Το 1977 για πρώτη φορά μετά από την Επανάσταση του 1917 ο ηγετικός ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος έγινε Συνταγματική Διάταξη στην ΕΣΣΣΔ, με τους δορυφόρους της να την ακολουθούν αμέσως μετά. Αυτό που τότε θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως επίδειξη ισχύος και πιστοποίηση παντοδυναμίας, στην ουσία εκ των υστέρων προβάλλει ως ένδειξη αδυναμίας και ανασφάλειας ενός συστήματος εξουσίας που είχε απομονωθεί από την κοινωνία.
Οι αναλογίες με το σχέδιο Σόιμπλε είναι σαφείς: Η διαρκής δημοσιονομική λιτότητα αμφισβητείται από όλους τους πόλους οικονομικής ισχύος του πλανήτη, από διεθνείς οικονομικούς θεσμούς, όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και ο ΟΟΣΑ, από την κοινωνική και πολιτική δυναμική στη Γαλλία και στις Χώρες του Νότου της Ευρωζώνης και τέλος από την απώλεια πρώτα της Ρωσίας και σήμερα από ό,τι φαίνεται και της Κίνας ως εξαγωγικής διεξόδου μιας παραγωγής που δεν μπορεί να απορροφηθεί εντός Ευρωζώνης.
Το σχέδιο Σόιμπλε είναι διαυγές: Θέλει να αναγάγει τη γερμανική δημοσιονομική λιτότητα σε μόνιμη μη αμφισβητήσιμη πολιτικά και κατ’ επέκταση μη υποκείμενη σε λαϊκή νομιμοποίηση σε εθνικό ή ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο βασική παράμετρο λειτουργίας της Ευρωζώνης.
Η εποπτεία της εφαρμογής των Συνθηκών του Συμφώνου Σταθερότητας και του Δημοσιονομικού Συμφώνου όχι πλέον από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά από ένα υπερυπουργείο Οικονομικών της Ευρωζώνης, στην ουσία θα καταστήσει τη σημερινή δημοσιονομική λιτότητα μη αναθεωρήσιμη Συνταγματική Διάταξη!
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε συμπτωματικό ότι επιχειρείται μια αποστείρωση-στεγανοποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής, την ώρα που η λιτότητα αμφισβητείται εντός και εκτός Ευρωζώνης, τόσο από την πολιτική και κοινωνική δυναμική πολλών χώρων, όσο και από τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία.
Το 1977 για πρώτη φορά μετά από την Επανάσταση του 1917 ο ηγετικός ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος έγινε Συνταγματική Διάταξη στην ΕΣΣΣΔ, με τους δορυφόρους της να την ακολουθούν αμέσως μετά. Αυτό που τότε θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως επίδειξη ισχύος και πιστοποίηση παντοδυναμίας, στην ουσία εκ των υστέρων προβάλλει ως ένδειξη αδυναμίας και ανασφάλειας ενός συστήματος εξουσίας που είχε απομονωθεί από την κοινωνία.
Οι αναλογίες με το σχέδιο Σόιμπλε είναι σαφείς: Η διαρκής δημοσιονομική λιτότητα αμφισβητείται από όλους τους πόλους οικονομικής ισχύος του πλανήτη, από διεθνείς οικονομικούς θεσμούς, όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα και ο ΟΟΣΑ, από την κοινωνική και πολιτική δυναμική στη Γαλλία και στις Χώρες του Νότου της Ευρωζώνης και τέλος από την απώλεια πρώτα της Ρωσίας και σήμερα από ό,τι φαίνεται και της Κίνας ως εξαγωγικής διεξόδου μιας παραγωγής που δεν μπορεί να απορροφηθεί εντός Ευρωζώνης.
Η ελληνική κρίση πεδίο δοκιμής
Η πεντάμηνη διαπραγμάτευση της Αθήνας με τους δανειστές της λειτούργησε στην πράξη ως ένα πεδίο που δοκιμάσθηκαν οι θεσμικές ανακατατάξεις που θέλει να επιφέρει η Γερμανία στην Ευρωζώνη.
Όπως σημειώνει σε ανάλυσή της η «Μοντ» με τίτλο «Το Eurogroup, αυτό το Έμβρυο Ευρωπαϊκής Διακυβέρνησης», το Συμβούλιο των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης συνήλθε δεκατέσσερις φορές στο διάστημα Φεβρουαρίου -Ιουνίου για την ελληνική κρίση.
Και πριν και μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου στην Ελλάδα, το αίτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και στη συνέχεια της νέας κυβέρνησης ήταν μια πολιτική διαπραγμάτευση με τους εταίρους, μακριά δηλαδή από τους δεδομένους, άκαμπτους και μη διαπραγματεύσιμους όρους και στόχους των συμφωνηθέντων.
