«Σχέσεις γονέων – εκπαιδευτικών στο Δημοτικό Σχολείο» από τη Χαριτίνη Μαλισσόβα

Της
Ασημίνας Ξηρογιάννη

Kρατώ στα χέρια μου το βιβλίο της Χαριτίνης Μαλισσόβα με τίτλο «Σχέσεις γονέων – εκπαιδευτικών στο Δημοτικό Σχολείο» (Αρμός 2021). Η Χαριτίνη Μαλισσόβα εργάζεται ως εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Από το 2014 αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Θεσσαλία» της Μαγνησίας. Το 2019 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός η ποιητική συλλογή της με τίτλο «Ιδεατή ολότητα».
Το εν λόγω βιβλίο πραγματεύεται θέματα εκπαιδευτικά που απασχολούν την εκπαιδευτική κοινότητα και έχουν πολλές παραμέτρους και προεκτάσεις.
Μιλώντας για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και το Δημοτικό Σχολείο, δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα. Μπορούν άραγε οι γονείς να συνεργαστούν ομαλά με τους δασκάλους και αντίστροφα; H μεταξύ τους σχέση είναι σημαντική και για την εύρυθμη λειτουργία της κοινότητας, αλλά και για την ποικιλότροπη βοήθεια των μαθητών. Μέχρι πιο βαθμό μπορεί να εξελιχθεί μια τέτοια σχέση; Ποια είναι τα όρια; Και τι συμβαίνει κάθε φορά που κάποια από τις δύο πλευρές τα ξεπερνάει;
Η αλήθεια είναι πως και το σχολείο και η οικογένεια μπορούν να δώσουν πρότυπα και κατευθύνσεις στους νέους. Και οι δύο αυτοί παράγοντες μεταδίδουν ιδέες, αλλά και υποβάλλουν στάσεις ζωής. Το παιδί είναι κάπου στη μέση και συχνά έχει ερωτήσεις προκειμένου να ξεκαθαρίσει μέσα του θέματα που ενδεχομένως τού δημιουργούν άγχος ή ανυπομονησία ή ακόμα να του φέρνουν δυσφορία.
Η Μαλισσόβα είναι μάχιμη εκπαιδευτικός επί 25 χρόνια και έχει την καθημερινή εμπειρία του σχολείου. Φέρνει δικά της παραδείγματα από τη σχολική ζωή και από τα οποία μπορεί κανείς να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα αναφορικά με θέματα που αφορούν τη συνύπαρξη των τριών ουσιαστικών παραγόντων στο σχολείο. Η συνύπαρξη αυτή συχνά δεν είναι εύκολη, δημιουργεί προστριβές. Ο τρόπος που βλέπουν γονείς και εκπαιδευτικοί το παιδί, δεν είναι ο ίδιος πολλές φορές. Αλλάζει μοιραία η οπτική γωνία βάσει του ρόλου που διαδραματίζει ο καθένας. Επίσης, μέσα στο πολύ ενδιαφέρον αυτό βιβλίο, θίγονται κι άλλα θέματα όπως: Η βαθμοθηρία, η βαθμολογία, η ουσιαστική επικοινωνία των δύο πλευρών. Η Μαλισσόβα μεταφέρει την εμπειρία της από την τάξη, γενικότερα από την εργασία της όλα τα χρόνια στο ελληνικό σχολείο. Παράλληλα, αναφέρεται και στην εισβολή της τεχνολογίας στη ζωή δασκάλων – μαθητών, καθώς και στην πίεση, αλλά και την απόρριψη.
Η κατάσταση που βιώνει το παιδί στο σπίτι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε θέματα επίδοσης στα μαθήματα. Σε τι περιβάλλον ζουν τα παιδιά και πώς αυτό τα επηρεάζει, για παράδειγμα, υπάρχει ηρεμία μέσα στο σπίτι; Υπάρχει κλίμα αγάπης και εμπιστοσύνης που κατατροπώνει κάθε είδος ανασφάλειας; Υπάρχει γόνιμο έδαφος για να φυτρώσει ο σπόρος της γνώσης;
Επισημαίνεται πως οι συγκρούσεις είναι ώς ένα βαθμό αναπόφευκτες, αρκεί να επιλύονται κάθε φορά. Ο χρόνος δοκιμάζει την ποικιλότροπη σχέση γονιών και εκπαιδευτικών. Όλα μπορούν να λειτουργήσουν, αρκεί να γνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί τα καθήκοντα, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Αλλά και οι γονείς να μπορούν να κινηθούν ευέλικτα χωρίς ποτέ να ξεπεράσουν τα όρια. Τα όρια είναι το κλειδί ίσως για τις σχέσεις των ανθρώπων, αλλά και για τη δημιουργική τους συνύπαρξη. Σίγουρα το ζητούμενο είναι η ευτυχής συνύπαρξη, με στόχο πάντα την εξέλιξη και την πρόοδο των μαθητών, οι οποίοι πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο, έχοντας συναισθήματα ευχάριστα και όχι αρνητικά ή τοξικά και χωρίς να τους καταπίνει η βαθμοθηρία τους. Ακόμα, σημαντική είναι η κοινωνικοποίηση ενός παιδιού και ακόμα πιο δύσκολο οι πρώτες μέρες σε ένα ξένο σχολικό περιβάλλον. Σκοπός είναι η μάθηση, η μύηση σε εμπειρίες, η καλλιέργεια του συναισθήματος και της θετικής σκέψης.
Η Μαλισσόβα αναφέρεται εκτεταμένα και στις εκπαιδευτικές συνθήκες κατά την περίοδο Covid. Μια περίοδος ιδιαίτερη με πολλές και έκρυθμες καταστάσεις, με ιδιαίτερη δυσκολία κατά την επιτέλεση του εκπαιδευτικού έργου, με αντικρουόμενες απόψεις και αναπόφευκτες συγκρούσεις ανάμεσα σε γονείς και εκπαιδευτικούς.
Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο, γραμμένο με γνώση και κέφι, που απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές, αλλά είναι και χρήσιμο για φοιτητές και μελλοντικούς δασκάλους. Αφορά άμεσα και κατατοπίζει όλους όσους εμπλέκονται στην εκπαιδευτική/σχολική διαδικασία.
Κλείνω τούτο το κείμενο με ένα ποίημα της Χαριτίνης Μαλισσόβα που εμπεριέχεται στο βιβλίο της «Ιδεατή Ολότητα » (εκδ. Αρμός), και το οποίο προλογίζει τρόπον τινά το παρόν βιβλίο:
Από το παράθυρο της τάξης
Μου αρέσει αυτός ο καμβάς
από πρόσωπα
που βλέπω κάθε πρωί
από το παράθυρο της τάξης.
Είναι ένα πολύχρωμο παζλ
διαφορετικών προσωπικοτήτων
που συνθέτουν το προφίλ
κάθε σχολικής κοινότητας.
Είναι ο καμβάς
της κοινωνίας των γονιών
που με τις χαρές, τις λύπες, τις αγωνίες,
την καλή ή κακή τους διάθεση
την καλή ή κακή τους συμπεριφορά
εναποθέτουν τα βλαστάρια
και τις ελπίδες τους
στα χέρια των εκπαιδευτικών.