Η οικονομική κρίση οδηγεί στην αύξηση της ενδοσχολικής βίας, με τους εφήβους να νιώθουν έντονο το συναίσθημα της απογοήτευσης και της απαξίωσης. Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών ένας στους πέντε μαθητές έχει πέσει θύμα εκφοβισμού, ενώ επτά στους δέκα μαθητές δηλώνουν ότι έχουν παρατηρήσει στο σχολείο τους φαινόμενα βίας. Στο Νομό Μαγνησίας Γυμνάσια συμμετέχουν σε προγράμματα αντιμετώπισης της ενδοσχολικής βίας που διεξάγονται τόσο από το υπουργείο Παιδείας όσο και από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Με εκδηλώσεις γιορτάστηκε χθες σε σχολεία του Νομού Μαγνησίας η Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας. Το θέμα έχει πάρει διαστάσεις τα τελευταία δύο χρόνια λόγω και της οικονομικής κρίσης και των δύσκολων καταστάσεων που βιώνουν οι μαθητές στο σπίτι, με αποτέλεσμα να εκτονώνονται στο σχολείο.
Η λεκτική βία παραμένει η κυρίαρχη μορφή βίας, αλλά δυστυχώς πλέον δεν λείπουν και οι περιπτώσεις σωματικής βίας μεταξύ μαθητών, ενώ τελευταία έχει εμφανιστεί και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός.
Πάντως σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες διαφαίνεται πως νέα στοιχεία οργάνωσης της βίας έχουν κάνει την εμφάνισή τους στα σχολεία ακόμη και του νομού, όπως με τη συγκρότηση συμμοριών όχι μόνο από αγόρια, αλλά και από κορίτσια.
Ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Μαγνησίας κ. Σωκράτης Σαβελίδης υπογράμμισε ότι «τα κρούσματα βίας στα σχολεία έχουν αυξηθεί λόγω της κρίσης αλλά και επειδή το σημερινό σύστημα δεν δημιουργεί προϋποθέσεις ουσιώδους επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών και των γονέων τους».
Από την πλευρά του το υπουργείο Παιδείας ξεκινά τη λειτουργία τηλεφωνικής συμβουλευτικής γραμμής υποστήριξης για γονείς και εκπαιδευτικούς και τη δημιουργία κινητής μονάδας με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, που θα παρεμβαίνουν σε περιστατικά βίας.
Στη Μαγνησία ορισμένα Γυμνάσια έχουν ενταχθεί ήδη σε δίκτυα κατά της βίας που λειτουργούν από διάφορους φορείς.
Στο 2ο Γυμνάσιο Νέας Ιωνίας πραγματοποιήθηκε χθες εκδήλωση για την ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό. Οι μαθητές συμμετείχαν σε πρόγραμμα ενημέρωσης, έπαιξαν θεατρικό σκετς κατά της βίας και παρακολουθήσαν μέρος της live συζήτησης, που οργανώθηκε από το υπουργείο Παιδείας που αφορούσε την ενδοσχολική βία.
Το 3ο Γυμνάσιο Βόλου ήδη συμμετέχει στο «Δίκτυο κατά της βίας στο σχολείο» του υπουργείου Παιδείας, ενώ έχουν δημιουργηθεί ομάδες φιλίας και περιφρούρησης. Από προχθές οι μαθητές μπήκαν στο πνεύμα της χθεσινής πανελλήνιας ημέρας κατά της βίας, ζωγραφίζοντας αλλά και φτιάχνοντας πανό.
«Αποτελεί δυστυχώς κοινή διαπίστωση ότι φαινόμενα βίας ανθούν πολύ συχνά στην εκπαίδευση. Τα φαινόμενα αυτά, απότοκα ευρύτερων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, δεν αντιμετωπίζονται με ευχές και αφορισμούς, αλλά με συγκεκριμένες συλλογικές δράσεις, όπου ο καθένας μας, είτε ως φορέας της σχολικής κοινότητας, είτε και ως άτομο, έχει τη δική του ευθύνη δράσης και πρωτοβουλίας» τόνισε η διευθύντρια του κ. Νίκη Ρηγάκη.