Σε επικοινωνιακό επίπεδο η Αθήνα έμοιαζε να έχει πετύχει αυτό που διεκδικούσε: Σύνοδοι Κορυφής των 28 της Ε.Ε. και των 19 της Ευρωζώνης, Συνάντηση Κορυφής των Οκτώ – Μέρκελ, Ολάντ, Τσίπρας, Γιούνκερ, Τουσκ, Λαγκάρντ , Σουλτς και Ντράγκι- των τριών Ολάντ, Μέρκελ, Τσίπρα και πολύωρη παρατεταμένη διμερής συνάντηση καγκελαρίου – πρωθυπουργού.
Τα ανακοινωθέντα αλλά και οι δηλώσεις στις συνεντεύξεις που συνήθως ακολουθούν ήταν πολιτικές προσεγγίσεις της ελληνικής περίπτωσης, αλλά είχαν έναν κοινό παρονομαστή: Η διαπραγμάτευση για το πρόγραμμα-γέφυρα έπρεπε να διεξαχθεί και να ολοκληρωθεί αποκλειστικά στο Eurogroup.
Έτσι η φόρμουλα Σαπέν «Σεβασμός της ψήφου του ελληνικού λαού – Τήρηση των συμφωνηθέντων» διχοτομήθηκε: Στις Συνόδους Κορυφής τηρούνταν τα προσχήματα της πολιτικής διαπραγμάτευσης, της διαφοροποίησης σε σχέση με το παρελθόν, ενώ στο Eurogroup οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου δεν καταγράφονταν ως δεδομένο που μπορεί να επηρεάσει μια διαπραγμάτευση που λειτουργεί με θεολογικού τύπου ερμηνείες των Συνθηκών και των συμφωνηθέντων.
Αν στις Συνόδους Κορυφής, τις πολυμερείς και διμερείς διαβουλεύσεις κορυφής καταγραφόταν μια κατανόηση απέναντι στην Αθήνα, στο Eurogroup η «Ιερά Συμμαχία» Σόιμπλε – Νταιζελμπλουμ -με τον δεύτερο να λειτουργεί ως εκτελεστικός γραμματέας του πρώτου- διαμόρφωνε την Ατζέντα, αποδεχόταν ή αγνοούσε κατά βούληση προτάσεις και αντιπροτάσεις, ώστε στο τέλος η Αθήνα να έχει σταθερά απέναντί της τους 18, μια πραγματικότητα που δεν καταγραφόταν στις Συνόδους Κορυφής.
Στα όρια της απομόνωσης
Η εξέγερση της Γαλλίας και της Ιταλίας στη δραματική Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης στις 12-13 Ιουλίου για την ελληνική κρίση, οι επικείμενες μετεκλογικές ανατροπές στην Ισπανία και στην Πορτογαλία μάς βοηθούν να κατανοήσουμε γιατί η Γερμανία θέλει να εγκλωβίσει τη δημοσιονομική πολιτική στο άβατο του αδιαπραγμάτευτου, όπου δεν ισχύει ο κανόνας μια πλειοψηφίας που δεν διαθέτει το Βερολίνο.
Αβέβαιη έκβαση
Η προσπάθεια «κλειδώματος» της δημοσιονομικής λιτότητας στο απυρόβλητο της πολιτικής διαπραγμάτευσης από τον Σόιμπλε, με δεδομένη την παραπάνω δυσμενή παγκόσμια αλλά και ινδοευρωπαϊκή συγκυρία, προβάλλει ως επικίνδυνη φυγή προς τα εμπρός, ως αμυντική περιχαράκωση που έχει τη δυναμική της Αυτοεκπληρούμενης Προφητείας. Μπορεί δηλαδή να επισπεύσει αυτό που στοχεύει να ματαιώσει ή στη χειρότερη περίπτωση να καθυστερήσει.
Η Ολλανδία, οι Βαλτικές και η Σλοβακία
Η συμμαχία των προθύμων μάλλον δεν αρκεί…
Ευλογα τίθεται το ερώτημα ποια συμμαχία προθύμων προσδοκά ο Σόιμπλε, για να προωθήσει τη Δημοσιονομική Κυβέρνηση της Ευρωζώνης.Ως δεδομένη πρέπει να καταγραφεί η Ολλανδία, κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της οποίας το πρώτο εξάμηνο του 2016 αναμένεται να επιχειρηθεί η έναρξη της συζήτησης για την πρόταση Σόιμπλε, ως αυτόματη πρέπει να θεωρείται και η στήριξη των τριών Βαλτικών Χωρών συν τη Σλοβακία και εδώ τελειώνει η λίστα των υπεράνω πάσης υποψίας προθύμων.
