Πολύ ακριβό αποδείχτηκε τελικά το ελβετικό φράγκο για 65.000 με 70.000 ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία την περίοδο 2006-2008 έλαβαν στεγαστικά δάνεια με ρήτρα chf που το ύψος τους τότε ήταν περί τα 7 δισ. ευρώ. Η ισοτιμία όμως του ελβετικού μετατράπηκε στην πορεία σε «βαρίδι» για τα οικονομικά τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα 7 δισ. ευρώ που δανείστηκαν αρχικά πλέον έχουν αυξηθεί σε περισσότερα από 9 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες να διαπιστώνουν -ακόμα και όσοι πλήρωναν κανονικά τις δόσεις τους- ότι το υπόλοιπο του δανείου τους αυξάνεται αντί να μειώνεται.
Αυτό συμβαίνει διότι τα περισσότερα από τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν συναφθεί την περίοδο που η ισοτιμία με το ευρώ «έπαιζε» στο 1,65 με 1,55 ελβετικά φράγκα, ενώ σήμερα η ισοτιμία είναι 1 ευρώ προς 1,1 ελβετικό φράγκο. Και έτσι, παρά τις αποπληρωμές και παρότι το επιτόκιο libor έχει αρνητικό πρόσημο (δηλαδή χαμηλότερη δόση), η ενίσχυση του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ αυξάνει μήνα με τον μήνα το χρέος τους, με αποτέλεσμα σήμερα να χρωστάνε στις τράπεζες περισσότερα από όσα είχαν αρχικά δανειστεί.
Το πρόβλημα εντείνεται σήμερα που έχει ανοίξει ο δρόμος για τις μεταβιβάσεις και τις πωλήσεις των «κόκκινων» δανείων σε funds. Να σημειωθεί ότι το ένα στα τρία στεγαστικά με ρήτρα chf είναι πλέον μη εξυπηρετούμενο, και το 50% των υπολοίπων σε ρύθμιση.
Οι δανειολήπτες προσφεύγουν πλέον στη Δικαιοσύνη, με μαζικές αγωγές κατά των τραπεζών, ζητώντας να αποπληρώνουν τις δόσεις τους με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης του δανείου.
Πρόσφατα το Πρωτοδικείο της Αθήνας δικαίωσε τους δανειολήπτες που κατέθεσαν συλλογική αγωγή κατά των τραπεζών. Η αγωγή έγινε από τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας, τις ενώσεις καταναλωτών Κρήτης και Αιτωλοακαρνανίας, και έκανε παρέμβαση ο Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου.
Με την απόφασή του ο δικαστής καλεί τις τράπεζες να αποδέχονται την πληρωμή των δόσεων για δάνεια που έχουν συναφθεί σε ελβετικό φράγκο με βάση την ισοτιμία του ξένου νομίσματος κατά την ημέρα σύναψης του δανείου. Ωστόσο, όπως σημειώνουν τα νομικά επιτελεία των τραπεζών, το τοπίο θα ξεκαθαρίσει την επόμενη διετία με τις τελεσίδικες αποφάσεις που θα εκδοθούν από τα Εφετεία και τον Αρειο Πάγο.
Να σημειωθεί ότι και με την Κοινοτική Οδηγία 2014/17/ΕΕ λαμβάνεται μέριμνα για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί σε ξένο νόμισμα, καθώς προβλέπεται αφενός η τράπεζα να ειδοποιεί αμέσως τον καταναλωτή όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι μεγαλύτερη από 20%, αφετέρου δίνει τη δυνατότητα νέας μετατροπής του νομίσματος της δανειακής σύμβασης.
Τι προτείνουν
Τα «πακέτα» ρυθμίσεων από τις τράπεζες
Προς το παρόν οι τράπεζες εφαρμόζουν και για τα στεγαστικά δάνεια σε ελβετικο φράγκο τις ρυθμίσεις που έχουν σε ισχύ για όλα τα «κόκκινα» στεγαστικά, όπως είναι η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, η πληρωμή μόνο τόκων ή μέρους των τόκων, «πάγωμα» για το 50% του δανείου για διάστημα 3-5 ετών και εξυπηρέτηση του υπολοίπου κ.λπ.
Να σημειωθεί ότι το δικαστήριο δικαίωσε τους δανειολήπτες καθώς έκρινε ότι ο όρος που αναφερόταν στους κινδύνους που συνεπάγεται η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα είναι «αδιαφανής». Δηλαδή δεν καθιστά σαφές στον δανειολήπτη ότι αναλαμβάνει επενδυτικό ρίσκο.
Επιπλέον, το πρωτοδικείο δέχθηκε ότι ο όρος είναι παράνομος και καταχρηστικός γιατί η τράπεζα δημιούργησε την προσδοκία ότι η ισοτιμία δεν θα κυμανθεί έντονα αρνητικά.
Αν λοιπόν εκδοθούν αμετάκλητες αποφάσεις υπέρ των δανειοληπτών, τότε οι τράπεζες θα πρέπει να υπολογίσουν εκ νέου όλες τις δόσεις που έχουν πληρωθεί με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης.
Το υπερβάλλον ποσό που θα προκύψει θα πρέπει να αφαιρεθεί από το άληκτο κεφάλαιο του δανείου (πάντα ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης).
Η Κοινοτική Οδηγία
Να σημειωθεί ότι και η Κοινοτική Οδηγία 2014/17/ΕΕ -που πήρε τον δρόμο της ενσωμάτωσης στην ελληνική νομοθεσία- υψώνει ασπίδα προστασίας για τους δανειολήπτες και εισάγει τους «καθαρούς» όρους στις δανειακές συμβάσεις.
Διότι και σε επίπεδο ΕΕ το ζητούμενο είναι η σωστή ενημέρωση και κυρίως να θεσμοθετηθεί υψηλότερο επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές που συνάπτουν δανειακές συμβάσεις τόσο για αγορά κατοικίας όσο και για δάνεια με υποθήκες σε ακίνητα.
Με την Κοινοτική Οδηγία λαμβάνεται μέριμνα για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί σε ξένο νόμισμα. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι η τράπεζα θα πρέπει να ειδοποιεί αμέσως τον καταναλωτή όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι μεγαλύτερη από 20% με αποτέλεσμα να αυξάνεται τόσο το συνολικό οφειλόμενο ποσό όσο και οι τρέχουσες δόσεις (όπως για παράδειγμα έγινε με τα στεγαστικά δάνεια που εκταμιεύθηκαν σε ελβετικό φράγκο, όταν η ισοτιμία ευρώ-ελβετικού ήταν στο 1,5 και στη συνέχεια έφτασε στο 1 προς 1).
Και παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη ότι το νόμισμα της σύμβασης (π.χ. ελβετικό φράγκο, δολάριο ΗΠΑ κ.λπ.) μπορεί να μετατραπεί όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας υπερβαίνει το 20%, διαφορετικά θα πρέπει η σύμβαση να συνοδεύεται με χρηματοπιστωτικό μέσο αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου.
Πηγή www.ethnos.gr