Του Θανάση Κουντουρά*
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
(Εισαγωγή και πρόλογος)
Είναι πλέον γεγονός αναμφισβήτητο. Η πανδημία του νέου αόρατου εχθρού του κορωνοϊού, είναι σίγουρα μια νέα υγειονομική κρίση, για την οποία ελπίζουμε όλοι μας να βρεθεί όσο το δυνατόν συντομότερα το φάρμακο – τα φάρμακα και το εμβόλιο, που θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, έναντι του νέου ιού, ή ακόμα αποτελεσματικότερα για τη θεραπεία της νέας πολύ δύσκολης ίωσης.
Όμως, προς το παρόν και με βάση τη γενική άποψη ειδικών η παραδοσιακή ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου, καθώς και η καλή υγεία του από διάφορες παθήσεις, μπορεί και πρέπει να γίνεται με μια καλή, λελογισμένη και συγκεκριμένη «διατροφική αλυσίδα».
Μια διατροφή, η οποία είναι γνωστή, τουλάχιστον σ’ εμάς τους Έλληνες και πριν από πολλά – πολλά χρόνια από την αρχαιότητα. Είναι γνωστή από την αρχαία ελληνική εποχή, έστω και αν αυτή γινόταν τυχαία και αναγκαστικά, λόγω του πλούσιου φυτικού διαιτολογίου των πολύ αρχαίων προγόνων μας.
Επίσης, και στη νεότερη εποχή οι γιαγιάδες μας (κυρίως) συμβούλευαν και επέμεναν: «Τρώτε ψωμάκι του Θεού, μπόλικα όσπρια, λαχανικά, φρούτα και να μαγειρεύεται με καλό και αγνό λάδι ελιάς».
Τέλος, στην πρόσφατη εποχή με τις πολύ εμπεριστατωμένες δημοσιευμένες μελέτες ξένων και Ελλήνων ειδικών επιστημόνων ιατρών (παθολόγων, καρδιολόγων, διατροφολόγων κ.ά.), αποδεικνύεται περίτρανα, ότι από πολύ-πολύ παλιά μέχρι σήμερα, η «ελληνική παραδοσιακή διατροφή» με πολλά φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια, δημητριακά και ελαιόλαδο είναι μια διατροφή μεγάλης και ουσιαστικής σημασίας, για την υγεία του οργανισμού και του σώματος του ανθρώπου, σε πάρα πολλά επίπεδα και κυρίως της πρόληψης πολλών παθήσεων.
Ναι. Η ελληνική παραδοσιακή διατροφή περιφρουρούσε, περιφρουρεί και θα περιφρουρεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον, την υγεία μας. Γιατί η υγεία μας πρέπει να μας ενδιαφέρει πρώτιστα, έναντι άλλων «αγαθών». Και όπως λέμε πάντοτε, «νάμαστε καλά στην υγεία μας» ή και το άλλο «η υγεία μας είναι το Α και το Ω της ζωής μας».
Ναι. Σήμερα οι ειδικοί επιστήμονες (ιατροί, διατροφολόγοι και γεωπόνοι) συμβουλεύουν: «Για τη σωστή και υγιεινή διατροφή του ανθρώπου και προκειμένου να υπάρχει καλή ανάπτυξη του σώματος, καλή λειτουργία του οργανισμού και αποφυγή (εν τίνι μέτρο) διαφόρων ασθενειών, πρέπει να εφαρμόζουμε διατροφικά τα παρακάτω:
«Τρώμε ημερήσια και εβδομαδιαία άφθονα φυτικά προϊόντα (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά, ελαιόλαδο). Γιατί περιέχουν πολλά ωφέλιμα, για το ανθρώπινο σώμα / τον ανθρώπινο οργανισμό, γνήσια / φυτικά, φυτοχημικά συστατικά όπως αντιοξειδωτικές ουσίες (που εμποδίζουν -εν τίνι μέτρο- την ανάπτυξη νεοπλασιών κ.ά.), φυτικές ίνες (που βοηθούν στην καλή λειτουργία των εντέρων κ.λπ.), μεταλλικά στοιχεία (που βοηθούν στην ανάπτυξη, την απελευθέρωση ενέργειας, στη συμβολή δημιουργίας νέων ιστών κ.ά.), υδατάνθρακες / σάκχαρα, φρουτοσάκχαρα, άμυλο (που δίνουν ενέργεια στον οργανισμό), φυτοθρεπτικές ουσίες κ.ά.».
Όλα τα προαναφερόμενα συστατικά (και όχι μόνο) των φυτικών τροφών, μόνα τους ή με διάφορες συνδυαστικές αλληλεπιδράσεις τους, λειτουργούν πολύ θετικά (όπως ειπώθηκαν πολύ περιληπτικά προηγουμένως) στον ανθρώπινο οργανισμό και μάλιστα σε πολλά «επίπεδα» της υγείας μας.
Γι’ αυτό εδώ και πάρα πολλά χρόνια αναφέρονται πολλά «διατροφικά σλόγκαν» όπως:
– «Ένα μήλο την ημέρα, τον γιατρό τον κάνει πέρα» (γνωμικό εδώ και 155 χρόνια).
