Καραντίνα… και μετά τι;

Του Διονύση Λεϊμονή

Με ρωτούν γονείς με αγωνία τι θα γίνει με τα παιδιά που αυτόν τον καιρό εγκλωβισμένα στο σπίτι αντιδρούν σαν τα θηρία στο κλουβί. Είναι αλήθεια πως για τους εφήβους περιορισμός στο σπίτι ισοδυναμεί με κάθειρξη σε μια φυλακή με δεσμοφύλακες, γονείς που ανησυχούν για αυτούς, αδέρφια που έχουν άλλα θέλω και ανάγκες, εκπαιδευτικούς που τους διδάσκουν εξ’ αποστάσεως. Από την άλλη πολλαπλασιάστηκαν τα ρεπορτάζ για την ψυχολογία παιδιών και εφήβων κι οι ειδικοί ψυχολόγοι επιχειρούν να δώσουν λύσεις, να συνδράμουν, να βοηθήσουν την κατάσταση. Με αφορμή μια πρόσφατη συνέντευξη που έδωσα ως συγγραφέας με το ίδιο εναγώνιο ερώτημα, δηλαδή πώς θα καταφέρουμε ως γονείς να αποστρέψουμε λίγο τα παιδιά μας από την οθόνη ανοίγοντας ένα βιβλίο μέσα στην καραντίνα, δεν μπορώ παρά να προτείνω το διάβασμα ως μια φυγή από τα δύσκολα, μια προοπτική να βγει κανείς στον κόσμο, να ταξιδέψει, να ξεφύγει από τη μιζέρια της καθημερινότητας. Πάντα το διάβασμα ήταν απόδραση, πάντα η ανάγνωση άνοιγε παράθυρα γνώσης και ψυχαγωγίας. Τώρα πια θα έλεγα «επιβάλλεται» ως μια αντίδραση να μη μείνουμε υπό περιορισμό και κυρίως τα παιδιά μας. Σκόπιμη κι απόλυτα δικαιολογημένο θεωρώ και το αίτημα των εκδοτών και βιβλιοπωλών να παραμείνουν τα βιβλιοπωλεία ανοιχτά. Γιατί να φροντίζουμε για την υλική τροφή μας και όχι την πνευματική; Αν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, γιατί να μην είναι δυνατόν να λειτουργήσουν τα βιβλιοπωλεία, οι βιβλιοθήκες, τα κέντρα Πολιτισμού; Μήπως είμαστε λίγο «ακριβοί στα λάχανα»; Η ανάγνωση είναι μία πρακτική στην οποία θα έπρεπε να είναι ήδη εθισμένα τα παιδιά μας, ακόμα και οι έφηβοι που σύμφωνα με μελέτες ενώ διάβαζαν πολύ στην παιδική ηλικία, τώρα αποστρέφονται το διάβασμα κι ακολουθούν άλλους ατραπούς.

Άλλωστε υπάρχουν ευτυχώς τελευταία όλο και περισσότερο εφηβικά βιβλία που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στα θέλω των σύγχρονων εφήβων μας. Αυτό που απαιτείται είναι η σωστή καθοδήγηση, η παρακίνηση με τον πιο ήπιο τρόπο προς την ανάγνωση βιβλίων από εμάς τους ενήλικες, που βέβαια θα πρέπει να αγαπάμε την ανάγνωση, αποτελώντας ένα υγιές πρότυπο για τα παιδιά μας. Τα βιβλία με τη θεματική τους ποικιλία απευθύνονται σε όλους, όλοι οι νέοι θα βρουν αυτό που κινεί το ενδιαφέρον και τους γοητεύει σε ένα ή περισσότερα βιβλία. Από κει και πέρα θα ξεκινήσει το «πέταγμα» ακόμα κι αν είναι κλεισμένοι σ’ ένα διαμέρισμα ακόμα κι αν οι συνθήκες απαγορεύουν την έξοδό τους στον κόσμο. Εκείνοι θα έχουν καταφέρει να βγουν στο φως αιωρούμενοι μεταξύ αλήθειας και μυθοπλασίας κι είμαι σίγουρος ότι θα απολαύσουν κάθε τέτοια αναγνωστική εμπειρία. Έτσι η καραντίνα θα μαλακώσει, θα γίνει πιο υποφερτή και το «μετά» των παιδιών μας θα έχει νόημα, χρόνο και σκοπό.