Ύπνος REM: Τόνωσε μυαλό και σώμα

Δεν υπάρχει πιο εκνευριστικό πράγμα από το να ξυπνάς κακόκεφος, ενώ είχες στηρίξει όλες σου τις ελπίδες, ότι τα στρώματα ύπνου θα σε βοηθήσουν να κοιμηθείς σαν πουλάκι. Αντ’ αυτού είτε στριφογύριζες όλο το βράδυ, είτε ήσουν μούσκεμα στον ιδρώτα ή οι σκέψεις δε σε άφησαν σε ησυχία. Αποτέλεσμα; Ξυπνάς το πρωί και όλα σου φταίνε.

Μήπως δεν πέρασες την REM φάση του ύπνου;

Μία όμως από τις παραμέτρους, που δεν συνυπολόγισες στις πιθανές αιτίες για τον άστατο ύπνο, ήταν ο REM ύπνος. Για την ακρίβεια στη διάρκεια της νύχτας ο ύπνος μας περνάει από διάφορα στάδια διαδοχικά. Αυτά τα στάδια χωρίζονται σε non-REM φάσεις, που περνάμε το 75% του ύπνου μας και περιλαμβάνουν τον βαθύ ύπνο, που λέμε και σε REM φάσεις.

Ο REM ύπνος από την άλλη είναι το τελευταίο στάδιο του ύπνου μας. Τα μάτια μας κινούνται γρήγορα, ο εγκέφαλος γίνεται πιο δραστήριος και μπαίνουμε στην κατάσταση εκείνη, που βλέπουμε όνειρα, όπως εξηγούν οι ειδικοί στον ύπνο.

Ο εγκέφαλός μας είναι “ξύπνιος” σε όλα τα στάδια του ύπνου, αλλά πιο ενεργός είναι σε αυτή την τελευταία φάση. Η κατάστασή του μάλιστα μοιάζει με εκείνη, όπου κάποιος άνθρωπος έχει ξυπνήσει. Επίσης σε αυτή τη φάση αλλάζει και ο χτύπος της καρδιάς μας, αυξάνεται η ροή του αίματος και η ανάσα γίνεται ακανόνιστη. Το κορμί μας είναι σαν παράλυτο αυτή τη στιγμή, ώστε να μας προστατέψει από το να σταματήσουμε τα όνειρά μας.

Γιατί τα όνειρα δεν έχουν καμία σχέση με τον ονειροκρίτη;

Διαβάζοντας τα  παραπάνω θα απορήσει κανείς, γιατί είναι τόσο σημαντικό να παραμείνουμε στα στρώματα μας και να ονειρευόμαστε. Ο λόγος είναι ότι τα όνειρα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γνωστικής εξέλιξης ενός ανθρώπου.

Ας δούμε τι λέει γι’ αυτό ο Alex Dimitriu, MD, ψυχίατρου και ιδρυτή του Menlo Park Psychiatry and Sleep Medicine. Ο REM ύπνος βοηθά να ‘κλειδώσουν’ στον εγκέφαλό μας νέες συμπεριφορές, που μόλις μάθαμε. Επίσης οι άνθρωποι συνδέουν άσχετες μεταξύ τους ιδέες στη διάρκεια του ύπνου, γι΄αυτό και τα όνειρα μοιάζουν τόσο ασύνδετα και αυθαίρετα.

Με άλλα λόγια, όποια πληροφορία μάθαμε ή ό,τι κέντρισε το ενδιαφέρον μας (θετικό ή αρνητικό) στη διάρκεια της ημέρας, μένει στο υποσυνείδητό μας ή στο πίσω μέρος του εγκεφάλου μας, που λέμε συνηθέστερα. Όταν κοιμόμαστε, και συγκεκριμένα φτάνοντας στο REM στάδιο του ύπνου, ο εγκέφαλος ανασύρει όλες αυτές τις πληροφορίες και τις συνδέει.

Κάπως έτσι ο Einstein οδηγήθηκε στη θεωρία της σχετικότητας, κάπως έτσι οι διαφημιστές σκέφτονται εμπνευσμένα motos και κάπως έτσι οι σπουδαίοι ζωγράφοι μεγαλούργησαν. Γι΄αυτό και τα όνειρα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της γνωστικής μας εμπειρίας.

Ο REM ύπνος απαραίτητος για μυαλό και σώμα!

Επομένως η συγκεκριμένη φάση του ύπνου είναι σημαντική και για την πνευματική μας υγεία, αλλά και για την ευεξία μας. Βοηθά να ενισχύσουμε τη μνήμη μας και να εμπεδώσουμε τις γνώσεις, που συγκεντρώσαμε σε μια μέρα. Από την άλλη αποκαθιστά τη λειτουργία του οργανισμού.

Πόσες ώρες πρέπει να είστε στα μαξιλάρια πριν φτάσετε στην REM φάση;

Σε όλη τη διάρκεια της νύχτας, που είμαστε ξαπλωμένοι στα άνετα και αφράτα μαξιλάρια ύπνου, μπαίνουμε και βγαίνουμε σε φάσεις REM και non-REM. Χρειάζονται περίπου τέσσερις με τεσσεράμισι ώρες από τη στιγμή που θα ξαπλώσουμε για να μπούμε στην πρώτη φάση του REM ύπνου.

Τα στάδια του REM ύπνου είναι μικρότερα σε διάρκεια, όταν ξεκινάμε να κοιμόμαστε. Η πρώτη REM φάση διαρκεί μόλις 10 λεπτά. Καθώς η νύχτα προχωρά και εναλλασσόμαστε μεταξύ των δύο φάσεων του ύπνου (REM & non-REM) η διάρκεια τους αυξάνεται. Αυτό σημαίνει, ότι αν δεν κοιμόμαστε αρκετά χάνουμε τον αναζωογονητικό REM ύπνο.

Επίσης είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ένα σταθερό ωράριο ύπνου, καθώς ο οργανισμός μας αγαπά τη σταθερότητα και τους κανονικούς ρυθμούς.

Τι προκαλεί την έλλειψη του REM ύπνου;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι χάνουν αυτή την ευεργετική φάση ύπνου. Ο πιο απλός από όλους είναι, ότι δεν κοιμούνται αρκετά. Αν δεν κοιμάστε αρκετά, το σώμα σας δεν έχει τον χρόνο, που απαιτείται για να περάσει αυτό το στάδιο του ύπνου. Αυτός είναι και ο λόγος, που όλοι οι ειδικοί επιμένουν για τις 8 ώρες ύπνου.

Πόσο REM ύπνο χρειαζόμαστε;

Ο μέσος υγιής ενήλικας χρειάζεται να περάσει περίπου το 25% της νύχτας του σε φάση REM. Αυτό σημαίνει, ότι αν κάποιος κοιμηθεί το προβλεπόμενο οχτάωρο, θα έχει καθαρές δύο ώρες REM ύπνου. Αν 8 ώρες, το λιγότερο που θα πρέπει να παραμένουμε στα κρεβάτια μας σε κατάσταση ύπνου θα πρέπει να είναι 7 ώρες.

Image by lookstudio on Freepik