Η 21χρονη Ειρήνη Ζαφείρη και η 19χρονη Μαριάνθη Λίκαϊ μιλούν στη «Θ» για την επιλογή τους να εργαστούν στον κλάδο της εστίασης. Αναφέρονται στα συν και τα πλην, μας εξηγούν τι κερδίζει τι χάνει ένας νέος – μια νέα της ηλικίας τους, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν, πώς τις ξεπερνούν.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
-Ειρήνη, εργάζεσαι σε μαγαζί της εστίασης του Βόλου και συγκεκριμένα σε καφετέρια στο κέντρο της πόλης…
«Εργάζομαι σε μια καφετέρια που βρίσκεται σε έναν αρκετά κεντρικό δρόμο του Βόλου. Στο μαγαζί εργάζομαι και στην παραγωγή και το σέρβις, κάποιες φορές και στα δύο ταυτόχρονα, άλλες φορές μόνο στο ένα πόστο».
-Γιατί επέλεξες τον κλάδο της εστίασης;
«Επέλεξα τον συγκεκριμένο κλάδο, γιατί έχω ξανά εργαστεί και σε άλλα μαγαζιά της εστίασης οπότε γνωρίζω την δουλειά και επίσης ως φοιτήτρια είναι ελάχιστες οι επιλογές που έχω στον τομέα εργασίας».
-Έχοντας την εμπειρία που προανέφερες, ποια είναι η άποψη που έχεις διαμορφώσει μέχρι στιγμής για τον χώρο αυτό;
«Ο χώρος της εστίασης είναι ένας χώρος που στην Ελλάδα δεν ανταμείβει τους εργαζόμενούς του ανάλογα με αυτό που προσφέρουν. Τι εννοώ… Τα περισσότερα παιδιά που δουλεύουν στην εστίαση ευελπιστούν να βγάλουν ένα σεβαστό ποσό από τα tips που αφήνουν οι πελάτες, καθώς το χαρτζιλίκι είναι ελάχιστο και δεν τους αρκεί για να καλύψουν τα έξοδά τους. Επίσης, στις περισσότερες των περιπτώσεων οι υπάλληλοι δεν πληρώνονται ούτε καν τις υπερωρίες τους ή δεν παίρνουν τα ένσημα που τους αναλογούν με τις ώρες δουλειάς τους».
-Πιστεύεις ότι οι υπάρχουν εργοδότες που εκμεταλλεύονται το προσωπικό τους;
«Δυστυχώς ναι, έτσι δείχνουν τα πράγματα. Από αυτά που έχω δει και έχω ακούσει σε αυτό τον χώρο η αλήθεια είναι πως η εκμετάλλευση έχει φτάσει σε άλλα επίπεδα. Υπάρχουν περιστατικά που είναι ντροπιαστικά και μόνο να τα σκεφτείς, όχι να τα βιώσεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτό τον χώρο πιστεύω σίγουρα έχουν να σου διηγηθούν ένα περιστατικό που ένιωσαν καταπίεση, εκμετάλλευση, στεναχώρια, θυμό και πολλά άλλα αρνητικά συναισθήματα. Δυστυχώς τα περισσότερα αφεντικά πατάνε στην ανάγκη του άλλου πιστεύοντας ότι μπορούν να καταπατούν κάθε εργασιακό του δικαίωμα και βασίζονται στο γεγονός ότι ο εργαζόμενος έχει ανάγκη τα χρήματα, οπότε, ναι, μπορώ να τον «κάνω ό,τι θέλω»».
-Υπάρχουν όμως και εργοδότες εκεί έξω που θα σεβαστούν τον εργαζόμενο και θα τον ανταμείψουν για τη δουλειά που προσφέρει…
«Σίγουρα υπάρχουν, απλά είναι ελάχιστοι αυτοί που θα σε σεβαστούν και άντε να τους βρεις. Δυστυχώς, όπως είπα και προηγουμένως, στις περισσότερες περιπτώσεις θα έρθεις αντιμέτωπος με δύσκολες καταστάσεις που θα σε πιέσουν και θα θες να σηκωθείς να φύγεις. Εγώ έχω υπάρξει σε τέτοιες καταστάσεις πίεσης άγχους και κακής ψυχολογικής κατάστασης και όντως σηκώθηκα έφυγα και έπειτα παραιτήθηκα, γιατί δεν άντεχα τον ψυχολογικό πόλεμο που δεχόμουν».
