Της
Αναστασίας Βελέντζα
Το Access City Award είναι μια πρωτοβουλία της ΕΕ που αναγνωρίζει τις προσπάθειες των πόλεων να γίνουν πιο προσιτές, προωθεί την ίση πρόσβαση στην αστική ζωή και επιτρέπει στις τοπικές αρχές να προωθούν και να μοιράζονται τις βέλτιστες πρακτικές τους.
Το 2020 η πόλη Skellefteå κέρδισε την 3η θέση στο βραβείο Access City Award, χρησιμοποίησε τη χρηματοδότηση από το προηγούμενο βραβείο και συνέχισε να δίνει προτεραιότητα στην προσβασιμότητα. Με δουλειά, ισχυρή αποφασιστικότητα και σωστή εστίαση έκανε την πόλη ακόμη πιο προσβάσιμη.
Skellefteå είναι μια παραθαλάσσια πόλη που βρίσκεται στα βόρεια της Σουηδίας. Είναι μέρος της επαρχίας της Λαπωνίας και αυτό σημαίνει ότι ο χειμώνας φέρνει τις δικές του προκλήσεις για την προσβασιμότητα σε αυτή την πόλη.
Συγκεκριμένα μέτρα που εφαρμόζονται τη χειμερινή περίοδο δείχνουν πώς η πόλη προσπαθεί να παραμείνει ανοιχτή σε όλους, όλο τον χρόνο. Έτσι έδωσε τη δυνατότητα στους κατοίκους της να είναι πιο ενεργοί, να μπορούν να συμμετέχουν και αυτό έχει οδηγήσει σε μια πιο ισότιμη και ισχυρότερη κοινωνία.
Ο γενικός στόχος, λοιπόν, αυτής της σουηδικής πόλης, είναι η πλήρης συμμετοχή όλων των πολιτών σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Αυτό πραγματοποιήθηκε μέσα από τρεις τομείς εστίασης: την προσβασιμότητα, την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση και τις θέσεις εργασίας για τα άτομα με αναπηρία. Οι καλές πρακτικές που εφαρμόστηκαν στην πόλη Skellefteå και οδήγησαν στην επιτυχία και την αναγνώριση των μακροχρόνιων προσπαθειών, αναφέρονται στη συνέχεια.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της δέσμευσης της πόλης στην προσβασιμότητα είναι το σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης της Skellefteå. Λίγοι δήμοι εργάζονται με παρακολούθηση και αξιολόγηση. Η μέτρηση της προόδου είναι μια σημαντική όψη της ενθάρρυνσης των υπαλλήλων της δημόσιας διοίκησης για να συνεχίζουν να εργάζονται και να δίνουν προτεραιότητα στην προσβασιμότητα.
Στη Skellefteå υπάρχουν 850 οργανισμοί της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων 30 οργανώσεων για άτομα με αναπηρία. Όλες οι οργανώσεις-μέλη μπορούν να έχουν οικονομική υποστήριξη / χρηματοδότηση από τον δήμο για να κάνουν τις υπηρεσίες τους και τις εγκαταστάσεις τους πιο προσβάσιμες.
Ένας άλλος στόχος του δήμου ήταν να εκπαιδεύσει και να ευαισθητοποιήσει μέσω ενός νέου διαδραστικού εκπαιδευτικού σεμιναρίου σχετικά με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Αυτή η εκπαίδευση ήταν υποχρεωτική για όλους τους δημοτικούς υπαλλήλους και για τους πολιτικούς της περιοχής και πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2022.
Ο δήμος Skellefteå και εκπρόσωποι των ατόμων με αναπηρία συνεργάστηκαν με τουριστικά γραφεία, για να κάνουν πιο προσβάσιμα τα καταλύματα και τις εγκαταστάσεις της πόλης. Έτσι έγινε μια απογραφή των επιπέδων προσβασιμότητας των δημοσίων χώρων και καταγράφτηκαν στον ιστότοπο του δήμου, για να μπορούν να έχουν πρόσβαση οι ενδιαφερόμενοι.
