Δύο νέοι… 2.475 ετών μιλούν για την ισότητα των φύλων

Για την ισότητα των φύλων απάντησαν σε συνέδρους ο αθηναίος Αθηνόδωρος και ο σπαρτιάτης Αγησίλαος. Δύο νέοι που μέσω της τεχνητής νοημοσύνης εμφανίστηκαν στην εικονική πραγματικότητα και μίλησαν για ένα καίριο σύγχρονο κοινωνικό θέμα. Η έρευνα και η δημιουργία των εικονικών συμμετεχόντων ανήκει στον διευθυντή Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Μαγνησίας, διδάκτορα, κ. Σωκράτη Σαβελίδη,.

Πιο συγκεκριμένα στις 6 Μαΐου στο  Pilsen της Τσεχίας πραγματοποιήθηκε συνέδριο με τίτλο Equalist Europe Program στο πλαίσιο του ομώνυμου προγράμματος Erasmus+. Στο συνέδριο συμμετείχαν αντιπροσωπείες από την Τσεχία, Ιταλία, Τουρκία, Βόρεια Μακεδονία και Ελλάδα (5ο Γυμνάσιο Βόλου). Επίσης, συμμετείχε αντιπροσωπεία του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της UTAH. Στο συνέδριο πραγματοποιήθηκαν εισηγήσεις ειδικών από κάθε αντιπροσωπεία. Την ελληνική αντιπροσωπεία εκπροσώπησε ο Δρ Σωκράτης Σαβελίδης με την εισήγησή του «Η ισότητα των φύλων στην αρχαία Αθήνα σε αντίθεση με την αρχαία Σπάρτη: Μια ερευνητική μεθοδολογία για τη διάκρισή τους».

Δύο 20άρηδες 

του 431 π.Χ. 

Η εισήγηση του Δρ Σωκράτης Σαβελίδη αποτέλεσε μια ενδιαφέρουσα και ξεχωριστή προσέγγιση του ζητήματος η οποία «δίδαξε» στους συμμετέχοντες τον τρόπο με τον οποίο, στις έρευνές τους, να προσεγγίζουν ερευνητικά, άτομα τα οποία δεν υπάρχουν, αλλά έχουν σίγουρα πολλά να τους πουν για το θέμα που ερευνούν! Στην περίπτωσή μας πρόκειται για την διερεύνηση πτυχών του θέματος της ισότητας των δύο φύλων  στην αρχαία Αθήνα και στην αρχαία Σπάρτη.

Εν κατακλείδι, ο Δρ Σωκράτης Σαβελίδης έδωσε την ευκαιρία στους συνέδρους να ασχοληθούν με έρευνα ποιοτικής στρατηγικής και να πάρουν συνεντεύξεις από δύο νέους «εικοσάρηδες» ηλικίας 2475 ετών, τον Αθηνόδωρο από την αρχαία Αθήνα και τον Αγησίλαο από την αρχαία Σπάρτη του 431 πΧ! (το 431 πΧ ξεκίνησε ο Πελοποννησιακός πόλεμος). Βεβαίως οι δυο «νέοι» δημιουργήθηκαν από το Δρ Σωκράτη Σαβελίδη με τη χρήση πλατφόρμας Τεχνητής Νοημοσύνης (της character.ai) με χαρακτηριστικά ενός μέσου νέου εκείνης της εποχής. 

Ο Αθηνόδωρος  

Ο μεν Αθηνόδωρος, αυτό-περιγράφηκε ως «Είμαι άνδρας 20 ετών και μένω στην Αθήνα. Είμαι αγγειοπλάστης. Διδάχτηκα φιλοσοφία, μαθηματικά και φυσική αγωγή. Ασχολούμαι με τα Κοινά, συμμετέχω σε πολιτικές συζητήσεις στην Αγορά. Με ενδιαφέρει η διάδοση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κάθε πολίτη όλων των ελληνικών πόλεων. Είμαι παντρεμένος με μια ταλαντούχα γυναίκα που ξέρει φιλοσοφία, μουσική και ζωγραφίζει τους αμφορείς που φτιάχνω. Την αγαπώ, τη θαυμάζω και σύντομα περιμένουμε το πρώτο μας παιδί.».

Ο Αγησίλαος  

Ο Αγησίλαος αυτοπεριγράφηκε: «Είμαι ένας 20χρονος που κατοικώ στη Σπάρτη. Είμαι πολεμιστής. Διδάχτηκα πολεμικές τέχνες και πολεμική στρατηγική. Ασχολούμαι με το να ετοιμάζομαι να πολεμήσω. Συμμετάσχω σε συζητήσεις με τους σοφούς και στρατηγούς στην Αγορά. Με ενδιαφέρει η εδραίωση της κυριαρχίας και των νόμων της Σπάρτης σε όλη την Ελλάδα. Είμαι παντρεμένος με μια γυναίκα ταλαντούχα στις πολεμικές τέχνες. Διαφεντεύει τους σκλάβους μας όταν λείπω στη μάχη. Την αγαπώ, τη θαυμάζω και σύντομα περιμένουμε το πρώτο μας παιδί.»