-Τελικά πιστεύεις πως αξίζει κανείς να εργαστεί στον χώρο της εστίασης και να «δοκιμάσει» αυτόν τον κλάδο;
«Θεωρώ πως ναι, ο χώρος αυτός σου δίνει πολλά μαθήματα, εμπειρίες και γιατί να μην δοκιμάσεις και κάτι που στην τελική μπορεί να σου αρέσει, να σου «ανοίξει πόρτες» ή και να σε κάνει να δεις αν σου ταιριάζει ή όχι το συγκεκριμένο επάγγελμα; Πολλοί που έχουν εργαστεί στον χώρο και έχουν κατασταλάξει στο ότι δεν τους αρέσει, αποκλείουν τον συγκεκριμένο κλάδο και βλέπουν τι δεν ήθελαν να κάνουν στη ζωή τους μετέπειτα, οπότε στρέφονται αλλού».
«Δυστυχώς και έχω δει και έχω ακούσει πολύ άσχημα
περιστατικά που έχουν συμβεί σε αυτό τον χώρο»…
-Μαριάνθη, με αφορμή την τόσο μεγάλη ζήτηση που υπάρχει στον τομέα της εστίασης στην Ελλάδα θα θέλαμε να μοιραστείς μαζί μας τις δικές σου εμπειρίες και σκέψεις που έχεις όσο αφορά στην κατάσταση που επικρατεί σε αυτό τον χώρο και τη δική σου οπτική πάνω σε αυτό. Αρχικά πες μας σε ποια ηλικία ξεκίνησες να δουλεύεις…
Τον χώρο της εστίασης τον γνώρισα σε πολύ μικρή ηλικία και συγκεκριμένα στα 15 μου. Ξεκίνησα να δουλεύω σε μια καφετέρια στο χωριό μου, γιατί ήθελα τα δικά μου χρήματα και δεν ήθελα να επιβαρύνω οικονομικά τους γονείς μου. Έπειτα εργάστηκα πάλι στο σέρβις σε ένα παιδότοπο και το βράδυ δούλευα και σε νυχτερινό club στο χωριό μου. Όταν ήρθα στον Βόλο στα 18 μου χρόνια πλέον, εργάστηκα σε καφετέρια στο κέντρο της πόλης και τώρα εργάζομαι σε beach bar ως σερβιτόρα και πάλι».
-Εργάζεσαι σε αυτό τον κλάδο ως μια επιλογή που σου αρέσει και την επέλεξες συνειδητά ή ξεκάθαρα για να καλύψεις τις βιοποριστικές σου ανάγκες;
«H αλήθεια είναι πως ο χώρος της εστίασης γενικά μ’ αρέσει και πιστεύω πως μου ταιριάζει και μπορώ να ανταπεξέλθω στις δυσκολίες του, αλλά ο κύριος λόγος είναι ξεκάθαρα ο βιοποριστικός από την άποψη ότι θέλω πάντα να έχω τα δικά μου χρήματα, να μην βασίζομαι και να μη ζητάω από κανέναν. Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και το κατά πόσο μπορούν να ανταπεξέλθουν και οι γονείς κάποιου οικονομικά και έμενα οι δικοί μου δυστυχώς δεν μπορούσαν να καλύψουν όλες μου τις ανάγκες, οπότε, ναι, ήταν και λίγο μονόδρομος η δουλειά, καθώς χωρίς αυτή δεν μπορώ να πληρώνω βασικά μου έξοδα. Προφανώς όμως αν είμαι καλυμμένη οικονομικά δεν θα επέλεγα να εργαστώ στον συγκεκριμένο κλάδο και θα ασχολιόμουν με διάφορα άλλα χόμπι που μου αρέσουν».
