Του Κυριάκου Παπαγεωργίου
Εισαγωγή
Νάμαστε πάλι στον Όλυμπο! Ένα τοπίο νευραλγικό του παγκόσμιου χάρτη που βαραίνει στη συνείδησή μας τόσο ώστε να μην μπορούμε ποτέ ν’ απογαλακτιστούμε από το στήθος του…
Εκπληκτικά δάση μαύρης πεύκης, βελανιδιάς και οξιάς, στενοφόρετα φαράγγια, χρυσοφόρες λίμνες, γκιόλες, σουβάλες, απαλές πλαγιές, καμπύλες και πρανή, βαθιές χαράδρες, μαζί με χυμώδεις και δαντελένιες κορυφογραμμές και ανοιχτούς αυχένες, διάσελα, ορειβατικά και επιστημονικά καταφύγια, μετεωρολογικούς σταθμούς, αλλά κι εκπληκτικά μπαλκόνια, όπως και πολλά μοναστήρια, απαρτίζουν τη μυθική του ζώνη.
Ο Όλυμπος συνιστά μια ολοκληρωμένη ενότητα, με αναρίθμητα δασωμένα και γυμνά μονοπάτια, θωρακισμένα όλα από τα αγοραία βλέμματα, που γυροφέρνουν ένα δυσεύρετο στην Ελλάδα ανάγλυφο που επιεικώς θεωρείται μαγικό.
Τα σιγαλόφωνα μυστικά τραγούδια του δάσους, τ’ αγρίμια, που ζούνε στις ψηλές πλαγιές και τα σκιόφωτα του Όλυμπου, αλλά και τα πανέμορφα ζαρκάδια καθώς τινάζουν από πάνω τους τον πράσινο μανδύα του δάσους.
Υποβλητική η Ασκητική του τοπίου, οι σιωπές των λιβαδιών, τα γυμνά μορφώματα των βράχων, η αδιάκοπη και σχοινοτενής γαλήνη.
Η εναργής διήθηση της μιας «περιοχής» στην άλλη, του αίθριου στο δάσος, της ομίχλης στην ευδία, του λόγγου στο λιβάδι, των κωνοφόρων στα φυλλοβόλα, της ποίησης στην πρόζα, της σιωπής στον λόγο.
Η διαδρομή
Ο προορισμός μας αυτή τη φορά ακούει στο όνομα Πέτρα και σηματοδοτεί την αφετηρία μας για τη χαράδρα Ξερολάκι στη βόρεια πλευρά του μυθικού βουνού, που δεν την έχουμε αγγίξει από εδώ άλλη φορά.
Ναι, ευτυχώς υπάρχουν ακόμα παρθένα κι απάτητα κομμάτια στο βουνό των θεών, μιας και οι άνθρωποι δεν μπορούν να το εξανθρωπίσουν εντελώς, ειμή μόνο με τον εξαγιασμό των βημάτων τους, τη μανία – μανία διαρκούς εξερεύνησης – και φυσικά την αγάπη τους για το πανώριο βουνό της Μακεδονίας, θεοποιώντας το γι’ ακόμα μια φορά…
*
Με την Άννα, αυτή τη δαιμόνια περιηγήτρια του ελλαδικού κοσμοχώρου που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, σχεδιάσαμε, οργανώσαμε κι εκτελέσαμε μια διαδρομή στο βουνό του Ολύμπου που περιείχε μια πλούσια γκάμα φυσικών και πανέμορφων εκπλήξεων γύρω από το ιστορικό χωριό της Πιερίας.
Ήταν 23 του Μάη, μια όμορφη μέρα, την ανθοφορία στο απόγαιό της και τον Όλυμπο στη διαρκή του ανανέωση, με όλα τα κοσμικά του επίθετα παραφορτωμένα και τις άπειρες κρυφές του γωνιές έτοιμες να υποδεχτούν την αιώνια αγάπη και λατρεία που τρέφουμε για το βουνό.
Ξεκινήσαμε την οδοιπορική μας ανίχνευση από την πλατεία του χωριού Πέτρα παίρνοντας τον δρόμο που ανηφορίζει έντονα για τον Κοκκινοπηλό. Η μοναδική ένδειξη και πληροφορία ήταν αυτή που αριθμούσε τη χιλιομετρική απόσταση Πέτρας – Κοκκινοπηλού στα 19 χιλιόμετρα.