Μάλιστα ζητήθηκε από τους μαθητές να κάνουν ανώνυμα προτάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Οι προτάσεις των μαθητών ήταν ενδιαφέρουσες. Μερικές από αυτές ήταν να διεξάγονται συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαγωνισμοί, αθλητικοί αγώνες στο σχολείο, ώστε να σφυρηλατούνται οι μεταξύ τους σχέσεις, επίσης τονίστηκε να γίνεται αυστηρότερος έλεγχος των εξωσχολικών, αλλά να γίνει ακόμη και μια μεγάλη ενημερωτική εκδήλωση. Κάποιοι είπαν να τοποθετηθούν και κάμερες στο σχολείο, ώστε να εντοπίζονται αμέσως οι θύτες.
Μάλιστα οι μαθητές τόνισαν πως οι αποβολές δεν επιφέρουν κάποιο αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση της βίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα έρευνας της VPRC για τη σχέση των νέων με τη βία, τα οποία παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της Ημέρας κατά της σχολικής βίας.
Οι μαθητές αποστρέφονται τη βία σε πολύ υψηλά ποσοστά: Το 98% εκφράζουν την αποστροφή τους σε εκδηλώσεις βίας κατά ζώων συντροφιάς, 84% διαφωνούν με την άποψη ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η βία είναι δικαιολογημένη και 79% δηλώνουν ότι προτιμούν να εμπλέκονται σε διαφωνίες που έχουν βίαιη κατάληξη.
Ωστόσο, 7 στους 10 μαθητές και μαθήτριες δηλώνουν ότι έχουν παρατηρήσει στο σχολείο τους φαινόμενα βίας (73% στο Λύκειο).
Σε σχέση με τις υλικές καταστροφές, συχνότερα φαινόμενα αποτελούν οι καταστροφές διδακτικού υλικού (35%), οι εξοπλισμού (33%), κτιριακής υποδομής (27%) και ακολουθούν οι καταστροφές αντικειμένων ιδιοκτησίας μαθητών (20%), ενώ ερωτηματικά ως προς τις συνθήκες φύλαξης των σχολικών χώρων προκαλεί το γεγονός ότι 20% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζουν συχνό φαινόμενο τις διαρρήξεις και κλοπές αντικειμένων.
Από την έρευνα προκύπτει ότι η ενδοσχολική βία στην Ελλάδα είναι κυρίως λεκτική, όπως τόνισε ο επίκουρος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και επιστημονικός σύμβουλος της VPRC Χρ. Βερναρδάκης.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Flinders της Αυστραλίας διεξάγουν πρόγραμμα αντιμετώπισης του εκφοβισμού σε οκτώ σχολεία της Μαγνησίας και της Λάρισας. Σε κάθε Γυμνάσιο έχουν διαμορφωθεί ομάδες μαθητών που ενημερώνονται για το ζήτημα παρακολουθώντας σχετικά DVD αλλά και διεξάγοντας συζητήσεις με στελέχη του προγράμματος και κυρίως τους εκπαιδευτικούς.
Το πρόγραμμα υλοποιείται υπό την επιμέλεια των καθηγητριών του Πανεπιστημίου κ.κ. Μαρίας Ζαφειροπούλου, Ελένης Ανδρέου και Ελένης Διδασκάλου.
Η συντονίστρια της δράσης και ψυχολόγος κ. Χριστίνα Ρούσση υπογράμμισε πως πλέον υπάρχουν τέσσερα είδη εκφοβισμού, ο αποκλεισμός, ο ηλεκτρονικός, ο λεκτικός και ο σωματικός.
Όπως τόνισε η ίδια το πρόβλημα είναι πως οι περισσότερες μορφές εκφοβισμού είναι συγκαλυμμένες και συνήθως δεν γίνονται αντιληπτές από τους εκπαιδευτικούς. Γιατί πρόκειται κυρίως για την περίπτωση του αποκλεισμού.
Μάλιστα σημείωσε πως σύμφωνα με έρευνες σε πανελλαδικό επίπεδο ένας στους πέντε μαθητές έχει πέσει θύμα εκφοβισμού. Αναφορικά με την επίδραση της κρίσης στην αύξηση της ενδοσχολικής βίας είπε πως υπάρχει επίδραση, αφού οι μαθητές αισθάνονται άσχημα, ότι είναι εγκλωβισμένοι. Λόγω της οικονομικής δυσκολίας και της αδυναμίας των γονέων τους να τους υλοποιήσουν τα αιτήματά τους, νιώθουν το αίσθημα της ματαίωσης και ότι χάνουν τον έλεγχο.
Φώτης Σπανός