– Τρώτε τουλάχιστον 2 φρούτα της εποχής κάθε μέρα π.χ. μήλο και πορτοκάλι (οδηγία διατροφολόγων).
– Τρώτε τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα όσπρια (οδηγία διατροφολόγων).
– Τρώτε κυρίως ωμή σαλάτα με ελαιόλαδο π.χ. λάχανο, μαρούλι, καρότο, ντομάτα κ.ά. (οδηγία διατροφολόγων).
– Οι φυτικές ίνες ασπίδα για την καρδιά (έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ).
Ελιά, το πολύτιμο δώρο των θεών και της φύσης στην Ελλάδα (αρχαίο «δεδομένο» από το 530 π.Χ.).
Πάντως, όποια και αν είναι η περίπτωσή μας, όσο περισσότερα μαθαίνουμε για τα φαγητά και τη διατροφή μας, τόσο καλύτερα μπορούμε να πάρουμε στα «χέρια» μας, την υγεία μας.
Η αλήθεια είναι πως παρά τους κάποιους άλλους σοβαρούς παράγοντες που ενδεχόμενα υπάρχουν, όπως το οικογενειακό ιστορικό υγείας, τα γονίδια και πολλές άλλες «παραμέτρους» (που δεν μπορούμε να ελέγξουμε), εντούτοις μόνον εμείς έχουμε τη δύναμη να κάνουμε τις σωστές επιλογές για το τι «βάζουμε στο πιάτο μας», και πώς θα αυξηθούν σημαντικά οι πιθανότητες να ζήσουμε μια μακριά και υγιή ζωή. Μια ζωή για την οποία όλα, σχεδόν, ξεκινούν από την επιλογή των σωστών τροφών.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στα επόμενα επτά άρθρα μου θα αναφερθώ:
Α. Στους διάφορους φυσικούς – χημικούς παράγοντες (3 άρθρα) που λαμβάνει ο άνθρωπος εκτός νηπίων μέσω των τροφών της διατροφής του.
Β. Στις διατροφικές ιδιότητες (4 άρθρα) των διαφόρων φυτικών τροφίμων, δηλαδή των φρούτων, των λαχανοκομικών φυτών / λαχανικών, των οσπρίων, των ξηρών καρπών, των μικρών καρπών / super foods και του ελαιολάδου.
Σημείωση: Οι διάφοροι φυσικοί – χημικοί παράγοντες παρέχουν στον οργανισμό και το σώμα του ανθρώπου ενέργεια, υλικά για την ανάπτυξη, υλικά για την αναπαραγωγή, υλικά για την επισκευή, αλλά και προϋποθέσεις για την πρόληψη / προστασία (εν τίνι μέτρο) από τις διάφορες παθήσεις.
Αυτοί οι παράγοντες ονομάζονται υπό τη γενική έννοιά τους θρεπτικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές διατροφικά διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Α. Σε μακρο-θρεπτικές ουσίες, οι οποίες είναι απαραίτητες, στον ανθρώπινο οργανισμό, σε σχετικά μεγάλες ποσότητες όπως: Το νερό, οι υδατάνθρακες, τα λίπη/ έλαια, οι πρωτεΐνες, οι φυτικές ίνες και
Β. σε μικρο-θρεπτικές ουσίες, οι οποίες είναι απαραίτητες στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά σε μικρότερες ποσότητες όπως οι βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα φυτοθρεπτικά.
Όλες οι παραπάνω αναφερόμενες θρεπτικές ουσίες (μάκρο και μικρο-θρεπτικές), μέσω του μεταβολισμού (δηλαδή, των πολύπλοκων διεργασιών / λειτουργιών, με τις οποίες ο ανθρώπινος οργανισμός χρησιμοποιεί τις διάφορες θρεπτικές ουσίες των τροφών που διατρέφεται ο άνθρωπος), παίζουν σημαντικότατο ρόλο (αυτόνομα ή συνδυαστικά), για την υγιεινή ανάπτυξη του ανθρώπου, καθώς και για την πρόληψη (εν τίνι μέτρο) διαφόρων παθήσεων.
ΥΓ. Συντάκτου: Όλα όσα θα αναφερθούν στα επόμενα επτά άρθρα μου, είναι στοιχεία που αναφέρονται και δημοσιεύθηκαν σε επίσημες μελέτες ειδικών επιστημόνων, ερευνητικών ιδρυμάτων, ινστιτούτων και φυσικά της προσωπικής επιστημονικής γεωπονικής εμπειρίας, 40 ετών.
Η περιγραφή των θρεπτικών ουσιών και οι διατροφικές ιδιότητες των διαφόρων φυτικών τροφών θα γίνει με όσο το δυνατόν καλύτερο, πρακτικό και απλό τρόπο, γιατί όλες οι φυσικο-χημικές βιοχημικές και βιολογικές διεργασίες στον ανθρώπινο οργανισμό είναι πολύ πολύπλοκες και εξειδικευμένες).
*Ο Θ.Κουντουράς είναι γεωπόνος