Ακριβή Κακλαμάνη: “Η φλυαρία δεν είναι θέμα λογοτεχνικού είδους. Είναι ζήτημα σκέψης και αισθητικής”

Από τα χαρτιά των χειρογράφων μέχρι τη δημιουργία ενός βιβλίου είναι μεγάλη διαδρομή. Στη συλλογή της με τίτλο «Μιλημένο νερό», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, η Ακριβή Κακλαμάνη παραδίδει την καλοδουλεμένη και αξιόλογη πορεία και εξέλιξή της στον χώρο της ποίησης.
Γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ποιήματά της δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στο περιοδικό «Ποιητική». Διακρίθηκε στον 1ο και στον 2ο διαγωνισμό δημιουργικής γραφής «Μίμης Σουλιώτης». Το «Μιλημένο νερό» είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή και αφορμή της συζήτησής μας.

«Μιλημένο νερό», ο τίτλος της πρώτης σας ποιητικής συλλογής. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία;
Το «Μιλημένο νερό» είναι μια συλλογή σκέψεων, εμπειριών και διαβασμάτων, σκέψεων που κρύβουμε, συναισθημάτων που απωθούμε, προσωπείων που χρησιμοποιούμε για να καλύψουμε αυταπάτες. Ένα ξανακοίταγμα θεμάτων που με απασχόλησαν άλλοτε ως υποκείμενο, άλλοτε ως παρατηρήτρια κι άλλοτε ως αναγνώστρια. Μέσω της ποίησης αυτό το σιωπηλό τοπίο αποκτά ήχο. Και σε αντιδιαστολή με το αμίλητο, γίνεται μιλημένο.

Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή ποιημάτων;
Η αγάπη για τη γραφή σε συνδυασμό με τον επαναπροσδιορισμό που μου επέβαλε η μέση ηλικία. Υπήρχε ένα αδιάθετο απόθεμα σκέψεων και συναισθημάτων που ζητούσε λόγο. Η ποίηση έδινε μεγάλο περιθώριο ελευθερίας: Πύκνωση και αφαίρεση, φαντασία και πραγματικότητα, λυρισμό και στοχασμό. Όχι σε αντίθεση. Σε σύνθεση.

Ξεκινήσατε να γράφετε πρόσφατα ή η συγγραφή σας απασχολεί από παλαιότερα;
Η γραπτή έκφραση με γοήτευε από παιδί. Το καλύτερό μου μάθημα ήταν η έκθεση. Στην εφηβεία το ημερολόγιο, αργότερα οι επιστολές. Κατά μία έννοια έγραφα πάντα, μόνο που υπήρχαν δύο σταθεροί αποδέκτες: Το εγώ και κάποιο εσύ. Ξέφυγα από αυτούς τους δυο περιορισμένους αποδέκτες πριν από επτά χρόνια περίπου. Τότε άρχισα να γράφω συστηματικά. Ξεκίνησα γράφοντας πεζά κείμενα. Κάτι ανάμεσα σε ημερολογιακές σημειώσεις και διηγήματα.

«Πρώτα ζεις, μετά γράφεις» διατείνονται κάποιοι. Τι πιστεύετε εσείς;
Ακούγεται κάπως απόλυτο αυτό. Υπάρχουν δείγματα εξαιρετικών συγγραφέων που έγραψαν ζώντας παράλληλα. Δεν υπήρξε συσσώρευση ψυχικού υλικού και στη συνέχεια «αποδελτίωσή» του. Η ένταση της ζωής τους τροφοδοτούσε και τη γραφή τους. Από την άλλη πλευρά, φυσικό είναι ο πλούτος των εμπειριών να προσδίδει μεγαλύτερο εύρος στη συγγραφή. Νομίζω, όμως, πως σημασία έχει η αιτία που ωθεί κάποιον στη συγγραφή και όχι η στιγμή της εμφάνισής της. Ο Ρεμπώ και ο Κητς, για παράδειγμα, έγραψαν αριστουργήματα πολύ νέοι.

Τα ποιήματα της ανά χείρας συλλογής σε τι βάθος χρόνου έχετε ξεκινήσει να τα γράφετε;
Κάποια πριν από πέντε χρόνια, άλλα πριν από δυο, μερικά πρόσφατα.

Η μικρή φόρμα και ιδιαίτερα ο ποιητικός λόγος χρειάζονται ιδιαίτερη πειθαρχία. Τι έχετε να πείτε σε όσους θεωρούν την ποίηση άτεχνη και φλύαρη;
Θα έλεγα ότι εξίσου άτεχνη και φλύαρη μπορεί να είναι και η κακογραμμένη πρόζα. Δεν είναι θέμα λογοτεχνικού είδους η φλυαρία ή άλλα ελαττώματα στην τέχνη της γραφής. Είναι ζήτημα σκέψης και αισθητικής.

Το διαδίκτυο έχει αναδείξει πολλούς αυτοαποκαλούμενους ποιητές. Ποια η δική σας άποψη για το φαινόμενο αυτό;
Το διαδίκτυο γενικότερα έχει αναδείξει κείμενα, σκέψεις και συμπεριφορές χωρίς καμιά αξία. Είναι το τίμημα της δημοκρατικής του ιδιότητας. Δεν με ενοχλεί. Είναι μεγαλύτερα τα πλεονεκτήματα που προσφέρει: Αναδεικνύει και το έργο σημαντικών ποιητών και ποιητριών. Αυτούς διαβάζω.

Θέλετε να μας αναφέρετε ένα βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα και σας άγγιξε;
Το Ημερολόγιο φυλακής του Παύλου Ζάννα. «Κουράζεται κανείς εύκολα, όταν αλλάζει τον καθημερινό ρυθμό της φυλακής…».

Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι ποιητές;
Ο Σολωμός για τα ημιτελή του. Ο Καβάφης και ο Σεφέρης για την ποίηση δωματίου. Ο Ελύτης για την αισιοδοξία του. Ο Ρίτσος για το Ημερολόγιο εξορίας. Ο Καββαδίας για τη ζωντάνια των ταξιδιών του. Ο Καρυωτάκης για το σαρκασμό του. Η Χριστοδούλου για το λυρισμό της. Ο Βλαβιανός για την ανανέωση του ποιητικού τοπίου. Ο Χέρμπερτ για τον πολιτικό στοχασμό του. Ο Μίλος για την φιλοσοφημένη του πίκρα. Ο Πεσόα για τα προσωπεία του. Η Ριτς, η Σέξτον και η Πλαθ για την εξομολογητική γραφή τους. Ο Χιουζ για την απολογία του στα «Γράμματα γενεθλίων». Η Κάρσον για την πρωτοτυπία της, αλλά και ο Σωτήρης Παστάκας για τη Ραψάνη, ο Χάρης Ψαρράς ως γιος του Αδάμ, η Μαρία Κουλούρη στον «Πίνακα αναχωρήσεω»… Πόσο χώρο έχουμε ακόμη; Είναι τόσο πολλά τα ωραία ποιήματα! Αυτά που γράφτηκαν, αυτά που γράφονται και όσα ακόμη θα γραφτούν.

Συνέντευξη:
Χαριτίνη Μαλισσόβα