Οι τόποι του «Ξέρω» και οι τόποι του «Μαθαίνω»

Του Λευτέρη Βιολέττα*

Συμμετέχοντας πρόσφατα σ’ ένα πρόγραμμα υπό ξένη εποπτεία, βρέθηκα πλάι και με άλλους Έλληνες, εξαιρετικούς συναδέλφους και συνειδητοποίησα ίσως την πιο κύρια διαφορά ανάμεσα σε Εμάς -τους Έλληνες- και τους Άλλους -τους «βάρβαρους».
Όταν Εμείς, είμαστε έξω από την Ελλάδα, τότε με έναν αυτόματο τρόπο και με ένστικτο αριστείας, μεταμορφωνόμαστε σε εξαιρετικά συνεπείς, προσηλωμένους, αποδοτικούς και αποτελεσματικούς επιστήμονες, επιχειρηματίες, εργαζόμενους. Προσπαθούσα πολύ να καταλάβω κι αναρωτιόμουν, γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί όταν είμαστε στην Ελλάδα γινόμαστε ασυνεπείς; Γιατί κάνουμε 10 πράγματα ταυτόχρονα, πολλές φορές χάνοντας το βασικό μας στόχο; Γιατί λειτουργούμε τυχαία και αφήνουμε πολλά στη μέση; Κατάλαβα λοιπόν, ότι το βασικό πρόβλημα είναι ότι πιστεύουμε πως οι Άλλοι, «οι ξένοι», ξέρουν τι κάνουν, ενώ Εμείς όχι. Πιστεύουμε ότι οι Άλλοι ξέρουν να φτιάχνουν καλά προϊόντα, ότι ξέρουν να διοικούν αποτελεσματικά τους τόπους τους, ότι ξέρουν να σέβονται τους πεζούς κι ένα σωρό άλλα. Πιστεύουμε ότι Εμείς τώρα ακόμα μαθαίνουμε να δίνουμε αξιοπιστία στα προϊόντα μας, τώρα μαθαίνουμε να διοικούμε αποτελεσματικά και μόλις τώρα μαθαίνουμε σιγά-σιγά να δίνουμε προτεραιότητα στους πεζούς κι άλλα πολλά που τώρα τα γνωρίζουμε, γι’ αυτό κάνουμε ακόμη λάθη.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Κι αν τελικά δεν είναι αυτή, τότε γιατί συμβαίνει αυτό;

Πολλούς λόγους ο καθένας ξεχωριστά θα μπορούσε να σκεφτεί, με βάση κάποια εμπειρία αποτυχίας ή επιτυχίας, μέσα ή έξω από την Ελλάδα. Κι άσχετα από τις περιπτώσεις αυτές, υπάρχει μια σχεδόν κοινή διαπίστωση. Ότι τα πράγματα είναι ακριβώς αντίθετα και τελικά Εμείς είμαστε αυτοί που φερόμαστε σαν να ξέρουμε τα πάντα, ενώ οι Άλλοι, οι «βάρβαροι», συνεχώς μαθαίνουν και εξελίσσονται, δίχως ιδεοληψίες και εγωισμούς. Οι Άλλοι ακούν ενεργητικά για να βρουν τρόπο να λύσουν ένα πρόβλημα. Εμείς σκύβουμε ψιθυρίζοντας «άσε τώρα, αυτά τα ξέρουμε κι εμείς» ή ακόμα χειρότερα φωνάζουμε δυνατά «δεν γίνονται αυτά τα πράγματα», για να κάνουμε εντύπωση ή επειδή δεν θέλουμε να αλλάξει μια κατάσταση που μας βολεύει.
Οι Τόποι του «Μαθαίνω» τελικά, είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Αγγλία… οι Άλλοι τόποι. Οι τόποι του «Ξέρω» βρίσκονται στην Ελλάδα, είναι η Αθήνα, η Σκιάθος… οι γειτονιές μας. Οι Άλλοι, στις χώρες εκείνες ακόμη μαθαίνουν! Εμείς, ξέρουμε τη λύση ή ξέρουμε το φίλο ή τον «έγκυρο» ιστότοπο που την ξέρει!

Κι όλα αυτά καθορίζουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη δουλειά μας, όπου Εμείς ξέρουμε για παράδειγμα να κάνουμε και μάρκετινγκ ή και να φτιάχνουμε τον υπολογιστή του γραφείου. Καθορίζουν σίγουρα τον τρόπο που ψηφίζουμε, όπου επιλέγουμε το φίλο ή το συγγενή που ξέρει τα πάντα και έχει λύσεις για όλα, ακόμη κι αν είναι ανεπάγγελτος. Καθορίζουν ακόμα και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε μια παγκόσμια πανδημία, καθώς Εμείς …ξέρουμε!

*Ο Λευτέρης Βιολέττας είναι Σύμβουλος Διεθνών Επιχειρήσεων και Οργανισμών