Νέο μοντέλο για την τουριστική ανάπτυξη από τον Μακρινιτσιώτη Δημήτρη Προκοπίου

Μέσα στις εξαιρετικά ζοφερές μέρες που όλοι αντιμετωπίζουμε, ένα πολύ σημαντικό γεγονός ήλθε για να μας δώσει κουράγιο και κυρίως αισιοδοξία για το μέλλον.
Πρόκειται για μια επιτυχία που έχει να κάνει με έναν άνθρωπο της Μακρινίτσας, όπου με την κατάλληλη αξιοποίηση μπορούν τα συμπεράσματά της να φανούν γενικότερα χρήσιμα σε όλη την περιοχή μας.
Ο Δημήτρης Προκοπίου, Μακρινιτσιώτης από τη μητέρα του, είναι αυτός ο οποίος μας έκανε να νιώσουμε υπερήφανοι για το ότι, παρά τους δύσκολους καιρούς, η σκληρή δουλειά και το άριστο έργο δεν παύουν να ριζώνουν στον τόπο μας και να έχουν ως αποτέλεσμα να δρέπουμε τους καρπούς τους. Ο «δικός μας» Δημήτρης, που επίμονα και επίπονα εργάστηκε για πολλούς μήνες, στο τέλος δικαιώθηκε με την έγκριση της διδακτορικής του διατριβής από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Η διατριβή του στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς είχε επιβλέποντα τον καθηγητή Θαλασσίου Περιβάλλοντος Βασίλη Τσελέντη και φέρει τον τίτλο «Διαχείριση Παράκτιου Περιβάλλοντος και Τουρισμός, Φέρουσα Ικανότητα στον Τουρισμό για όλα τα ελληνικά νησιά».

Σε πείσμα των καιρών, που έχουν αλλάξει όλη τη ζωή μας, επιθυμούμε, ως τοπική κοινωνία να επιβραβεύουμε αυτούς που με τη σκληρή δουλειά και τις ιδιαίτερες ικανότητές τους ενισχύουν την εξωστρέφεια της Μακρινίτσας και της περιοχής μας στον γενικότερο ελληνικό τουριστικό περιβάλλον. Η δυνατότητα εξαγωγής ερευνητικών αποτελεσμάτων που επηρεάζουν το τουριστικό πεδίο σε πανελλήνιο επίπεδο, κρύβει πολύ κόπο και αφοσίωση. Προϋποθέτει φαντασία, ρίσκο, πολύ καλό κλίμα στον ερευνητή και εξαιρετική γνώση της συνολικότερης ελληνικής τουριστικής πραγματικότητας. Προϋποθέτει την ύπαρξη υψηλής στάθμης γνώσεων και εμπειριών. Εμπειρίες που ο Δημήτρης Προκοπίου τις απέκτησε με πολύ κόπο, ατελείωτη εργασία και αποδοτικές συνεργασίες με την Εκπαίδευση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρώτου και δεύτερου βαθμού.
Ο δρ Γεδεών – Δημήτρης Προκοπίου γεννήθηκε στον Βόλο το 1972 και κατοικεί στην Αθήνα. Είναι μισός Μακρινιτσιώτης από τη μητέρα του, τη γνωστή λογοτέχνη Μάγδα Τσιρογιάννη. Είναι καθηγητής Τουρισμού και Ναυτιλίας σε Δημόσια και Ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης και σύμβουλος τουρισμού στην τοπική αυτοδιοίκηση. Υπηρέτησε δυο χρόνια στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σάμου, στον Δήμο Ικαρίας, στον Δήμο Πόρου Τροιζινίας και στον Δήμο Πάρου. Παράλληλα είναι αρθρογράφος στη εφημερίδα «Ροδιακή» της Ρόδου.
Στην περιοχή μας τον γνωρίζουμε κυρίως σαν πανελληνίως καταξιωμένο φωτογράφο, μέλος του Φωτογραφικού Κέντρου Θεσσαλονίκης από το 2003.
Έχει κάνει ατομικές εκθέσεις, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στο Παρίσι, στη Χαϊδελβέργη, στη Βουδαπέστη, στον Βόλο, στη Μακρινίτσα, στην Ερμούπολη, στη Θήρα, στη Σάμο και στον Πειραιά.

Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις διεθνείς και πανελλήνιες στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στο Άμστερνταμ, στη Ρόδο, στην Κω, στη Σάμο, στον Βόλο, στον Λαύκο Πηλίου, στα Τρίκαλα, στη Λευκάδα, στη Θεσσαλονίκης, στην Ξάνθη, στην Κυπαρίσσια και στην Ερμούπολη.
Η διατριβή, για την οποία ο λόγος, υποστηρίζει ότι το υφιστάμενο αναπτυξιακό μοντέλο του μαζικού τουρισμού, χωρίς ανάπτυξη υποδομών, που ακολούθησε η χώρα επί δεκαετίες, είναι σε πολλές περιοχές ήδη κορεσμένο και υπάρχει ανάγκη υποδομών. Σε κάποιες περιοχές υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης, ενώ σε κάποιες περιοχές που δεν είναι αναπτυγμένες πρέπει ο τουρισμός να αναπτυχτεί σε άλλα πρότυπα. Η έρευνα καταλήγει σε ένα μοντέλο πρόβλεψης της δυνατότητας τουριστικής ανάπτυξης σε παράκτιες περιοχές βασισμένο σε δείκτες που προκύπτουν από την εκτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας των περιοχών αυτών.
Η βιώσιμη ανάπτυξη και η διαδικασία ποσοτικοποίησής της με εξειδικευμένα όργανα μέτρησης, αποτελούν ζωτικό στοιχείο για την περιβαλλοντική κατάσταση των νησιωτικών ελληνικών προορισμών, καθώς το τουριστικό προϊόν είναι ένα μείγμα οικολογικών, κοινωνικών και οικονομικών υποσυστημάτων. Για τον λόγο αυτό επιλέγεται μια προσαρμοσμένη ποσότητα δεικτών βιώσιμης ανάπτυξης και δημιουργείται ένας κατανοητός μεθοδολογικός οδηγός για τη χρήση τους, με στόχο την αξιόπιστη μέτρηση επιλεγμένων παραμέτρων που θεωρούνται σημαντικές για την περιοχή μας. Καταλήγει με τη διαπίστωση ότι χρησιμοποιώντας αυτήν την προσέγγιση, οι τοπικές κοινωνίες και τα εμπλεκόμενα μέρη μπορούν να κατανοήσουν το μέγεθος των επιπτώσεων στους υπάρχοντες και κυρίως στους μη ανανεώσιμους πόρους, προκειμένου να προχωρήσουν με στρατηγικό σχεδιασμό και όρους βιωσιμότητας για τη μελλοντική αναπτυξιακή πορεία.

Σκοπός της διατριβής είναι η παρουσίαση των επιπτώσεων της τουριστικής ανάπτυξης στο περιβάλλον, η χρήση δεικτών επιβάρυνσης περιβάλλοντος, ο σχηματισμός σύνθετων περιβαλλοντικών δεικτών, η δημιουργία μοντέλου για εκτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας στον τουρισμό ανά νησί, η δημιουργία μοντέλου ικανού να προβλέπει τη δυνατότητα τουριστικής ανάπτυξης περιοχών με βάση τους παραπάνω δείκτες, η ανάπτυξη ενός συστήματος στήριξης αποφάσεων σε ό,τι αφορά την τουριστική ανάπτυξη παράκτιων περιοχών της χώρας και τέλος η ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών για πρότυπους τουριστικούς προορισμούς.
Και καταλήγει τονίζοντας ότι το περιβάλλον, φυσικό, πολιτιστικό και δομημένο, αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο του τουρισμού, αφού συνδέεται άμεσα με τη διαμόρφωση των ποιοτικών προδιαγραφών και επομένως με την ανταγωνιστικότητά του. Με την έννοια αυτή, η σχέση τουρισμού και περιβάλλοντος πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία ώστε και η τουριστική ανάπτυξη να προχωρεί και το περιβάλλον να διατηρείται και να προστατεύεται, όχι μόνο για τις ανάγκες του παρόντος, αλλά και του μέλλοντος.

Η χάραξη πολιτικής είναι μια δύσκολη απόφαση που ο κάθε αιρετός πρέπει να εξετάσει πολλά δεδομένα και καταστάσεις για να αποφασίσει για τον τουρισμό. Και η πρόοδος σε έναν τόπο, εξασφαλίζει τη μακροημέρευση των αιρετών. Στην πολιτική υπάρχει και η υπάρχουσα φήμη, αλλά και η υστεροφημία.
Στους ελληνικούς προορισμούς που ζουν από τον τουρισμό, έχουν όλοι γνώμη και όπως συνήθως, όλοι γνωρίζουν τα πάντα. Μόνο αν μιλάμε βάσει στοιχείων, μελετών περιπτώσεων, χαρακτηριστικών ζήτησης και προσφοράς μπορούμε να ασκήσουμε πολιτική. Επίσης πρωταρχικά, οι μόνιμοι κάτοικοι σε έναν τόπο έχουν την πρώτη γνώμη. Δεδομένου ότι ο τουρισμός έχει μετατρέψει την καθημερινότητά τους σε μεγάλο βαθμό.
Η τουριστική πολιτική είναι οι επιλογές του κράτους, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης για την τουριστική δραστηριότητα.
Ο τουρισμός δεν είναι βιομηχανία ή βαριά βιομηχανία, η ερμηνεία αυτή βασίζεται σε λάθος προσέγγιση. Ο τουρισμός είναι ο συνδυασμός των παραγωγικών συντελεστών, για τον λόγο αυτό θεωρείται από τους μεγαλύτερους κλάδους της Ελληνικής Οικονομίας.

Η Φέρουσα Ικανότητα στον Τουρισμό αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τη χάραξη αναπτυξιακής πολιτικής, για την προστασία του περιβάλλοντος και για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιολόγηση των προορισμών και τη διατήρηση της τουριστικής ζήτησης για τον προορισμό. Το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας στον τουρισμό, απασχολεί πολλούς επιστήμονες στη διεθνή βιβλιογραφία.
Καταλήγοντας θα λέγαμε ότι οι προτάσεις του Δημήτρη Προκοπίου πρέπει να μελετηθούν και να αξιολογηθούν από την Τοπική Αυτοδιοίκηση του Νομού μας, εφόσον προσδοκούμε επιτυχή, αποτελεσματική και συνδυασμένη περαιτέρω ενασχόληση, προπάντων όμως οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα από το κύριο «προϊόν» της Μαγνησίας, τον Τουρισμό.
του Νίκου Τσούκα