Τα αποτελέσματα του εργαστηρίου περιβαλλοντικών αναλύσεων του Δημόκριτου για τα νερά της Κάρλας στο πλαίσιο του προγράμματος παρακολούθησης ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο και αναφέρουν πως ανιχνεύτηκαν σε 3 από 20 δείγματα κυανοτοξίνες.
Σε κάθε δείγμα νερού πραγματοποιήθηκε προσδιορισμός των 15 κυανοτοξινών.
Ανιχνεύτηκε η κυανοτοξίνη microcystin-RR (MC-RR) σε 3 δείγματα, στο ενδοκυττάριο κλάσμα. Στα υπόλοιπα δείγματα δεν ανιχνεύτηκαν κυανοτοξίνες.
Στα 3 από τα 20 δείγματα νερού, βιομάζας ή ιστού βρέθηκαν κυανοτοξίνες – η μεγαλύτερη της τάξης του 0,0160. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Υγείας σε επιφανειακά νερά που χρησιμοποιούνται για λόγους αναψυχής η παρουσία μικροκυστινών με συνολική συγκέντρωση (σύνολο ενδοκυττάριας και εξωκυττάριας συγκέντρωσης) μικρότερης των 10 μg/L αντιστοιχεί σε μικρή πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία.
Στα δείγματα ψαριών και πτηνών, δεν ανιχνεύτηκε η παρουσία καμίας από τις 15 υπό μελέτη κυανοτοξίνες.
Ο Δημόκριτος προτείνει, η μελέτη της παρουσίας κυανοτοξινών στον Ταμιευτήρα Κάρλας, ο οποίος σε αυτήν αλλά και σε προηγούμενες μελέτες, έχει αποδειχθεί πως παρουσιάζει εμφάνιση κυανοβακτηρίων ικανών να παράγουν κυανοτοξίνες, να είναι συνεχής. Στις υπό μελέτη ουσίες θα συμπεριληφθούν γνωστές για τη γενικότερη παρουσία τους κυανοτοξίνες αλλά και τοξίνες που δεν έχουν μελετηθεί στο παρελθόν αλλά υπάρχει υποψία για την παρουσία τους, όπως σαξιτοξίνη και νεοσαξιτοξίνη. Η μελέτη του Δημόκριτου αν και προσέφερε σημαντικές πληροφορίες, ήταν αποσπασματική και περιορισμένη χρονικά. Για τον λόγο αυτό και επειδή οι κυανοβακτηριακές ανθήσεις είναι περιοδικά εμφανιζόμενα φαινόμενα, προτείνεται συστηματική παρακολούθηση της λίμνης για διάστημα μιας διετίας, με μηνιαίες δειγματοληψίες, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Άζωτο και Φώσφορος: Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι σε αρκετές περιπτώσεις προσδιορίσθηκαν τιμές μεγαλύτερες από τα επίπεδα που τίθενται για τον χαρακτηρισμό της κατάστασης του υδάτινου σώματος ως «καλή».
Το Πρόγραμμα Παρακολούθησης του ταμιευτήρα της Κάρλας περιλάμβανε τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό των εξής παραμέτρων: Κυανοτοξίνες (12 MCs, NOD, CYN, ANA) – 20 δείγματα νερού, βιομάζας ή ιστού.
Φυτοφάρμακα (περισσότερες από 200 δραστικές ενώσεις διαφόρων ομάδων) σε 8 δείγματα νερού. Με δεδομένη την ιδιαίτερη ένταση της αγροτικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή, έγινε διερεύνηση υπολειμμάτων στο νερό, τα επίπεδα συγκέντρωσης, διερεύνηση εν δυνάμει τοξικότητας.
Άζωτο (Ν) και φώσφορος (P) σε 30 δείγματα νερού για διερεύνηση του ευτροφισμού που αποτελεί το κύριο πρόβλημα του ταμιευτήρα.
Οι σημειακές πηγές ρύπανσης σχετίζονται με απορροές ρυπαντικών φορτίων, κυρίως από τα αστικά υγρά απόβλητα από οικισμούς που εξυπηρετούνται από τα δίκτυα αποχέτευσης ή/ και κεντρικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, την εσταυλισμένη κτηνοτροφία, τη βιομηχανία, τις μεταλλευτικές δραστηριότητες καθώς και τους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.
