«Το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής έχει βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία και την πολιτική ζωή και δεν θα εξαλειφθεί ούτε αν παρέλθει η κρίση, που θεωρείται καταλύτης για την έκρηξή του. Η δικαιοσύνη, με την άσκηση των διώξεων για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, πέτυχε τουλάχιστον να μειώσει δραστικά τη δράση των ταγμάτων εφόδου και την άσκηση βίας στο δρόμο». Αυτά τονίστηκαν μεταξύ άλλων σε εκδήλωση με θέμα «Ο ελληνικός νεοναζισμός και η Χρυσή Αυγή. Από το παρελθόν στο παρόν», που πραγματοποιήθηκε σήμερα το απόγευμα στο Αμφιθέατρο Σαράτση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με αφορμή την έκδοση του νέου τεύχους του περιοδικού Αρχειοτάξιο, που εκδίδουν τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και το οποίο είναι αφιερωμένο στο θέμα “Η Ακροδεξιά στο φως της Ιστορίας”.
Τα κείμενα των ειδικών που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό δίνουν και την ιστορική διάσταση του φαινομένου του νεοναζισμού και της Χρυσής Αυγής. Ο Δημήτρης Ψαρράς, δημοσιογράφος στην εφημερίδα των Συντακτών και συγγραφέας των βιβλίων Η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής και Το μπεστ σέλερ του μίσους: Τα “Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών” στην Ελλάδα, 1920-2013), επισήμανε μεταξύ άλλων ότι η Χ.Α. έχει ρίζες στην ελληνική κοινωνία και πολιτική ζωή, για να προσθέσει οτι το καινούργιο φαινόμενο της τελευταίας δεκαετίας είναι αυτό της άσκησης ανοιχτής βίας στους δρόμους, που συνοδεύει την ακροδεξιά εθνικιστική ρατσιστική ρητορεία. «Αυτή βέβαια υπήρχε, αλλά σε άλλα πιο μετριοπαθή κόμματα όπως το ΛΑΟΣ, είτε στο περιθώριο των μεγάλων κομμάτων τότε. Το νέο με τη Χ.Α. είναι ότι η ρητορεία συνδυάζεται με τη συγκρότηση ομάδων που ασκούν βία στο δρόμο και αυτό είναι το φαινόμενο που αντιμετωπίζει σήμερα η δικαιοσύνη με την άσκηση των διώξεων για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση».
Εκτίμησε ότι ο νεοναζισμός έχει ρίζες πολλών δεκαετιών στην ελληνική κοινωνία και δεν θα εξαφανιστεί αυτόματα. «Το θέμα είναι αν θα μπορέσει η δημοκρατία να αντιμετωπίσει την παράνομη εγκληματική δράση. Από κει και πέρα ο καθένας μπορεί να βάζει στο κούτελο σβάστικες, να χαιρετάει όπως θέλει, να διαβάζει το «Ο Αγών μου» και να ενθουσιάζεται, αρκεί να μην εφαρμόζει αυτή την πρακτική στο δρόμο».
Από την πλευρά του ο Στρατής Μπουρνάζος ιστορικός και επιμελητής των “Ενθεμάτων” στην κυριακάτικη «Αυγή» επισήμανε ότι η Χ.Α. αποτελεί συγχρόνως και ένα ποιοτικά νέο φαινόμενο, κάτι που πιστοποιεί η είσοδός της στο Κοινοβούλιο, η μεγάλη της απήχηση, η εγκληματική της δράση κ.α.
Επισήμανε ότι οι ευρύτερες δεξαμενές από τις οποίες αντλεί ακροατήριο είναι κυρίως οι ιδεολογικές δεξαμενές, γιατί στην Ελλάδα υπήρχε παραδοσιακά πάντα ξενοφοβία, μισαλλοδοξία, ρατσισμός, όπως υπήρχε βέβαια και αλληλεγγύη και ανεκτικότητα. Όμως, τόσο τα εκλογικά αποτελέσματα, όσο και οι δημοσκοπήσεις, δείχνουν ότι αντλεί ακροατήριο και από τους νέους που διαβιούν σε μειονεκτικές οικονομικά περιοχές ή παραδοσιακά περιοχές με ακροδεξιό πολιτικό παρελθόν. «Μπορεί η κρίση να ήταν ο καταλύτης που γιγάντωσε το φαινόμενο της Χ. Α. όμως η Χ.Α. δεν θα εξαφανιστεί όταν θα φύγει η κρίση» τόνισε.