– Θεωρείς πως ο κλάδος της εστίασης έχει μέλλον στην Ελλάδα και αν ναι, πόσο πιστεύεις ότι θα εξελιχθεί;
«Πιστεύω πως ακόμα και αυτός ο κλάδος (όπως και οι περισσότεροι πλέον στην Ελλάδα) θα παραγκωνιστεί όσο περνάει ο καιρός δεδομένου ότι συνεχώς αυξάνονται τα ποσοστά φτώχειας, ανεργίας, οικονομικής εξαθλίωσης, όποτε σίγουρα οι επιπτώσεις θα είναι φανερές και σε αυτό τον κλάδο. Επίσης, όσο συνεχίζουν να αυξάνονται τα ποσοστά εκμετάλλευσης και καταπάτησης των εργασιακών δικαιωμάτων των παιδιών που δουλεύουν στην εστίαση τόσο κακή φήμη θα αποκτούν οι επιχειρηματίες και τα μαγαζιά. Άρα ο κόσμος δεν θα τους στηρίζει και επιπλέον οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα απογοητευτούν τόσο πολύ που θα απομακρυνθούν μια και καλή από τον χώρο και θα αναζητήσουν εργασία σε άλλους τομείς».
– Στην τοπική κοινότητα του Βόλου έχεις δει ή έχεις ακούσει από άτομα της ηλικίας σου περιστατικά εκμετάλλευσης των εργαζομένων;
«Nαι, δυστυχώς και έχω δει και έχω ακούσει πολύ άσχημα περιστατικά που έχουν συμβεί σε αυτό τον χώρο, τα οποία δεν γίνονται μόνο στην τοπική κοινωνία του Βόλου, αλλά συμβαίνουν και σε όλη την Ελλάδα. Τα ίδια περιστατικά θα τα ακούσεις από τα πιο μικρά χωριά μέχρι τις μεγαλουπόλεις, συνήθως δηλαδή έχει να κάνει με τον άνθρωπο και την περίσταση που θα πετύχεις όχι με την πόλη καθ’ αυτού».
– Γνωρίζεις μήπως την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της εστίασης στο εξωτερικό; Είναι καλύτερα τα πράγματα εκεί; Θα σκεφτόσουν να φύγεις και να δουλέψεις εκεί στην εστίαση;
«Έχω ακούσει διάφορα από συγγενείς και φίλους άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά, αλλά το σίγουρο είναι πως υπερτερούν τα θετικά. Για παράδειγμα, στο εξωτερικό απ’ ό,τι ξέρω οι εργαζόμενοι πληρώνονται ακριβώς για τις ώρες που εργάζονται και τις υπερωρίες και επίσης λαμβάνουν αποζημιώσεις, δώρα, επάξιες ανταμοιβές, παραπάνω χρήματα, αν βγάλουν περισσότερη δουλειά κ.λπ., κάτι το οποίο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα και δεν θεωρείται καθόλου δεδομένο. Δεν ξέρω, αν θα έφευγα στο εξωτερικό να δουλέψω εκεί κυρίως, επειδή δεν έχω ολοκληρώσει τις σπουδές μου στην Ελλάδα, αλλά αργότερα, ναι θα το σκεφτόμουν, προκειμένου να εξασφαλίσω μια καλύτερη θέση εργασίας ακόμα και αν ήταν στο χώρο της εστίασης».
-Άρα θεωρείς πως ο χώρος της εστίασης πλήττεται οικονομικά και δεν υπάρχει περίπτωση να βελτιωθεί;
«Σίγουρα πλήττεται αυτό είναι τελείως δεδομένο, τώρα όσον αφορά στη βελτίωση δεν ξέρω κατά πόσο είναι εφικτή, αλλά ευελπιστώ σε αυτήν. Αν προσπαθήσουμε όλοι μας για το καλύτερο μπορούμε να ελπίζουμε και για την αλλαγή».