Οι δημόσιες παιδικές χαρές και οι δρόμοι της πόλης είναι ιδιαίτερα προσβάσιμοι, με απτικές πινακίδες πληροφοριών και θερμαινόμενο έδαφος για να διασφαλίζεται ότι το χιόνι και ο πάγος δεν αποτελούν κίνδυνο για τα άτομα με αναπηρία αλλά και για όλους τους πολίτες. Το κεντρικό πάρκο της πόλης και η γειτονική παραποτάμια περιοχή είναι λειτουργικά και προσβάσιμα σημεία συνάντησης και διαθέτουν διαδρομές με απτικά μονοπάτια και αρκετούς απτικούς χάρτες, καθίσματα και υπαίθριο ανελκυστήρα.
Επιπλέον, μια υπηρεσία SMS για άτομα με απώλεια όρασης ή μειωμένη όραση παρέχει πληροφορίες για τα κατασκευαστικά έργα που πραγματοποιούνται στους δρόμους της Skellefteå αλλά και άλλα πιθανά εμπόδια σε ολόκληρη την πόλη.
Τα δημόσια λεωφορεία είναι επίσης πλήρως προσβάσιμα χάρη στα χαμηλωμένα δάπεδα, τις ράμπες, τις οθόνες κειμένου και τις ακουστικές αναγγελίες. Η πόλη διαθέτει επίσης ένα τμήμα εκπαίδευσης που μαθαίνει στους νέους με νοητική αναπηρία να χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες αλλά και τρόπους εργασίας που μπορούν να τους βοηθήσουν να ζήσουν μια πιο ανεξάρτητη ενήλικη ζωή.
Το νέο Πολιτιστικό Κέντρο της Skellefteå, SARA, διαθέτει εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας που διευκολύνει την πλοήγηση. Αυτό περιλαμβάνει τρισδιάστατη χαρτογράφηση, σχεδιασμό διαδρομής και σύστημα ήχου για άτομα με προβλήματα όρασης, διασφαλίζοντας προσβασιμότητα για ολόκληρη την κοινότητα.
Τα πράγματα που λειτουργούν για τα άτομα με αναπηρία είναι σχεδόν πάντα λίγο πιο βολικά και για τους υπόλοιπους ανθρώπους. Η ιδέα που κρύβεται πίσω από τον καθολικό σχεδιασμό είναι να μην διαχωρίζονται ζητήματα προσβασιμότητας και ένταξης ατόμων με διαφορετικές ικανότητες, αλλά να ενσωματώνονται σε όλες τις τρέχουσες δραστηριότητες και στα έργα στην πόλη. Έτσι και για την Skellefteå, κλειδί για την επιτυχία της ήταν η δέσμευση για την προσβασιμότητα και την ένταξη όλων των κατοίκων.
Το δεύτερο και το τρίτο βραβείο κέρδισαν η ισπανική πόλη Κόρδοβα και η πρωτεύουσα της Σλοβενίας Λιουμπλιάνα. Τρεις άλλες πόλεις έλαβαν ειδική μνεία για τις προσπάθειές τους να γίνουν πιο προσβάσιμες: Αμβούργο (Γερμανία), για το δομημένο περιβάλλον του Γκρενόμπλ (Γαλλία), για το δίκτυο μεταφορών της και Μέριδα (Ισπανία), για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών.
Τα τελευταία χρόνια το θέμα της προσβασιμότητας και της βελτίωσης των πόλεων προς αυτό, συνεχώς και διευρύνεται μέσα από εθνικά σχέδια δράσης και στρατηγικές παρεμβάσεις σε αυτοδιοικητικό επίπεδο. Οι προσβάσιμοι χώροι βοηθούν να γίνουν οι πόλεις φιλόξενοι χώροι για όλους και διασφαλίζουν ότι όλοι μπορούν να συμμετέχουν.
To 2021 στα Access City Award, η Κομοτηνή κατέκτησε το βραβείο «Ειδική μνεία για την πόλη που αντιμετώπισε την προσβασιμότητα σαν ευκαιρία» και το 2020 απονεμήθηκε ειδική μνεία στα Χανιά για την αξιοποίηση της τεχνολογίας στη παροχή προσβάσιμων θέσεων στάθμευσης. Άραγε θα υπάρξει ελληνική πόλη που θα αποκτήσει ένα τέτοιο βραβείο;