Περί φιλαναγνωσίας ο λόγος…

Του Διονύση Λεϊμονή

«Μόλις είδαμε τον συγγραφέα μάς έφυγε το άγχος εντελώς. Ήταν σαν να τον γνωρίζαμε χρόνια, όπως γνωρίζαμε τους δασκάλους μας. Νιώσαμε χαρά, συγκίνηση, ενθουσιασμό, ανακούφιση, αγάπη, ζεστασιά, οικειότητα. Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία, ζήσαμε εξαιρετικές, ανεπανάληπτες στιγμές. Θα θέλαμε πολύ να τον ξανασυναντήσουμε. Πέρασε πολύ γρήγορα ο χρόνος μαζί του, δε θέλαμε να φύγει…» (εντυπώσεις μαθητών Στ’ τάξης Χιλιομοδίου Κορινθίας από πρόσφατη επίσκεψη συγγραφέα στο σχολείο τους).
Δεν θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω καλύτερο επιχείρημα από τη γνώμη των ίδιων των μαθητών, οι οποίοι στο πλαίσιο της φιλαναγνωσίας είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν μαζί μου, στον σχολικό τους χώρο, να μου δείξουν πώς το βιβλίο μου μπόρεσαν να το πάνε παραπέρα επιστρατεύοντας τη δημιουργική τους φαντασία, να με πλησιάσουν κι έχοντας ξεφοβηθεί τον «συγγραφέα» να με ρωτήσουν για το μυστήριο της γραφής αποκαλύπτοντάς μου κάποιοι από αυτούς ότι γράφουν μυστικά και μουδιασμένα.
Ο θαυμασμός, η έκπληξη, η χαρά, η ευγνωμοσύνη στα μάτια τους είναι η μεγαλύτερη απόδειξη για το πόσο ανάγκη υπάρχει για τέτοιες συναντήσεις, πόσο καλό μάθημα είναι για τα παιδιά μια τέτοια εμπειρία, μια γνώση, βεβαίως συμπληρωματική της γνώσης που λαμβάνουν από τα σχολικά βιβλία. Γιατί από την ενασχόλησή τους οι μαθητές με τη λογοτεχνία δεν παίρνουν μόνο γνώση, παίρνουν και χαρά, κυρίως τη χαρά της επικοινωνίας με το λογοτεχνικό κείμενο και στη συνέχεια με τον ίδιο τον δημιουργό του φροντίζοντας τέτοιες συναντήσεις να μην περιορίζονται σε ψυχρές παρουσιάσεις των έργων των συγγραφέων αλλά να ανοίγουν έναν καθαρό διάλογο. Έτσι θα καταφέρουν ξεφεύγοντας απ’ τα ασφυκτικά δεσμά μιας παραδοτέας ύλης-δυνάστη, τα παιδιά μας να επαναπροσδιορίσουν τα πρότυπά τους, τις αξίες τους, να θαρρέψουν για να γίνουν κι εκείνοι δημιουργοί, τεχνίτες του λόγου. Αυτό σημαίνει ευελιξία στην εκπαίδευση, αυτό σημαίνει άνοιγμα στη γνώση, αυτό σημαίνει άνοιγμα στην κοινωνία.
Εύχομαι από του χρόνου κατά ένα μέρος αυτό να εξελιχθεί και να χρησιμοποιηθεί στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μέσα από ένα άλλο νέο πρόγραμμα αυτό δημιουργικών δεξιοτήτων εντάσσοντας τη λογοτεχνία και τη φιλαναγνωσία σε δημιουργικά πλαίσια ανάπτυξης της φαντασίας και της δημιουργικότητας μικρότερων και μεγαλύτερων μαθητριών και μαθητών…

Έτσι μόνο θα χτίσουμε σχολειά σαν αυτά που μας προτρέπει ο ποιητής να κάνουμε:
λιτά, απλόχωρα, γερά θεμελιωμένα, μακριά
απ’ της χώρας, ακάθαρτης,
πολύβουης, αρρωστιάρας… και τα πορτοπαράθυρα των τοίχων
περίσσια να ανοίξουμε, να έρχεται ο κυρ Ήλιος,
διαφεντευτής, να χύνεται,
να φεύγει, ονειρεμένο πίσω του
αργοσέρνοντας το φεγγάρι.
Γιομίζοντάς τα να τα ζωντανεύουν
μαϊστράλια και βοριάδες και μελτέμια
με τους κελαηδισμούς και με τους μόσκους,
κι ο δάσκαλος, ποιητής
και τα βιβλία να είναι σαν τα κρίνα…
(Σχολειά κτίστε, Κωστής Παλαμάς).