Η Φινλανδία που διανύει την τέταρτη κατά σειρά χρονιά ύφεσης μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιχειρήσει φυγή προς τα εμπρός με μέτρα τόνωσης της ζήτησης, αλλά και αναζήτησης προσέγγισης με τη Ρωσία, ενώ η Αυστρία που θεωρείται ήδη από μερίδα του γερμανικού Τύπου ως χώρα που πρέπει να προβεί σε οδυνηρές περικοπές στο όνομα της δημοσιονομικής εξυγίανσης, δεν έχει κανένα λόγο να προσυπογράψει μια μόνιμη λιτότητα εκτός πολιτικής διαβούλευσης.
Αντίθετα, ο Σόιμπλε θα βρει πολλούς υποστηρικτές του σχεδίου του εκτός Ευρωζώνης, υπό την προϋπόθεση η αφαίρεση αρμοδιοτήτων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην περιορισθεί στον έλεγχο της εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας και του Δημοσιονομικού Συμφώνου και να επιστρέφει και κάποιες άλλες αρμοδιότητες στο πεδίο της εθνικής κυριαρχίας. Έτσι θα διευκολυνόταν αποφασιστικά ο Κάμερον να παροτρύνει τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν «ναι» στο Δημοψήφισμα υπέρ της παραμονής ή όχι της Βρετανίας στην Ε.Ε., όπως εύστοχα σημειώνει σε σχόλιό της η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel και όχι μόνον, καθώς Σουηδία και Δανία, Πολωνία και Τσεχία είναι αλλεργικές σε κάθε μορφής και έκτασης περαιτέρω περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας τους.Μια πιο προσεκτική ματιά στους παραπάνω συσχετισμούς είναι αποκαλυπτική:
Στον πυρήνα των ιδρυτικών έξι χωρών που υπέγραψαν τη Συνθήκη της Ρώμης το 1957 και ίδρυσαν την ΕΟΚ, η Γερμανία έχει ως μόνο δεδομένο σύμμαχο την Ολλανδία. Για τον λόγο αυτό, ο Ολάντ θέλει τους έξι σκληρό πυρήνα μιας Κυβέρνησης της Ευρωζώνης και για τον ίδιο λόγο το Βερολίνο δεν πρόκειται να κάνει ποτέ αποδεκτή ούτε καν τη συζήτηση της πρότασής του.
Οι σύμμαχοι του Βερολίνου προς Βορρά και Ανατολή είναι η Ευρώπη της Χάνσα, του Εμπορικού Συνδέσμου κυρίως γερμανικών πόλεων που κυριάρχησε για αιώνες στη Βόρεια Θάλασσα και στη Βαλτική, μια σαφής περιφερειακή αναδίπλωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Μόσχα και Πεκίνο κατά της λιτότητας στην Ευρωζώνη!
Η Γερμανία ζούσε την ψευδαίσθηση ότι διαθέτει μια εναλλακτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης επιλογή, το διμερές εμπόριο και τη στενή διμερή συνεργασία με τη Ρωσία και την Κίνα.Οχι τόσο ως εναλλακτική της ευρωπαϊκής εμβάθυνσης λύση, όσο ως η παράμετρος που έδινε στο Βερολίνο το περιθώριο να θέτει αυστηρούς όρους για περαιτέρω ενοποίηση.
Οι εξαγωγές προς τη Ρωσία και την Κίνα ήταν σε απόλυτα μεγέθη πολλαπλάσιες των απωλειών στον Νότο της Ευρωζώνης εξαιτίας της λιτότητας και του αποπληθωρισμού.
Στα τέλη Νοεμβρίου του 2013 στο Βίλνιους της Λιθουανίας οι 28 της Ε.Ε. πρότειναν στην Ουκρανία μια τελεσιγραφική πρόταση, το δίλημμα ή με τις Βρυξέλλες ή με τη Μόσχα.
Το αποτέλεσμα ήταν η σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία και η επιβολή από την Ε.Ε. τον Ιούνιο του 2014 κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία, που πάγωσε τη στενή οικονομική συνεργασία Βερολίνου – Μόσχας.
Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η διαπίστωση ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα δεν είναι παροδικό ή συγκυριακό φαινόμενο.Μια επιβράδυνση μακράς διαρκείας πλήττει καίρια τη Γερμανία αλλά και τη Γαλλία και την Ολλανδία, που δεν έχουν πλέον άλλη εναλλακτική λύση για να εξισορροπήσουν τις απώλειές τους παρά την αύξηση της ζήτησης εντός Ευρωζώνης.
Η απώλεια της Ρωσίας και της Κίνας ως εξαγωγικών διεξόδων κυρίως για τη Γερμανία και την Ολλανδία και δευτερευόντως για τη Γαλλία, τη Ιταλία και την Ολλανδία αποτελεί την ισχυρότερη πίεση για διόρθωση της άκαμπτης δημοσιονομικής λιτότητας και για μέτρα τόνωσης της ζήτησης.
Πηγή www.imerisia.gr