Διασχίσαμε τον πάνω μαχαλά της Πέτρας ίσαμε κει που συναντήσαμε τη διασταύρωση δεξιά για Κοκκινοπηλό κι αριστερά για Βροντού. Ο δρόμος, ασφαλτοστρωμένος, ανηφόριζε για λίγα μέτρα ακόμη ωσότου η άσφαλτος παραχώρησε τη θέση της σε έναν φαρδύ και καλοστρωμένο χωματόδρομο που τον ακολουθήσαμε για χίλια περίπου μέτρα ακόμη.
Σε ένα χαρακτηριστικό σημείο του δρόμου δεξιά υπήρχε σημάδι κόκκινο και μονοπάτι στενό και ιδιαίτερα ζόρικο κι επίπονο που τραβούσε την ανηφόρα μέσα σε πυκνό δάσος κωνοφόρων, βελανιδιάς και οπωροφόρων.
Το πήραμε για να χωθούμε στην καθαρή φύση της μεσογειακής βλάστησης του Ολύμπου που χαρακτηρίζει τις χαμηλές ζώνες της μακεδονικής χλωρίδας.
Το μονοπάτι ήταν ευδιάκριτο, με καλή σήμανση και ιδιαίτερα ευχάριστο και τροφοδοτημένο από τις λαμπυριστές αντανακλάσεις του τρυποφράχτη ήλιου.
Διασχίσαμε έτσι μιαν έκταση αρκετά ανηφορική και δασωμένη, μέχρι που βγήκαμε σε ένα πυκνό δασικό σαμάρι που το είχαν διακριτικά οργωμένο οι χοντροποδαρούσες αγριογουρούνες της άγριας εκείνης λόχμης.
Καβαλήσαμε το σαμάρι και αρχίσαμε κατόπιν να κατηφορίζουμε και μάλιστα πολύ απότομα προς την κοιλάδα του Ξερολακιού. Αφού πατώσαμε στην κροκαλωτή και φαρδιά κοίτη της ρεματιάς, πέσαμε σε μια δροσερή πηγή ανάμεσα σε βαθύρριζα πλατάνια, ενώ είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους τα πανύψηλα μαυρόπευκα που αποτελούν και το σήμα κατατεθέν του Ολύμπου.
Εκεί κάναμε την πρώτη μας στάση πριν ξεκινήσουμε το δεύτερο σκέλος της πορείας μας που διαγραφόταν ιδιαίτερα δύσκολη, αφού απαιτούσε διάσχιση της κροκαλωτής κοίτης μέσα στο Ξερολάκι για περίπου χίλια μέτρα.
Οι μεγάλες κροκάλες δεν ήταν σταθερές και δημιουργούσαν ανασχετικό ρυθμό στην προώθηση των βημάτων μας μέσα στο Ξερολάκι. Η ομορφιά ωστόσο της κοίτης με το πλούσιο δάσος από δω κι από κει μας αποζημίωνε και μας οδηγούσε με ασφάλεια στο τέρμα της διαδρομής πάνω στις κροκάλες.
Ήδη μέχρι εδώ είχαμε μια ώρα πορεία κι ακόμη δεν είχαμε πλησιάσει στον τελικό μας προορισμό. Αρχίσαμε λοιπόν να ανηφορίζουμε πάλι ξανά μέσα σε πυκνό δάσος, από καλογραμμένο μονοπάτι, εγκαταλείποντας το Ξερολάκι και τη βοτσαλωτή του κοίτη που τραβούσε την ανηφόρα για τις κορφές του Ολύμπου.
Η καινούργια ανάβαση δεν ήταν τόσο οχληρή όπως η προηγούμενη και για τον λόγο αυτό μας έβγαλε συντομότερα σε ένα ανοιχτό πεδίο εκτεταμένων λιβαδιών που ομόρφαιναν τις παρυφές του Ολύμπου με τις κορυφές του Στεφανιού της Τούμπας και του Σκολιού να διαγράφονται χιονισμένες και δαντελωτές πάνω από τα κλωνάρια των αγριομηλιών και των βελανιδιών.
*
Στο σημείο αυτό της ανοιχτωσιάς ο Όλυμπος αποκαλύπτει αυτό που ο πολύς κόσμος δεν ξέρει για το βορεινό του κομμάτι κι αποτελεί μια ξεχωριστή του ιδιότητα, εκείνη των ολοπράσινων κοιλάδων, πλαγιών και γηλόφων, ένα μόλις βλέμμα κάτω από τη βορειοδυτική του δαντελωτή κορδέλα των μεγάλων κορυφών. Το απρόσμενο αυτό κεκλιμένο λιβάδι στεφανώνεται από δέντρα και δάση μέσης υψομετρικής σύστασης και φυσικά δυναμώνει την ποικιλία των εναλλαγών του πολυσύνθετου κυκλώματος.
