κυκλο – φ – οριακα

γράφει ο συγκοινωνιολόγος Χαράλαμπος Α. Σκυργιάννης

Αύγουστε Μήνα και Θεέ σε σένανε ορκιζόμαστε / πάλι του χρόνου να μας βρεις στο βράχο να φιλόμαστε. Έγραψε ο Οδυσσέας Ελύτης στα Ρω του Έρωτα. Καλημέρα συμπολίτες! Σε διακοπές βρίσκεται η στήλη και «κανονικά» (η έννοια της κανονικότητας έχει διαστραφεί, πλέον, κανονικότατα…) δεν θα έπρεπε να δει το φως της δημοσιότητος. Όμως ξημερώνοντας η Δευτέρα μια μυρωδιά κάπνας χτύπησε τα ρουθούνια μας και μια θολούρα κάλυψε το οικείο μας τοπίο και ύστερα η Πυροσβεστική Υπηρεσία μας ενημέρωσε ότι αυτό ήταν καπνός από την μεγάλη πυρκαγιά στην Βόρεια Εύβοια, που πέρασε θάλασσες και βουνά κι έφτασε στις ανατολικές ακτές του Πηλίου. Και πέρασε μέσα από τον νου μας.
Χιλιάδες δασικές πυρκαγιές στην ταλαίπωρη Ελλάδα μας. Και κάθε φορά, ως μόνιμη επωδός, λόγοι τρανοί περί ανάγκης αναδιάρθρωσης και στελέχωσης των πυροσβεστικών υπηρεσιών, ανάγκης επιτήρησης και διαχείρισης των δασών, ανάγκης δημιουργίας αντιπυρικών ζωνών, ανάγκης αντιπυρικής προστασίας και σωστής πολεοδόμησης των οικισμών που γειτνιάζουν με δάσος (πολύ περισσότερο όταν βρίσκονται μέσα σ’ αυτό), ανάγκης προμήθειας και επιχειρησιακής ετοιμότητας κατάλληλων εναέριων μέσων, κι άλλες πολλές ανάγκες. Οι οποίες ανάγκες πάντα εντοπίζονται, διακηρύττονται, ενίοτε λειτουργούν και ως προεκλογικές εξαγγελίες, και στην κατακλείδα όταν έρχεται η επόμενη πυρκαγιά (διότι πάντοτε έρχεται η ρημάδα, που κακό χρόνο να ’χει…) βρίσκει την Ελλάδα πάντοτε απροετοίμαστη – ακινητοποιημένα αεροπλάνα, λειψό προσωπικό εδάφους, ανύπαρκτο σχέδιο δράσης, άγνοια τοπικών συνθηκών.
Πρόσφατη ανακάλυψη το περιβόητο 112. Είναι πάρα πολύ νωρίς, νομίζω, για να αξιολογηθεί η παρουσία του στη ζωή μας. Είναι πολύ απλό να λες «πάνω απ’ όλα η ανθρώπινη ζωή, όλα τ’ άλλα γίνονται» ιδίως όταν ο ίδιος βρίσκεσαι πολύ μακριά απ’ όλα αυτά, πίσω από μικρόφωνα και τηλεοπτικές κάμερες, είναι πολύ εύκολο να στέλνεις ένα μήνυμα στο κινητό και να λες «εκκενώστε…». Ιδίως όταν ξέρεις ότι μετά την εκκένωση δεν θα υπάρχει κανείς και τίποτε για να υπερασπιστεί τον δύστυχο τόπο, το δύστυχο χωριό, τη δύστυχη ιδιοκτησία. Πρωτοφανή πράγματα.