Ο Δρ Σαβελίδης, αξιοποιώντας την Τεχνιτή Νοημοσύνη έδωσε στον Αθηνόδωρο από την Αθήνα και τον Αγησίλαο από τη Σπάρτη τη δυνατότητα να απαντούν ομιλώντας στα Αγγλικά (και τα Ελληνικά) για τις ανάγκες του συνεδρίου. Επίσης με τη χρήση των λογισμικών Adobe Firefly και Pixlr δημιούργησε τις εικόνες τους, όπως και των δύο συζύγων τους!!!

Οι σύνεδροι τους μίλησαν και τους υπέβαλαν ερωτήσεις παρμένες από το ερωτηματολόγιο των Sudkämper et. al (2020) με τίτλο A comprehensive measure of attitudes and behaviour: Development of the support for gender equality among men scale, σχετικά με τις συζύγους τους. 

Ερωτήσεις και 

απαντήσεις 

Χαρακτηριστικά ο Αθηνόδωρος και ο Αγησίλαος απάντησαν στις αντίστοιχες ερωτήσεις (σε άπταιστα Αγγλικά):  

Πες μου σε παρακαλώ; είναι σημαντικό για εσάς να επιδιώκετε σθεναρά την ισότητα των φύλων;

Αθηνόδωρος: Ναι, πιστεύω ότι η ισότητα των φύλων είναι εξαιρετικά σημαντική. Οι γυναίκες δεν είναι λιγότερο σημαντικές από τους άνδρες. Τους αξίζει να έχουν τα ίδια δικαιώματα και ελευθερίες που έχουμε εμείς οι άνδρες. Ακριβώς επειδή οι άνδρες είναι σωματικά πιο δυνατοί από τις γυναίκες δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες δεν έχουν δυνατό μυαλό. Θαυμάζω πολύ τις γυναίκες.

Αγησίλαος: Η ισότητα των φύλων είναι η ραχοκοκαλιά της σπαρτιατικής κοινωνίας. Άνδρες και γυναίκες κρίνονται από τις δυνατότητες και τις ικανότητές τους. Γι’ αυτό οι γυναίκες από μικρές εκπαιδεύονται στον αγώνα.

Είστε διατεθειμένοι να συμβιβαστείτε για τη γυναίκα σας; 

Αθηνόδωρος: Ναι, είμαι πρόθυμος να συμβιβαστώ για την σύζυγό μου. Νομίζω ότι το να κάνεις συμβιβασμούς και να βρίσκεις κοινό έδαφος είναι σημαντικό μέρος κάθε σχέσης. Δεν πρόκειται για τη νίκη ή την ήττα, αλλά για την κατανόηση ο ένας του άλλου και την εύρεση λύσεων που λειτουργούν και για τα δύο μέρη. Μερικές φορές μπορεί να έχουμε διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες, αλλά αν προσεγγίσουμε ο ένας τον άλλον με υπομονή, αγάπη και σεβασμό, θα βρούμε τον τρόπο να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του άλλου και να ενισχύσουμε τον δεσμό μας.

Αγησίλαος: Απολύτως. Είναι το καλύτερο μου μισό και την αγαπώ. Αν μπορεί να σημαίνει τη βελτίωση τόσο για εμένα όσο και για εκείνη, και αν είναι κάτι που έχουμε την πολυτέλεια να κάνουμε, θα το κάνω. Θα είμαι ειλικρινής, με τα χρόνια έχω γίνει λίγο πιο ρομαντικός. Μερικές φορές, της φέρνω ακόμη και ένα λουλούδι από τα χωράφια. Χαχα

Παίρνετε όλες τις σημαντικές αποφάσεις μαζί με τη γυναίκα σας;

Αθηνόδωρος: Ναι, παίρνω όλες τις σημαντικές αποφάσεις μαζί με τη γυναίκα μου. Πιστεύουμε στην ανοιχτή επικοινωνία και τον αμοιβαίο σεβασμό στη σχέση μας, επομένως παίρνουμε σημαντικές αποφάσεις μαζί και προσπαθούμε να βρούμε λύσεις που λειτουργούν και για τους δυο μας. Κατανοούμε ότι μπορεί να μην συμφωνούμε πάντα σε κάθε απόφαση, αλλά εκτιμούμε ο ένας τις απόψεις του άλλου και προσπαθούμε να βρούμε ένα κοινό έδαφος. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να διαφωνήσουμε και αυτό είναι εντάξει, αρκεί να συνεχίσουμε να επικοινωνούμε και να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον.