Η διάσχιση του τεράστιου αυτού λιβαδιού θα μας πάρει σε χρόνο ένα εικοσάλεπτο, για να στρίψουμε στη συνέχεια απότομα σε δασωμένη πλαγιά, από την οποία θα χρειαστούμε άλλα δέκα λεπτά τραβερσάροντας δυο λοφοειδή σαμάρια, κατηφορικά, μέχρι να φτάσουμε στη μεγάλη έκπληξη του βόρειου Ολύμπου που είναι η πανέμορφη ορεινή λίμνη της Πλύμας ή Μπάρας.
Εδώ βρισκόμαστε στη μέση της όλης κυκλικής διαδρομής και φυσικά θα κάνουμε μια μεγάλη στάση για να περιεργαστούμε το φυσικό περιβάλλον και την ωραία περίμετρο της λίμνης, αλλά και του συνολικού Ολύμπιου χώρου από μια μοναδική θέση που προσφέρει οριζόντια θέα του βόρειου μετώπου του.
Η λίμνη της Πλύμας έχει σχήμα ορθογώνιο και το μήκος της φτάνει τα εκατό περίπου μέτρα με το πλάτος να αγγίζει τα τριάντα με σαράντα.
Γύρω από τη λίμνη φυτρώνουν γκορτσιές, μαυρόπευκα και οξιές. Ο ίσκιος τους ζωγραφίζει τις παρυφές και τους όχτους της λίμνης με χαρακτηριστικό τρόπο, χώρια την αντανάκλαση του ορεινού συμπλέγματος του Ολύμπου στην ολοπράσινη επιφάνεια της λίμνης.
Εδώ μπορείς ν’ αποξεχαστείς και να μείνεις όλη μέρα αποθαυμάζοντας μια ξεχωριστή ομορφιά του ωραίου βουνού, στοχαζόμενος την ποικιλία και τις μυθικές του διαστάσεις.
Ύστερα από τη μεγάλη, στοχαστική και ονειρική ανάπαυση στη λιμνούλα της Πλύμας, θα πάρουμε ένα δρομάκι που φτάνει έως εδώ, από την άλλη μεριά του λόφου και θα ακολουθήσουμε την αντίστροφη πορεία επιστρέφοντας στην Πέτρα για να ολοκληρώσουμε την κυκλική διαδρομή του ξεχωριστού αυτού ανύσματος του βόρειου Ολύμπου.
Ο δρόμος, πάνω στον οποίο θα βαδίζουμε, έχει κατεύθυνση βόρεια, βορειοανατολική και θα κρατήσει για περίπου ενάμισι χιλιόμετρο μέσα σε δασύ και χλοερό κυκεώνα, από τον οποίο θα βγούμε για ν’ ακολουθήσουμε κατηφορικό, δύσβατο και πολύ δασωμένο μονοπάτι για αρκετή απόσταση. Το τμήμα αυτό της κατηφορικής οδοιπορίας ίσως να είναι και το ομορφότερο, γιατί διασχίζει τα ωραιότερα δάση, λόγκους και χαραδρωμένα τμήματα της πλευράς αυτής του Ολύμπου.
Θα βαδίζουμε οπωσδήποτε προσεχτικά και παράλληλα με βαθιές ρεματιές και μικρές χαράδρες, πάντα κατηφορικά, ωσότου βγούμε και πάλι – αλλά από την άλλη όχθη του ποταμού – στο Ξερολάκι.
Θα διασχίσουμε με αντίθετη φορά την κοίτη του ξεροπόταμου ωσότου βγούμε από την επικράτειά του για ν’ ανηφορίσουμε στο ίδιο μονοπάτι, από το οποίο είχαμε βγει στο Ξερολάκι.
Η επιστροφή μέσα από το μικτό δάσος των κωνοφόρων και των φυλλοβόλων θα ολοκληρώσει την πανέμορφη αυτή διαδρομή, ωσότου βγούμε στον χωματόδρομο που οδηγεί δεξιά στον Κοκκινοπηλό και αριστερά στην Πέτρα.
Η τελική μας στάση και αισθητική αποτίμηση της διαδρομής που πραγματοποιήσαμε θα επιστεγαστεί με ένα τσίπουρο ολικής απόσταξης σε ένα εκπληκτικό μπαλκόνι – εστιατόριο στο πάνω μέρος της Πέτρας, που θα κλείσει τη μέρα του Ολύμπου με την ολική απόσταξη ομορφιάς, θαυμάτων και εκπλήξεων στο σώμα του μυθικού βουνού.
Μάης του 2021