«Η Βενετία είναι σαν να τρως ένα ολόκληρο κουτί σοκολατάκια με λικέρ» έγραφε το 1961 ο Τρούμαν Καπότε στον βρετανικό «Observer» ενώ το 1888, έναν χρόνο προτού καταρρεύσει στην πλατεία Κάρλο Αλμπέρτο του Τορίνο, ο Φρίντριχ Νίτσε σημείωνε στο Ecce Homo (Ιδε ο άνθρωπος) πως «αν έπρεπε να ψάξω μια λέξη που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τη μουσική, θα μπορούσα να σκεφτώ μόνο τη Βενετία». Πιο πρόσφατα, έλληνας δημοσιογράφος που επισκέφτηκε την περίφημη Biennale της πόλης των Δόγηδων έγραψε για «μια γλυκιά παρακμή πανταχού παρούσα». Για τον 49χρονο Ντιέγκο Ροντόλφιωστόσο, έναν από τους 400 γονδολιέρηδες της «Γαληνοτάτης», η Βενετία είναι μια πόλη που αργοπεθαίνει.
25 εκατ. «σφιχτοχέρηδες» τουρίστες κάθε χρόνο
Οι γονδολιέρηδες συγκαταλέγονται μεταξύ των καλύτερα αμειβόμενων εργαζόμενων στη Βενετία καθώς οι ετήσιες απολαβές τους ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ. Αλλά ακόμη και ένα τόσο υψηλό εισόδημα δεν επαρκεί για να μπορέσει κάποιος να νοικιάσει ένα αξιοπρεπούς μεγέθους διαμέρισμα μέσα στην πόλη, με αποτέλεσμα ο ιταλός γονδολιέρης και η αμερικανίδα σύζυγός του να ζουν σ’ ένα γειτονικό νησί.
Ο κύριος λόγος για τα εξαιρετικά υψηλά ενοίκια, και όχι μόνο, στη Βενετία είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες που την επισκέπτονται κάθε χρόνο αλλά και το γεγονός ότι σημαντικός αριθμός αυτών καταφτάνει με κρουαζιερόπλοια. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών ο τουρισμός κρουαζιέρας στη Βενετία παρουσίασε κατακόρυφη αύξηση και σήμερα η πάλαι ποτέ «βασίλισσα της Αδριατικής» είναι πλέον η ευρωπαϊκή πρωτεύουσα της κρουαζιέρας.
Θεωρητικά τουλάχιστον, οι περισσότερες αφίξεις θα έπρεπε να αποτελούν ευλογία για μια πόλη η οποία ζει σχεδόν αποκλειστικά από τον τουρισμό. Αρκετοί, ωστόσο, από τους επιχειρηματίες και τους κατοίκους της Βενετίας έχουν διαφορετική άποψη. Οι τουρίστες, υποστηρίζουν, δεν ξοδεύουν ούτε χρόνο ούτε χρήμα στα εστιατόρια και στα εμπορικά καταστήματα της πόλης. Εχοντας ήδη εφοδιαστεί με όλα τα απαραίτητα για τον περίπατό τους από τις πλωτές πόλεις που τους φιλοξενούν, συνήθως περιορίζονται στο να περιφέρονται στα στενά σοκάκια της ενώ οι πιο γενναιόδωροι συνήθως ξοδεύουν (έως και 80 ευρώ) μόνο για να δουν τη Βενετία από το εσωτερικό μιας γόνδολας. Από τους 25 εκατ. τουρίστες που επισκέπτονται κάθε χρόνο τη Βενετία, μόνο οι μισοί διανυκτερεύουν στα ξενοδοχεία της.
Σήμερα, οι ημερήσιοι εκδρομείς ξεπερνούν όχι μόνο όλους όσοι επιλέγουν να καταλύσουν σε κάποιο ξενοδοχείο αλλά και εκείνους που εξακολουθούν να αποκαλούν τη Βενετία πόλη τους. Η φθίνουσα πορεία όλων σχεδόν των επαγγελμάτων που δεν σχετίζονται με τον τουρισμό αλλά και οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές, όχι μόνο των ενοικίων αλλά και των ειδών πρώτης ανάγκης και των μεταφορών, επέφεραν σημαντική μείωση του πληθυσμού της. Προσπαθώντας να καλύψουν τα έξοδά τους, αρκετοί επιχειρηματίες έχουν αρχίσει να προσφέρουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε «τουριστικές» τιμές και στους ντόπιους, τερματίζοντας έτσι μια παράδοση πολλών ετών η οποία επέτρεπε στους Βενετσιάνους να απολαμβάνουν την πόλη τους δίχως να υποχρεούνται να ξοδέψουν έως και 14 ευρώ για έναν καπουτσίνο.
Ως το 2030 δεν θα υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι
Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, πάρα πολλοί Βενετσιάνοι επέλεξαν να μετατρέψουν τα ακίνητά τους σε ξενοδοχεία ή τουριστικά καταλύματα, εκτινάσσοντας τις τιμές των ενοικίων στα ύψη. Πριν από 30 χρόνια οι μόνιμοι κάτοικοι της Βενετίας ήταν περισσότεροι από 120 χιλιάδες ενώ σήμερα είναι μόλις 55.000, με αρκετούς ειδικούς να προβλέπουν ότι ως το 2030 δεν θα υπάρχουν πια μόνιμοι κάτοικοι.
Παρότι γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και εργάζονται στη Βενετία, ο Ματέο Σέκι και ο πατέρας του, Μάριο, είναι αναγκασμένοι να ζουν στο Μέστρε, στην ηπειρωτική περιφέρεια της πόλης. Συνομιλώντας με τον απεσταλμένο του «Independent», αμφότεροι έδειξαν να συμφωνούν πως το κύριο πρόβλημα των Βενετσιάνων είναι, παραδόξως, ο τουρισμός. Οι εύποροι επισκέπτες «αναγκάζουν» αρκετούς ντόπιους να μετατρέψουν τα ακίνητά τους σε ξενοδοχεία ενώ οι περιπατητές της μιας ημέρας είναι ιδιαίτερα φειδωλοί με αποτέλεσμα οι τοπικές αρχές να μην έχουν τα απαραίτητα κονδύλια ούτως ώστε να προσφέρουν οικονομικά προσιτή στέγαση στους δημότες τους.
Πατέρας και γιος, όμως, διαφωνούν αναφορικά με τη λύση του προβλήματος. Ο 70χρονος Μάριο τάσσεται υπέρ της επιβολής ενός φόρου εισόδου στους τουρίστες. «Πρέπει να πληρώνουν γιατί λερώνουν την πόλη» ανέφερε χαρακτηριστικά αλλά ο γιος του Ματέο πιστεύει πως «ένα αντίτιμο εισόδου στη Βενετία θα μετέτρεπε την πόλη σε Disneyland».