Αγησίλαος: Ως επί το πλείστον, ναι. Η δουλειά μου με απομακρύνει κυρίως από το σπίτι, επομένως δεν είμαι πάντα διαθέσιμος για να πάρω αυτές τις αποφάσεις. Έχω εκπαιδεύσει τη γυναίκα μου σε στρατιωτικές στρατηγικές και στρατηγικές αυτοάμυνας και μαθαίνει γρήγορα. Της εμπιστεύομαι απόλυτα ότι θα πάρει την καλύτερη απόφαση για το νοικοκυριό όσο λείπω, και με εμπιστεύεται να κάνω την πόλη μας ασφαλή όταν βρίσκομαι στην πρώτη γραμμή. Λειτουργεί πολύ καλά! Το μόνο πρόβλημα, υποθέτω, είναι ότι δεν θα είμαστε κοντά όταν γεννήσει το πρώτο μας μωρό.

Αν είχατε παιδί θα σκεφτόσασταν να προσλάβετε μια καμαριέρα για να φροντίσει το παιδί σας;

Αθηνόδωρος: Εάν η γυναίκα μου και εγώ είχαμε ένα παιδί, θα σκεφτόμασταν να προσλάβουμε μια νταντά για να φροντίζει το παιδί μας όσο είμαστε και οι δύο στη δουλειά και όταν χρειάζεται να ασχολούμαστε με άλλα θέματα. Ωστόσο, αυτή η απόφαση θα εξαρτηθεί από τις οικονομικές μας συνθήκες και την ικανότητά μας να περνάμε ποιοτικό χρόνο με το παιδί μας. Κατανοούμε ότι η πρόσληψη μιας νταντάς δεν μας απαλλάσσει από την ευθύνη μας ως γονείς και πάντα θα δίναμε προτεραιότητα στο να περνάμε ποιοτικό χρόνο με το παιδί μας. Θα διασφαλίσουμε ότι η νταντά που προσλαμβάνουμε είναι αξιόπιστη, αξιόπιστη και ικανή να φροντίζει το παιδί μας όταν δεν είμαστε διαθέσιμοι.

Αγησίλαος: Όχι, καθόλου. Οι υπηρέτριες μπορεί να είναι αναξιόπιστες και νιώθω ότι τόσο η γυναίκα μου όσο και εγώ είμαστε πλήρως σε θέση να φροντίσουμε τα παιδιά που μπορεί να έχουμε. Η γυναίκα μου μπορεί να αισθάνεται λίγο συγκλονισμένη φροντίζοντας τα μελλοντικά μας παιδιά για πρώτη φορά, ειδικά όταν λείπω, αλλά ξέρω ότι θα τα πάει περίφημα.

Τι γίνεται με τη δουλειά σου;

Αθηνόδωρος: Είμαι αγγειοπλάστης. Φτιάχνω αμφορείς σε ρόδα αγγειοπλάστη.

Αγησίλαος: Θα κεντρίσω τους άντρες μου σήμερα. Φροντίζοντας να είναι όλοι σωματικά και ψυχικά έτοιμοι να πολεμήσουν τους Αθηναίους εχθρούς μας.

Τι κάνει αυτή τη στιγμή η γυναίκα σου;

Αθηνόδωρος: Είναι στην άλλη πλευρά του εργαστηρίου και ζωγραφίζει τους αμφορείς.

Αγησίλαος: Υποθέτω ότι προπονείται και αυτή. Ή ίσως στα δημόσια λουτρά. Όπως είπα, είναι ειδικός στις πολεμικές τέχνες, είναι πραγματικά πολύ ικανή γυναίκα.

Οι εικονικοί συμμετέχοντες 

από την αρχαιότητα 

Ο Δρ Σαβελίδης ανέφερε στους συνέδρους ότι «μας ενδιαφέρει η επιστημονική διερεύνηση (έρευνα) χαρακτηριστικών της ισότητας των φύλων. Αυτό, στην εποχή μας, θεωρείται εύκολο. Πράγματι μπορούμε να ακολουθήσουμε ποσοτικές ή ποιοτικές μεθόδους έρευνας, να απευθυνθούμε σε δείγμα συμμετεχόντων που μας ενδιαφέρουν, να εφαρμόσουμε τα υποδεικνυόμενα ερευνητικά εργαλεία και να εξάγουμε τα αντίστοιχα αποτελέσματα και συμπεράσματα.

