Χρ. Κορφιάτης: Μεγάλη η ικανοποίηση, όταν σώζεις άνθρωπο

Αφιερωμένοι στην προσφορά των κατοίκων των χωριών της Μαγνησίας που περιέθαλψαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής είναι η εκδήλωση για την «Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 11.15 π.μ. στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος. Σύμφωνα με τον κ. Μαρσέλ Σολομών, πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου, η τοπική Κοινότητα κατέγραψε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά πανελλήνια σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, γεγονός που οφείλεται στην αυτοθυσία, όπως τη χαρακτηρίζει, των κατοίκων της. Ανάμεσα στις οικογένειες που έκρυψαν και διέσωσαν από τα γερμανικά SS Έλληνες Εβραίους, ήταν και εκείνες των Γιώργου Μιτζελιώτη και Στέφανου Κορφιάτη, στη Γλώσσα της Σκοπέλου. Ο ανιψιός και γιος τους αντίστοιχα, ο 80χρονος σήμερα κ. Χρήστος Κορφιάτης αφηγήθηκε στη «Θ» στιγμές και γεγονότα εκείνης της εποχής, ενώ, όπως λέει χαρακτηριστικά, δεν θα δίσταζε να το ξανακάνει, αν χρειαζόταν να σώσει μια ανθρώπινη ζωή.

Γεννημένος το 1932 ο κ. Χρήστος Κορφιάτης είναι ένα από τα πέντε παιδιά, τα άλλα τέσσερα είναι κορίτσια, της οικογένειας του Στέφανου και της Μαγδαληνής Κορφιάτη, που μαζί με την οικογένεια του Γιώργου – τότε πρόεδρου της κοινότητας – και Μαγδαληνής Μιτζελιώτη, στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής στη Γλώσσα, έκρυψαν για δύο και πλέον χρόνια 14 Εβραίους, μέλη της οικογένειας Λεόν (Isaac Leon, Henriette Leon, Juda Leon, Victoria Leon, Nina Camhi née Leon, Nikos Leon, Jacques Leon, Elie Cohen, Jeanne Cohen, Maurice Leon, Berthe Matathia γένος Leon, Sarina Saltiel γένος Cohen, Isaac Roussos and Solomon Molho) και άλλων οικογενειών από τη Θεσσαλονίκη.

