Η συναισθηματική και καλλιτεχνική συνθήκη μιας έκθεσης…Άγγιγμα: Ένας χρόνιος δεσμός

Της
Χρύσας Δραντάκη,
δρ Κοινωνιολογίας Τέχνης,
επιμελήτριας της έκθεσης,
ιδρυτικής διευθύντριας
της Σχολής-ΙΕΚ Δήμου Βόλου

Η πρόσκληση συμμετοχής στην ομότιτλη έκθεση κεραμικής δημιουργίας και κοσμήματος, η οποία λειτουργεί από τις 15 Δεκεμβρίου στο Κέντρο Τέχνης Τζόρτζιο ντε Κίρικο, έχει μια κοινή και βασική αναφορά: Οι συμμετέχοντες 55 δημιουργοί υπήρξαν απόφοιτοι των αντίστοιχων τμημάτων Κεραμικής και Κοσμήματος της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών του Δήμου Βόλου από το 1987 που μετεξελίχθηκε σε Δημοτικό ΙΕΚ Βόλου από το 1995 ώς σήμερα.
Μια έκθεση-συνάντηση που εκφράζει τη βαθιά επιθυμία, εκατέρωθεν, συνολικής παρουσίασης στον επίσημο εκθεσιακό χώρο της πόλης – επιτέλους! – και μια συνάντηση αποχαιρετισμού και οφειλής.
Άγγιγμα: Γιατί όλα ξεκινούν από ένα χάδι, από μια απαλή κίνηση δακτύλων και χεριών σε μια πρώτη προσέγγιση… με το υλικό, τον πηλό ή το μέταλλο και τους πολύτιμους ή ημιπολύτιμους λίθους. Με άγνοια και αμηχανία στην αρχή, δισταγμό, φόβο ίσως και δέος και αγωνία για το αποτέλεσμα. Μια διαδικασία που ξεκινά διστακτικά για να προχωρήσει ορμητικά, παθιασμένα, κατακτητικά. Μια πάλη με το άγνωστο αρχικά για να το χειραγωγήσεις ως «αντίπαλο», να καταφέρεις να το τιθασεύσεις, να το δαμάσεις και να πετύχεις την απελευθέρωση εντέλει αναδεικνύοντας τις ιδιότητές του και τα χαρακτηριστικά του. Έτσι προκύπτει ένα δέσιμο, μια νέα κοινή ζωή, η δημιουργία του νέου, άψυχου μεν, που εμψυχώνεται έχοντας ενσωματώσει τόσο συναίσθημα και ανθρώπινη προσδοκία! Μια σχέση υπερβατικής δημιουργικότητας, μια κατάσταση με ψυχικά και τεχνικά σκαμπανεβάσματα, αβεβαιότητες και προβληματισμούς, μάχη συνεχούς αναζήτησης που γίνεται ένα με τη ζωή σου. Μια σχέση επίσης που δεν είναι απλά ένα επάγγελμα και επιβίωση, αλλά ειδική συνθήκη ενός δεσμού χρόνιου, μια ανάσα ταυτισμένη με το υπαρξιακό και καλλιτεχνικό σου είναι. Παράλληλα μια συνομιλία καθημερινή και εξομολογητική με το υλικό, η οποία μέσα από τη συνύπαρξη και σύγκρουση υλικών και τεχνικών στο αλχημιστικό τους δέσιμο, παίρνει άυλη διάσταση για να προκύψει ως κατευναστικό, θεραπευτικό και ως προσωπική απελευθέρωση τελικά.
Αυτή η σύνθετη κατάσταση διαφαίνεται στην ποικιλία των αντικειμένων της έκθεσης των 55 δημιουργών που με προσωπικές επιλογές, από τις πλέον αρχέγονες τεχνικές και ιδιότητες ώς τις πιο σύγχρονες αλχημείες, χρησιμοποιώντας γνώση και έννοιες καταλήγουν στην προσωπική κατάθεση της δημιουργίας στο σήμερα, όπως πάντα άλλωστε συνέβαινε στις εφαρμοσμένες τέχνες, τις σύμφυτες με την εξέλιξη του ανθρώπου: Από τον πλούτο της αρχαιότητας και του Βυζαντίου, στα αριστουργήματα μικροτεχνίας της Αναγέννησης, που συνέχιζαν να υπάρχουν στις παρυφές της μεγάλης τέχνης συμπληρωματικά ή ουσιαστικά στο πέρασμα των χρόνων. Είναι αυτές που αναδεικνύονται σε πρωτεύον διακύβευμα για την ακαδημαϊκή τους καταξίωση με το κίνημα «Arts & Crafts» με ένα δέσιμο όλων των τεχνών, όπως το οραματίστηκαν ο φιλόσοφος John Ruskin και ο αρχιτέκτων William Morris λίγο μετά τα μέσα του 19ου αι. Γίνονται μόδα με τα μοναδικά δημιουργήματα της Art Nouveau, του Modern Style ή του Jugendstil, μια συνένωση σχεδιασμού, χειροτεχνίας και παραγωγής. Για να καταλήξει αυτή η εξέλιξη στο όραμα και στην υλοποίησή του μέσα από τη Σχολή-κίνημα του Bauhaus στη δεκαετία του ’20-’30, όπου όλες οι τέχνες συλλειτουργούν στη γέννηση του «ολοκληρωμένου έργου / totalwork» με την αισθητική του φονξιοναλισμού. Αισθητική και μάθημα μιας αξίας αξεπέραστης, η οποία διδάσκεται ώς σήμερα και εμφανίζεται ευρύτερα στον πολυτασικό εικαστικό χώρο, ως μια τάση υπεροχής της χειρονακτικότητας, αυτής της μαγικής αίσθησης δεσίματος πνεύματος – χεριών – τεχνικής – υλικών αναδεικνύοντας το ανυπέρβλητο μεγαλείο των εφαρμοσμένων τεχνών!
Μια σύμπραξη και ένας δεσμός του δημιουργού με τα υλικά του με πολλαπλασιαστικές συνδέσεις και συνεργασίες για να αποκαλυφθούν οι άπειρες δυνατότητες υλικές και καλλιτεχνικές.
Μια κοινή πορεία στον χρόνο από το 1987, συμπορευόμενη ώς το 2011 με τους δασκάλους και σπουδαστές των δυο εργαστηρίων, ιδρυτικών της πρωτοποριακής δημοτικής Σχολής, συμβάλλοντας με τη δική μου γνώση και το βίωμα του ευρύτερου εικαστικού χώρου, με το προσωπικό όραμα και τον άπειρο θαυμασμό για τις αρχέγονες τέχνες, τις ακμαίες πάντα που συνεχίζουν να μεγαλουργούν ώς σήμερα, συμπορεύτηκα… Αεί διδασκόμενη!
Μαζί τους και σε αυτή την έκθεση, ως όφειλα, που κλείνει έναν κύκλο όπως ακριβώς άνοιξε, ένα άγγιγμα τεχνών και γνώσεων, μια χρόνια σχέση και ένας χρόνιος / γόρδιος δεσμός που κανένα «σπαθί» δεν μπορεί να λύσει!
Ευγνωμοσύνη και ευχαριστίες για αυτόν τον δημιουργικό δεσμό που διεύρυνε τη γνώση μας και άγγιξε τις ψυχές μας! Ευχαριστίες και στην επιμελητική ομάδα που συνέπραξε στην υλοποίηση της έκθεσης!
Η έκθεση διοργανώνεται από τη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ – ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου και θα λειτουργεί ώς τις 29/12/2023.