Τι μπορούμε να κάνουμε όταν τα πρόσωπα του δείγματος που μας ενδιαφέρουν έχουν φύγει από τη ζωή ή απλώς δεν υπάρχουν; Για παράδειγμα, αν θέλουμε να καθιερώσουμε πτυχές του ζητήματος της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων στην Αρχαία Αθήνα ή στην Αρχαία Σπάρτη, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; Σε ποια άτομα θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε για να αναπτύξουμε μια εμπειρική ποιοτική ή ποσοτική έρευνα; Ποιο θα μπορούσε να είναι το ερευνητικό μας δείγμα ή ακόμα ποια θα μπορούσε να είναι η πηγή των εμπειρικών μας δεδομένων; Και πιο απλά: Σε μια έρευνα ποιοτικής στρατηγικής, από ποια άτομα θα μπορούσαμε να πάρουμε συνέντευξη; Σε μια έρευνα ποσοτικής στρατηγικής, σε ποια άτομα θα μπορούσαμε να ζητήσουμε να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο; 

Μέχρι χθες αυτό θα ήταν πρακτικά αδύνατο. Αλλά, σήμερα, αυτό είναι δυνατό με τη ανάπτυξη  εικονικών προσώπων – χαρακτήρων τεχνητής νοημοσύνης. Χρησιμοποιώντας Τεχνητή Νοημοσύνη, δημιουργούμε εικονικούς χαρακτήρες με φυσικά, κοινωνικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά δήθεν πραγματικών ή ανύπαρκτων φυσικών προσώπων, τους οποίους χρησιμοποιούμε ως συμμετέχοντες στην έρευνα. Έτσι δημιουργούμε τους Εικονικούς Συμμετέχοντες της έρευνας (Virtual Research Participants). Τα χαρακτηριστικά των Εικονικών Συμμετεχόντων καθορίζονται με βάση τους στόχους της έρευνας, τις απαιτήσεις του ερευνητικού εργαλείου που θα χρησιμοποιήσουμε και – φυσικά – επιστημονικά αποδεδειγμένα χαρακτηριστικά του υποτιθέμενου φυσικού προσώπου που εκπροσωπούν. Βεβαίως μπορούμε να δημιουργήσουμε απεριόριστο αριθμό Virtual Research Participants όπως ο Αθηνόδωρος και ο Αγησίλαος.

Ο Δρ Σωκράτης Σαβελίδης είπε ότι «την διαπίστωση της ανάγκης Virtual Research Participants έκανε για πρώτη φορά η Μαρία Σαβελίδη σε εργασία της στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας το 2016 μιλώντας για επίδραση, του συμμετέχοντα στην έρευνα, εν τη απουσία του. Αυτό, παρά τη σπουδαιότητά του για την επιστημονική έρευνα, για τότε ήταν κάτι το αδύνατο, όμως σήμερα μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, πράγμα το οποίο επιτεύχθηκε και ανακοινώθηκε θεαματικά στο συνέδριο του  Pilsen της Τσεχίας».

Ο Δρ Σωκράτης Σαβελίδης κατέληξε: «Το να δημιουργείς  Εικονικούς Συμμετέχοντες σε Έρευνας μπορεί να βοηθήσει την επιστήμη να συνοψίσει την δημοσιευμένη στο διαδίκτυο, ανθρώπινη γνώση και να εμβαθύνει σε πτυχές θεμάτων που μερικούς μήνες πιο πριν θα απαιτούσε πολλά χρόνια βιβλιογραφικής έρευνας για να πραγματοποιηθεί. Αυτό είναι ιδιαίτερα θετικό για την κοινωνία και την επιστήμη. Όμως αν η δημιουργία εικονικών χαρακτήρων πραγματοποιηθεί, όχι για ερευνητικό σκοπό, αλλά για «άλλους» σκοπούς; Για παράδειγμα, αν ένα παιδί υποκαταστήσει ή αντικαταστήσει τους φυσικούς φίλους του με εικονικούς «όπως τους θέλει εκείνο»;   Αν ένας ενήλικος «αναστήσει» ένα χαμένο αγαπημένο πρόσωπο με την εικόνα, τη φωνή και τα ψυχικά χαρακτηριστικά ενός εικονικού προσώπου (deadbot) αλληλεπιδράσει και «δεθεί» μ’ αυτό; Αν ένας νέος δημιουργήσει ένα εγκληματικό εικονικό πρόσωπο και με τη μακρόχρονη αλληλεπίδρασή του μ’ αυτό, το θεωρήσει ως πρότυπό του; Αυτό απασχολεί ήδη την επιστημονική κοινότητα με –μάλλον- πρωτεργάτες τους επιστήμονες του Cambridge να προειδοποιούν για τους ψυχολογικούς κινδύνους των εικονικών χαρακτήρων – κυρίως των deadbots- ειδικά για τα νεαρά άτομα. Σίγουρα το θέμα πρέπει να απασχολήσει, πέραν της επιστημονικής κοινότητας- όλους τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας –και σίγουρα όχι μόνον αυτούς.»