Παρατηρήσεις για την έκθεση της Χάρτας του Ρήγα – Πρωτότυπο αντίτυπό της εκτίθεται στο Βελεστίνο

Του δρ. Δημητρίου Καραμπερόπουλου*

Από την ανακοίνωση στο Μουσικό Βαγόνι μαθαίνουμε ότι στον εκθεσιακό χώρο του Βελεστίνου για το πρωτότυπο αντίτυπο της Χάρτας θα εκτίθεται και υλικό από την έκθεση «Η Χάρτα του Ρήγα. Τα δύο συν πρόσωπα. Μια άλλη ανάγνωση του χάρτη».
Εντύπωση κάνει το γεγονός ότι στην έκθεση αυτή παρουσιάζεται μια λεπτομέρεια, πως υπήρξαν δύο εκτυπώσεις σε μερικά φύλλα από την έκδοση της Χάρτας του Ρήγα Βελεστινλή.
Ωστόσο, γίνεται γνωστό ότι τόσο στην έκθεση αυτή, όσο και στο σχετικό βιβλίο που είχε εκδώσει ο κ. Ευάγγελος Λιβιεράτος (Τρικόγλειος Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη 2017), δεν δίνονται απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα της έρευνας για τον Ρήγα και τη Χάρτα του.
-Γιατί ο Ρήγας πήρε χάρτη της αρχαίας Ελλάδος του Gull. Delisle, όπως έχουμε αποδείξει στη μελέτη μας το 1998, για το νότιο μέρος της Χάρτας του και δεν πήρε της συγχρόνου του εποχής;
-Γιατί ο Ρήγας έβαλε ιδιαίτερη διαγράμμιση στα βόρεια σύνορα με την Τρανσυλβανία, που δεν την μνημονεύει στο Υπόμνημα, όπως μνημονεύει τις διαγραμμίσεις της επαρχίας και τοπαρχίας;
-Γιατί ο Ρήγας χρησιμοποιεί δίπλα στα αρχαία ονόματα της Χάρτας του και τα σύγχρονα της εποχής του;
-Γιατί ο Ρήγας στα αρχαία νομίσματα βάζει τα σύγχρονα ονόματα, π.χ. αντί Φερών γράφει Βελεστίνου, αντί Άθωνος βάζει Αγίου Όρους;
-Γιατί δεν επεξηγείται ο συμβολισμός του κοιμισμένου λιονταριού στο πρώτο φύλλο της Επιπεδογραφίας της Κωνσταντινουπόλεως, στα πόδια του οποίου ο Ρήγας έβαλε το «ρόπαλο του Ηρακλέους»;
-Από πού ο Ρήγας πήρε τα αρχαία ονόματα του Βοσπόρου στην Επιπεδογραφία της Κωνσταντινουπόλεως και γιατί;
-Ποια η σχέση της Χάρτας με τους άλλους δύο χάρτες της Βλαχίας και Μολδαβίας που εξέδωσε ο Ρήγας την ίδια χρονιά το 1797;
-Γιατί ο Ρήγας και στους δύο αυτούς χάρτες της Βλαχίας και Μολδαβίας έχει βάλει το «ρόπαλο του Ηρακλέους» κάτω από τις προσωπογραφίες των Ηγεμόνων τους;
-Γιατί δεν γίνεται αναφορά στον δεύτερο πρότυπο χάρτη του Rizzi Zannoni, που ο Ρήγας χρησιμοποίησε για το βόρειο μέρος της Χάρτας, τη Βουλγαρία και Βλαχία;
-Ποια η σχέση της Χάρτας και των άλλων χαρτών με το στρατηγικό σχέδιο της επανάστασης του Ρήγα;
-Τελικά η Χάρτα και οι άλλοι δύο χάρτες της Βλαχίας και Μολδαβίας είναι απλά χαρτογραφικά έργα ή είναι πολιτικοί χάρτες του κράτους του;
Θα έπρεπε στην έκθεση αυτή να δοθούν πρώτα απαντήσεις στα ουσιαστικά αυτά ερωτήματα, που ωστόσο έχουν δοθεί από τις έρευνές μας και τις εκδόσεις της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και μετά συμπληρωματικά να δοθεί και η λεπτομέρεια της έκδοσης δύο εκτυπώσεων μερικών φύλλων της Χάρτας.

*Ο δρ. Δημήτριος Καραμπερόπουλος είναι επιμελητής της έκδοσης των ολοκληρωμένων για πρώτη φορά Απάντων των έργων του Ρήγα Βελεστινλή