,83% (υψηλότερο στους αλλοδαπούς – 6,6% – και χαμηλότερο στους ημεδαπούς – 2,5% -). Λαμβάνοντας υπόψη το σφάλμα αυτό η ΕΛΣΤΑΤ επανεκτίμησε τον μόνιμο πληθυσμό της χώρας μας στη μέση του 2011 (δηλαδή 1,5 μήνα μετά την απογραφή του 2011) σε 11,105 εκατομμύρια. Με δεδομένα ότι: α) Το Φυσικό Ισοζύγιο (γεννήσεις – θάνατοι) την περίοδο 30/6/2011 έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2021 (πρόσφατη απογραφή) είναι αρνητικό κατά 310 χιλ. και β) το εκτιμώμενο από την ΕΛΣΤΑΤ μεταναστευτικό ισοζύγιο (είσοδοι – έξοδοι) για την ίδια περίοδο είναι επίσης αρνητικό κατά 175 χιλ.), εκτιμούμε ότι ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας μας στα τέλη Οκτωβρίου του 2021 εγγίζει τα 10,620 εκατομμύρια [11,105 εκατομ. – 310 χιλ. (γεννήσεις-θάνατοι) – 170 χιλ. (είσοδοι-έξοδοι)]. Η εκτίμησή μας αυτή ελάχιστα διαφέρει από αυτήν της ΕΛΣΤΑΤ που υιοθέτησε και η EUROSTAT σε πρόσφατο δημοσίευμά της (10,604 εκατομ. την 1/1/2022). Με βάση τα δεδομένα αυτά η μείωση του πληθυσμού ανάμεσα στην 30/6/2011 και την 30/10/2021 εκτιμάται στις 485 χιλιάδες. Υπενθυμίζουμε ότι στα χαμηλότερα του εθνικού διοικητικά επίπεδα οι όποιες αυξομειώσεις οφείλονται σε τρία διαφορετικά ισοζύγια: α) Το Φυσικό (γεννήσεις – θάνατοι), β) αυτό της εξωτερικής μετανάστευσης (είσοδοι – έξοδοι από την Ελλάδα) και γ) αυτό της εσωτερικής μετανάστευσης (εγκατάσταση σε μια διοικητική ενότητα από άλλες ενότητες εντός της Ελλάδας – έξοδοι προς αυτές)».
Ακόμη οι δύο καθηγητές προσθέτουν πως ειδικότερα, από την πρώτη ανάλυση των προσωρινών αποτελεσμάτων, διαπιστώνονται σημαντικές διαφοροποιήσεις από τον εθνικό μέσο όρο (μείωση του πληθυσμού κατά 3,5%) σε διοικητικά επίπεδα χαμηλότερα των 13 Περιφερειών. Έτσι, με βάση πάντοτε τα δεδομένα αυτά, 13 μόνον Περιφερειακές Ενότητες αύξησαν τον πληθυσμό τους και 61 είχαν μείωση, με τη μέγιστη αύξηση να καταγράφεται στην Π.Ε. Κω (+10,5%), και τη μέγιστη μείωση στην Π.Ε. Γρεβενών (-16%).
Αν αλλάξουμε κλίμακα, σε επίπεδο Δήμου (325 ενότητες), διαπιστώνουμε ότι: i) Αύξηση του πληθυσμού έχει μόνον το 25% του συνόλου (81/325), ii) οι αυξομειώσεις είναι πολύ μικρές (από -2,0 έως + 2,0%), σε 1 σχεδόν στους 5 Δήμους (61/325) και iii) οι περισσότεροι από τους Δήμους που κέρδισαν πληθυσμό εντοπίζονται στην Π.Ε. Δωδεκανήσων και περιμετρικά των δύο μητροπολιτικών κέντρων Αθήνας και Θεσσαλονίκης (δευτερευόντως δε στην Κρήτη και στις Κυκλάδες), ενώ η πλειοψηφία όσων έχουν ποσοστά μείωσης σαφώς αρνητικότερα του μέσου εθνικού όρου (>-5%) συγκεντρώνονται σχεδόν όλοι στον ηπειρωτικό χώρο (η πλειοψηφία τους δε στη Β. Ελλάδα και τη Θεσσαλία).
Ταυτόχρονα οφείλουμε να επισημάνουμε ότι από μια πρώτη ανάλυση των αυξομειώσεων σε συνδυασμό με τα Φυσικά Ισοζύγια (γεννήσεις – θάνατοι ανάμεσα στις δυο απογραφές) προκύπτουν σημαντικά ερωτηματικά όσον αφορά τις μεταβολές για αρκετούς Δήμους. Ειδικότερα, εκτός του ότι σε πολλούς η μεταβολή σε απολυτές τιμές ανάμεσα στις δυο απογραφές ταυτίζεται σχεδόν με τα Φυσικά τους ισοζύγια, έχουμε Δήμους που καταγράφουν αύξηση του πληθυσμού τους (μερικές δε φορές ισχυρότατες) με πολύ αρνητικά Φυσικά Ισοζύγια, Δήμους με αρνητικότατα Φυσικά Ισοζύγια και αναντίστοιχες, σε σχέση με αυτά, μειώσεις καθώς και Δήμους με υψηλότατα Φυσικά Ισοζύγια και μείωση του πληθυσμού τους.
Η δημοσιοποίηση των τελικών αποτελεσμάτων από την ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται επομένως με ιδιαίτερο ενδιαφέρον».