Περί Άρθρου 50 και μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο λόγος!

Του Steve Bakalis*

Στις διεθνείς αξιολογήσεις πανεπιστημίων τα δημόσια πανεπιστήμια της Αυστραλίας έχουν εξέχουσα θέση, με 11 να συμπεριλαμβάνονται στα πρώτα 200 το 2020, σε συνδυασμό με ένα πολύ υψηλό επίπεδο διεθνοποίησης. Όμως, ή έννοια του “δημόσιου” χαρακτήρα τους χρειάζεται μια εξήγηση γιατί υπάρχει μία “ιδιωτική” διάσταση στον τρόπο λειτουργίας τους, που προέκυψε το 1989 επί Εργατικής Κυβέρνησης (όχι νεοφιλελεύθερης) και πρωθυπουργίας του Bob Hawke που επίσης υπήρξε για μακρά περίοδο και πρόεδρος του Συμβουλίου Εργατικών Συνδικάτων Αυστραλίας. Η Εργατική Κυβέρνηση νομοθέτησε το Σύστημα Συνεισφοράς Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που έκλεισε την πόρτα στην “δωρεάν” εκπαίδευση (https://www.studyassist.gov.au/help-loans/hecs-help).

Το σύστημα αυτό έκανε κοστολόγηση προγραμμάτων σπουδών σε επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην συνέχεια έκανε επιδότηση των σπουδών των φοιτητών μέσω τού συστήματος συνεισφοράς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων και διαπιστευμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Προϋπόθεση αυτού τού συστήματος ήταν η αποπληρωμή της επιδότησης άμεσα ή σταδιακά με επιπρόσθετο φόρο όταν οι φοιτητές θα έμπαιναν στην αγορά εργασίας. Αυτό συνέβαλε σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον πού ανέβασε το επίπεδο των πανεπιστημίων σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που συμβαδίζει με την στρατηγική διεθνοποίησης. Oι ξένοι φοιτητές συνεισφέρουν πάνω από 32 δισ $AUD σε ετήσια βάση (άμεσα και έμμεσα). Και αυτό σε συνδυασμό με την σύμπραξη κοινών δράσεων σε άλλες χώρες όπως η Κίνα, Βιετνάμ, Μαλαισία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ινδία, Ινδονησία κ.α. στις οποίες και έχω προσωπικές εμπειρίες. Αυτή η αλλαγή πλεύσης εγινε αποδεκτή σαν δίκαια από την εργατική κοινότητα, τα εργατικά σωματεία, τον επιχειρηματικό κόσμο, τα πανεπιστήμια, τα πολιτικά κόμματα, και την κοινωνία εν γένει!

Στην συγκεκριμένη διεθνή κατάταξη δεν βρίσκεται ούτε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο στα πρώτα 200, με το Πανεπιστήμιο Κρήτης να συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων στην κατηγορία 351-400. Η πρόσφατη υπερψήφιση από την Βουλή του Άρθρου 50 του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας για την ισοδυναμία των πτυχίων αποφοίτων κολεγίων με τα αντίστοιχα των ΑΕΙ, φαίνεται να μην έγινε αποδεκτή από την Ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα! Όμως χρειάζεται να προτείνει καινοτόμες λύσεις πέραν από την αύξηση των κρατικών κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό, και οι οποίες θα συμβάλλουν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οι προσδοκίες για την διεθνοποίηση του ελληνικού πανεπιστημίου είναι συνυφασμένες και με την ανταγωνιστικότητα, τόσο στον εθνικό όσο και στον διεθνή χώρο. Η έλλειψη ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος οδηγεί στην αδράνεια, επιτηδειότητα, και τον εφησυχασμό.

Τέλος, θεωρώ ότι το άρθρο 50 από μόνο του έχει πολύ χαμηλούς στόχους και χρειάζονται περισσότερες δομικές αλλαγές!

*Ο Steve Bakalis είναι επισκέπτης καθηγητής του Central University of Finance and Economics Beijing- China