«Ο θείος μου Γιώργος Μιτζελιώτης, αδελφός της μητέρας μου, γνώριζε την οικογένεια Λεόν που διατηρούσε ένα εργοστάσιο σαπουνιού στη Θεσσαλονίκη», μας λέει. Για την παρασκευή του σαπουνιού πρώτη ύλη ήταν το ελαιόλαδο, το οποίο το εργοστάσιο των Λεόν το αγόραζε από το Μιτζελιώτη. Την άνοιξη του 1943, όταν ξεκίνησαν στη Θεσσαλονίκη οι απελάσεις των Εβραίων, ο Λεόν επικοινώνησε με το φίλο του στη Σκόπελο, ζητώντας του με «συνθηματικό» τρόπο βοήθεια, καθώς αντί για Γιώργο τον αποκαλούσε Σωτήρη, που ερμηνεύθηκε τότε από το Μιτζελιώτη ως «σωτήρα» κι έτσι κατάλαβε πως ο Λεόν αντιμετώπιζε πρόβλημα. «Ο θείος μου φρόντισε και έβγαλε για τα μέλη της οικογένειας ελληνικές ταυτότητες με ελληνικά ονόματα. Τους τις έστειλε, για να τις έχουν για πιθανό έλεγχο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους κι έτσι κατάφεραν και ήρθαν μέσω θαλάσσης στη Σκόπελο», συνεχίζει ο κ. Κορφιάτης. Οι οικογένειες έφτασαν στο νησί τον Οκτώβριο του 1943 και οι ντόπιοι τούς έκρυψαν σε καλύβες στα γύρω βουνά. «Είχαν εγκατασταθεί σε καλυβάκια γύρω από το βουνό. Οι μεγάλοι δεν έβγαιναν ποτέ. Τα παιδιά, όταν υπήρχε ηρεμία, ερχόταν και έπαιζαν με τα παιδιά του νησιού. Το βράδυ δεν άναβαν ούτε φως, ούτε φωτιά. Τους πηγαίναμε τρόφιμα μέσα σε καλάθια, κρύβοντάς τα κάτω από χόρτα για έναν πιθανό έλεγχο. Είχαμε 60 Γερμανούς συνέχεια στο χωριό, δεν ήταν κι εύκολο πράγμα… Τα πράγματα γινόταν πιο δύσκολα όταν ερχόταν οι SS. Αυτοί κάνανε ελέγχους στα σπίτια, ανακρίσεις, έπιαναν ομήρους. Τότε, φροντίζαμε νύχτα και μετακινούσαμε τους Εβραίους σε άλλες κρυψώνες. Ζούσαμε με ένα συνεχές χτυποκάρδι» θυμάται ο κ. Κορφιάτης. Σημαντικό ρόλο στη διάσωση των Εβραίων όμως έπαιξαν και οι υπόλοιποι κάτοικοι της Γλώσσας καθώς «ποτέ δεν μας μαρτύρησαν, ενώ όλοι γνώριζαν» τονίζει ο κ. Κορφιάτης για να συμπληρώσει πως «όταν έλεγαν στο θείο μου: «Αμάν, τι πάθαμε! Θα μας κάψουν όλο το χωριό», εκείνος τους απαντούσε να μην φοβούνται και πως το μόνο που πρέπει ήταν να κρατάνε το στόμα τους κλειστό, όπως και έκαναν. Σιγά σιγά άρχισε να βοηθάει και το υπόλοιπο χωριό. Μεγάλη υπόθεση η στάση τους, που μας τιμήσανε και δεν μας προδώσανε». Ανάμεσα στους Εβραίους που βρήκαν καταφύγιο στη Γλώσσα ήταν και ο Σολομών Μόλχο, μέλος της οικογένειας των ιδιοκτητών του ιστορικού βιβλιοπωλείου της συμπρωτεύουσας. «Εκείνος ήξερε Γερμανικά. Όλοι ήταν μορφωμένοι, ήξεραν πολλές γλώσσες. Εμείς τότε φτιάχναμε μαχαίρια σκοπελίτικα και σκαλίζαμε διάφορα στιχάκια επάνω τους. Ο Μόλχο τα έγραφε στα Γερμανικά και τα πουλούσαμε στους Γερμανούς. «Αχ και να ξέρατε…» έλεγα από μέσα μου!» διηγείται χαρακτηριστικά ο κ. Κορφιάτης. Οι Γερμανοί «έφυγαν το 1945 από τη Γλώσσα. Τότε έφυγαν και όλοι οι Εβραίοι από το νησί». Οι οικογένειες Κορφιάτη και Λεόν διατηρούν επαφές, καθώς πολλοί απόγονοι της δεύτερης επισκέπτονται ακόμα τη Σκόπελο ενώ «μια ανιψιά του Λεόν έχει σπίτι στο νησί». Στο ερώτημά μας προς τον κ. Κορφιάτη, αν θα το ξαναέκανε, εκείνος απαντά: «Ναι, γιατί όχι; Είναι μεγάλη η ικανοποίηση που νιώθεις όταν σώζεις έναν άνθρωπο, μια ζωή. Δεν είναι μικρό πράγμα, αλλά είναι στο χαρακτήρα του καθενός…» καταλήγει.

Οι οικογένειες Μιτζελιώτη και Κορφιάτη τιμήθηκαν με τον τίτλο των «Δικαίων των Εθνών» το 1981 από το Γιάντ Βασέμ, το Ίδρυμα για τη διαιώνιση της Μνήμης

του Ολοκαυτώματος που εδρεύει στο Ισραήλ. Στη σημερινή εκδήλωση τη διάκριση στο δήμαρχο Σκοπέλου θα απονείμει ο κ. Σάκης Λεόν, που ζει στην Αθήνα. «Είναι εξόχως συγκινητικό το πώς οι άνθρωποι αυτοί εξακολουθούν να αισθάνονται υποχρέωση και περιμένω με ανυπομονησία να συμμετέχω στην εκδήλωση και να τους συναντήσω» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Μιχελής.