Ούτως ή άλλως όλα πρωτοφανή είναι σ’ αυτή τη χώρα, ακόμη και ο απλός καύσωνας. Πρωτοφανής ήταν ο «στρατηγός άνεμος» και η «ασύμμετρη απειλή» το 2007 στην Ζαχάρω, πρωτοφανής ήταν η πυροθύελλα κατηγορίας 7 το 2018 στο Μάτι (η κατηγοριοποίηση είναι από τους επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Θ.Μ. Γιάνναρο, Κ. Λαγουβάρδο, Β. Κοτρώνη), μέσω του ιστοτόπου meteo.gr, και περιγράφεται ακριβώς ως «Πυρκαγιά που είναι αδύνατο να ελεγχθεί: Επικόρυφη, Ακραίας πυκνότητας κηλίδωση (καύτρες), Ακραία ταχύτητα εξάπλωσης, Ακραία υψηλό μήκος φλογών, Ακραία υψηλό θερμικό φορτίο, Χαοτική και απρόβλεπτη συμπεριφορά, Συνθήκες πυροθύελλας», πρωτοφανείς είναι και τούτες οι πυρκαγιές που ζούμε, που με πλήρη άπνοια κατάφεραν να κάψουν ένα μεγάλο κομμάτι Ελλάδας και να καταστρέψουν πολλές χιλιάδες Έλληνες.
Κι ύστερα… ήρθαν οι Ρουμάνοι! Μετά από 7 ημέρες παντελούς ανικανότητας ελέγχου έφτασαν και επιχειρούν Ρουμάνοι, Τσέχοι, Ούγγροι, Γερμανοί, Σέρβοι, Ουκρανοί, Γάλλοι και άλλοι που μπορεί να ξεχνάω, με σύγχρονο εξοπλισμό και σύγχρονο τρόπο δράσης, ακόμη και στο ξένο γι’ αυτούς πεδίο, μαζί με μερικά εναέρια μέσα – ακόμη κι απ’ την Τουρκία, που επίσης ταλαιπωρείται από μεγάλες πυρκαγιές. Κι αυτοί, μαζί με τους κατοίκους που αγνόησαν το 112 και έμειναν στον τόπο τους, μαζί με άλλους πολίτες που έσπευσαν από όλη τη χώρα, καταφέρνουν, πλέον, να τιθασεύσουν σταδιακά τις φλόγες.
Θλίψη, μια απέραντη θλίψη. Αφ’ ενός για την τεράστια οικολογική και οικονομική καταστροφή και αφ’ ετέρου για την αδυναμία αντιμετώπισης από μεριάς του Ελληνικού Κράτους στοιχειωδών αναγκών προστασίας των πολιτών του. Και όχι, συμπολίτες, αυτό δεν είναι «αντιπολίτευση», είναι η πραγματικότητα. Διότι μπορεί πράγματι το 2007 να ήταν πολύ ισχυροί οι άνεμοι, μπορεί στο Μάτι οι 102 νεκροί να είναι ένα πολύ βαρύ τίμημα για μια φωτιά που οι επιστήμονες λένε ότι ήταν αδύνατο να ελεγχθεί, τώρα δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να αναζητήσει κανείς δικαιολογία, όταν μάλιστα οι αριθμοί των επιχειρούντων, ανθρώπων και μέσων, γέμιζαν κάθε βράδυ τις τηλεοπτικές οθόνες και οι κραυγές των καιομένων εκλιπαρούσαν για σωτηρία.
Θλίψη, μια απέραντη θλίψη. Ένα σύννεφο καπνού (και όχι, βέβαια, ένα καπνογόνο σύννεφο, όπως κάπου διάβασα…) που ταξιδεύει απ’ την Εύβοια μέχρι το Ανατολικό Πήλιο σκεπάζει την καρδιά μου.
Τρίτη σήμερα. Και στην τηλεόραση ο καθ’ ύλην αρμόδιος μου κουνάει, για μία ακόμη φορά, το δάχτυλο. Εύχομαι ολόψυχα την επόμενη φορά να μην χρειασθεί να τον βλέπω, τον ίδιο ή κάποιον άλλο στη θέση του. Οι φωτιές που θα ’ρθουν (και θα ’ρθουν οπωσδήποτε οι ρημάδες, που κακό χρόνο να ’χουν…) να σβηστούν γρήγορα από το ένα, ενιαίο, συνεχές και αδιάσπαστο Ελληνικό Κράτος, που φέτος γιορτάζει τα 200 χρόνια ανεξαρτησίας.
Γεια σας.
Στη φωτογραφία η Κατηγοριοποίηση Δασικών Πυρκαγιών σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.