Η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία των Β. Σποράδων, μετά τον «κορωνοϊό»

του Λευτέρη Βιολέττα

Έχω αναφερθεί και παλαιότερα στο μεγάλο πρόβλημα και στη σημασία των συγκοινωνιών και των μεταφορών προς τα νησιά των Βορείων Σποράδων, συνολικά. Είμαι υποχρεωμένος, βεβαίως, να επισημάνω και να τονίσω για ακόμα μία φορά, ότι στο τέλος αυτής της κρίσης του κορωνοϊού, όταν με το καλό έρθει -κι ελπίζω σύντομα-, τίποτα δεν θα είναι ίδιο με χθες. Και συζητώντας για την οικονομία των τριών νησιών, φυσικά, το βάρος θα πέσει την επόμενη μέρα στην επανεκκίνηση της τουριστικής τοπικής βιομηχανίας. Σε κάθε περίπτωση, βασικό στοιχείο της τουριστικής δραστηριοποίησης και τομέα της καθημερινότητας, με πολύ σπουδαίο ρόλο όταν αναφερόμαστε στην ανάπτυξη των νησιών, είναι οι μεταφορές κατοίκων, τουριστών και αγαθών.

Εκεί ακριβώς, θα βρεθούμε όλοι οι Βορειοσποραδίτες, για ακόμη μια φορά, μπροστά στο μεγάλο πρόβλημα της μετακίνησης από και προς τα νησιά. Οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες των Β. Σποράδων, πρέπει να καλύπτουν με επάρκεια τη μεταφορά προσώπων και αγαθών, να γεφυρώνουν τις ανάγκες των νησιών και σε κοινωνικό επίπεδο και σε οικονομικό επίπεδο. Και πάντως, πιο έντονα από κάθε προηγούμενη φορά, τώρα θα μπει στη συζήτηση όχι μόνο η συχνότητα και η πυκνότητα των συγκοινωνιών, αλλά και τα λιμάνια με τα οποία συνδέονται η Σκιάθος, η Σκόπελος και η Αλόννησος. Για παράδειγμα, θα πρέπει να ξεκινήσει και πάλι η αναζήτηση ενός τρόπου μόνιμης κι όχι ευκαιριακής ή εποχιακής σύνδεσης με την Θεσσαλονίκη, το οποίο δεν είναι ούτε αρκετό, ούτε πρέπει να είναι ζητούμενο.

Μπροστά σε αυτό το υποθετικό ή πραγματικό “Reset” που θα γίνει μετά την κρίση του κορωνοϊού, σήμερα είναι ευκαιρία, και ταυτόχρονα υποχρέωση, ο καθένας να σχεδιάσει την πορεία του για μετά. Η επιτυχία μετά την κρίση θα εξαρτηθεί κυρίως από το σημερινό σχεδιασμό… αν αποτύχεις να σχεδιάσεις, τότε σχεδιάζεις να αποτύχεις.

Αυτός ο σχεδιασμός για τις συγκοινωνίες θα πρέπει να συμπεριλάβει στοιχεία, όπως η αποβιομηχανοποίηση της ευρύτερης περιοχής του Βόλου, η ενίσχυση που θα υπάρξει στην πρωτογενή παραγωγή σε άλλες περιοχές πιο απομακρυσμένες, οι οποίες θα θελήσουν να προσεγγίσουν τουριστικές αγορές με υψηλή κατανάλωση και φυσικά υψηλότερες τιμές πώλησης για τα προϊόντα τους, καθώς και μια πλειάδα άλλων παραμέτρων.

Η επιλογή των κομβικών λιμένων για κάθε ναυτιλιακή εταιρία, γίνεται με βάση ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως ο πληθυσμός, η επιβατική κίνηση, η διοικητική σπουδαιότητα, η γεωγραφική θέση των νησιών, καθώς και τις υπάρχουσες λιμενικές υποδομές, στις οποίες οι Δημοτικές Αρχές των τριών νησιών θα πρέπει να ρίξουν πολύ μεγάλο βάρος. Στο πλαίσιο αυτό, τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία των τριών νησιών θα κληθούν να σηκώσουν ένα τεράστιο βάρος τα επόμενα χρόνια. Θα πρέπει να προετοιμάσουν τον επιχειρησιακό σχεδιασμό τους σε βάθος τουλάχιστον μιας πενταετίας, με τέτοιο τρόπο ώστε να βρεθούν μέσα στις εξελίξεις στις θαλάσσιες μεταφορές, αλλάζοντας τη δυναμική του νησιού τους ή του συμπλέγματος των Σποράδων συνολικά. Τα Λιμενικά Ταμεία, θα πρέπει άμεσα να εξελίξουν στοιχεία και επιχειρήματα, που να μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις των ναυτιλιακών εταιριών, οι οποίες βασίζονται σε μοντέλα προβλέψεων, κι όχι σε αισθήματα φιλοπατρίας ή πολιτικής γνωριμίας. Παρότι η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων, στην οποία ανήκει η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία των Σποράδων, γενικά θεωρείται η πιο αποδοτική και αποτελεσματική από πλευράς κόστους μεταφοράς, για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της πρέπει να εξελιχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα ταυτόχρονα των εταιριών και των προορισμών.

Ακριβώς εκεί μπαίνει ο ρόλος του κάθε νησιού και της Δημοτικής Αρχής να βελτιώσει τις υποδομές, να μειώσει την εποχικότητα, να δημιουργήσει πλατφόρμες αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων επαρκούς πληροφόρησης και διαφήμισης για την εφαρμογή τοπικών πολιτικών και σχεδιασμού, και να αντιμετωπίσει την υψηλή κοστολόγηση λιμενικών υπηρεσιών.

Τέλος, είναι η ώρα μαζί με τους παραπάνω λόγους και μέσα στην κρίση του κορωνοϊού, που πρέπει να σκεφτούμε να αλλάξουμε τη στόχευση των τουριστών ως «καλές αγορές». Να ξεκινήσουμε δηλαδή, να αντιμετωπίζουμε τους τουρίστες περισσότερο σαν ακροατήριο και λιγότερο σαν απλούς καταναλωτές. Με άλλα λόγια, ο στόχος σχετικά με τους τουρίστες δεν είναι να χρησιμοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερες συγκοινωνίες, αλλά αντίθετα, να διευκολυνθούν, ώστε να έρθουν στη Σκιάθο, στη Σκόπελο και στην Αλόννησο, και να ξανάρθουν.

Ο Λευτέρης Βιολέττας είναι σύμβουλος επιχειρήσεων και διεθνών οργανισμών