Η Ισραηλιτική Κοινότητα ενισχύει οικονομικά το έργο της σίτισης

«Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, τιμάμε τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος αφιερώνοντας τη σημερινή εκδήλωση στους κάτοικους των χωριών που συμπαραστάθηκαν και έσωσαν ομόθρησκούς μας κατά την περίοδο της Κατοχής» λέει ο κ. Μαρσέλ Σολομών, πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου. Τα χωριά αυτά είναι πολλά κι έτσι τις τιμητικές διακρίσεις θα λάβουν οι αντίστοιχοι δήμαρχοι του Ν. Μαγνησίας (Βόλου, Ν. Πηλίου, Ζαγοράς – Μουρεσίου, Ρήγα Φεραίου και Σκοπέλου). Από το 1995 η Ισραηλιτική Κοινότητα διοργανώνει εκδηλώσεις τιμής σε μεμονωμένους ανθρώπους και φορείς. «Πάντα θα θυμόμαστε τους ευεργέτες μας. Η Κοινότητα της Μαγνησίας τότε αριθμούσε περίπου 600 άτομα από τα οποία έχασαν τη ζωή τους τα 155, ποσοστό μόλις 26%, αρκετά μικρό σε σχέση με το γενικό ποσοστό που έφτανε το 86%» εξηγεί ο κ. Σολομών για να συμπληρώσει πως «τιμούμε τους ευεργέτες μας γιατί η πράξη τους δεν ήταν απλά μια πράξη αλληλεγγύης, αλλά αυτοθυσίας, αφού έβαζαν σε κίνδυνο και τη δική τους ζωή».

«Φέτος επίσης αποφασίσαμε να μην παραθέσουμε δεξίωση» συμπληρώνει ο κ. Σολομών, «αλλά να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας που υποφέρουν από την κρίση ενισχύοντας οικονομικά και σε ό,τι αφορά στο έργο τους για τη σίτιση των συνανθρώπων μας, την Ι. Μ. Δημητριάδος, το Κοινωνικό Παντοπωλείο και την Κουζίνα Αλληλεγγύης».

Το Μουσικό Σχολείο Βόλου με τη Χορωδία Ελληνικής Μουσικής συμμετέχουν στην εκδήλωση. «Κάθε χρόνο δίνουμε ένα χρηματικό δώρο στο σχολείο. Οι μαθητές μάς ενημέρωσαν πως φέτος θέλουν να το προσφέρουν στο Ορφανοτροφείο Βόλου», μας ενημερώνει ο κ. Σολομών για να απευθύνει ταυτόχρονα κάλεσμα στο κοινό να παραβρεθεί στη σημερινή Ημέρα Μνήμης λέγοντας πως «ζητούμε από τον κόσμο να έρθει, ειδικά σήμερα που ζούμε την αναβίωση του ναζισμού. Θα πρέπει να θυμόμαστε, να ευαισθητοποιηθούμε και να αποτρέψουμε την επανάληψή του».

Τέλος, το ειδικό έντυπο που θα διανείμει η Κοινότητα, όπως το συνηθίζει, θα έχει θέμα «Εξεγέρσεις των Ελλήνων Εβραίων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης» και ειδικότερα εκείνων των Άουσβιτς – Μπιρκενάου (Άουσβιτς ΙΙ). Τα κείμενα και την επιμέλειά του υπογράφει ο κ. Ραφαήλ Α. Φρεζής.

Την εκδήλωση διοργανώνουν: Περιφέρεια Θεσσαλίας – Περιφερειακές Ενότητες Μαγνησίας – Β. Σποράδων και Ισραηλιτική Κοινότητα Βόλου.

Το πρόγραμμα της σημερινής εκδήλωσης

Μνημείο Ολοκαυτώματος-πλατεία Ρήγα Φεραίου

11.15: Προσέλευση.

Επιμνημόσυνη δέηση – κατάθεση στεφάνων.

Αίθουσα Τεχνικού Επιμελητηρίου Μαγνησίας

11.45: Προσέλευση.

Άναμμα κεριών στη μνήμη των 6.000.000 Εβραίων του Ολοκαυτώματος.

12.00: Προσφωνήσεις από τους: κ. Κωνσταντίνο Αγοραστό, περιφερειάρχη Θεσσαλίας, κ. Μαρσέλ Σολομών, πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου.

12.15: Ομιλία από τον κ. Κωνσταντίνο Λούλη, επίτιμο πρόξενο Ολλανδίας Κεντρικής Ελλάδας.

12.30: Τιμητικές διακρίσεις σε δήμαρχους του Ν. Μαγνησίας, για την ανεκτίμητη προσφορά των κατοίκων των χωριών, που περιέθαλψαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

12.50: «Οι Μάρτυρες… μαρτυρούν το Ολοκαύτωμα» παρουσιάζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες της Χορωδίας Ελληνικής Μουσικής του Μουσικού Σχολείου Βόλου, με υπεύθυνες καθηγήτριες τις κ.κ. Κερασία Σιάρα και Ιωάννα Χατζάκη.