Ο ταμιευτήρας της Κάρλας δέχεται υψηλές ροές φορτίων αζώτου και φωσφόρου τόσο από σημειακές όσο και από διάχυτες πηγές ρύπανσης, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις υψηλές τιμές που έχουν καταγραφεί σε προηγούμενες μελέτες.
Επίσης, το χαμηλό επίπεδο της στάθμης του νερού στον ταμιευτήρα, καθώς και η μεγάλη περίοδος παραμονής του νερού οδηγούν σε συσσώρευση θρεπτικών συστατικών. Αυτό έχει ως συνέπεια την ενίσχυση του ευτροφισμού της λίμνης.
Τι λέει η πρόεδρος του Φορέα
Επειδή το θέμα που απασχολεί πλέον δεν είναι η τοξικότητα αλλά ο ευτροφισμός στην Κάρλα, η προσεκτική μελέτη του ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ και η συγκριτική μελέτη με προγενέστερα ευρήματα ( διαθέσιμα σε όλους) «δείχνει» σαφώς μικρότερες συγκεντρώσεις αζώτου και φωσφόρου και άρα συγκρατημένα ενθαρρυντικά σημάδια ισχνής βελτίωσης των ευτροφικών συνθηκών. Τα μέτρα προστασίας που έχει-κατά καιρούς- προτείνει ο Φορέας Διαχείρισης αλλά και τα προβλεπόμενα μέτρα στο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής είναι απολύτως απαραίτητα προς άμεση εφαρμογή για την αργή σταθεροποίηση και βελτίωση του συστήματος.
Ο «Δημόκριτος» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την Κάρλα
Η Οικολογική Θεσσαλία δηλώνει ότι το θέμα που είχε προκύψει στη λίμνη Κάρλα με ιδιαίτερη προσοχή και ήταν σε επαφή με αρμόδιους φορείς, αναμένοντας το σύνολο των στοιχείων, των υπό εκπόνηση μελετών και μετρήσεων, ώστε να τοποθετηθεί υπεύθυνα επί του θέματος.
“Σήμερα, αφού λάβαμε γνώση της έκθεσης που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», από την οποία προκύπτει ότι έχουν εμφανιστεί σημαντικότατα προβλήματα, θεωρήσαμε σκόπιμο να παρέμβουμε ώστε να επιστήσουμε την προσοχή των αρμοδίων για την αντιμετώπιση του θέματος με την άμεση λήψη ειδικών μέτρων.
Επειδή, εκτός των άλλων, σύμφωνα με την έκθεση, οι παράμετροι της ρύπανσης, αν αυξηθούν, μπορεί να περάσουν μέσω της τροφικής αλυσίδας και της ύδρευσης και στον άνθρωπο, το ζήτημα καθίσταται ιδιαίτερα σοβαρό και επείγον και καλούμε την Περιφερειακή αρχή να λάβει τάχιστα και χωρίς καμία καθυστέρηση, τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που έχουν προκύψει, πριν αυτά αρχίσουν και προκαλούν ανήκεστες βλάβες στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Πρέπει, λοιπόν, να ρυθμισθεί ορθά η παρεχόμενη ποσότητα νερού χωρίς απώλειες και να λειτουργήσει ο τεχνητός υγρότοπος από τον οποίο θα διέλθουν τα νερά, ώστε να πραγματοποιείται η απαιτούμενη απορρύπανση, πριν αυτά οδηγηθούν στον ταμιευτήρα.
Πρέπει επίσης να δημιουργηθεί σταθερός μηχανισμός παρακολούθησης, όπως προτείνεται, άλλωστε και από την παραπάνω μελέτη.
Όπως έχουμε, ήδη, επισημάνει, είναι, επιτέλους καιρός, να κάνουμε, στην περιοχή της Κάρλας ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό περιβαλλοντικό έργο, το οποίο θα μας δώσει τη δυνατότητα άσκησης εδαφικοποιημένων, ήπιων, πολιτικών ανάπτυξης, ανάδειξης και ιδιοτυποποίησης πολλαπλών πόρων, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών και εν γένει της Θεσσαλίας αλλά και της χώρας μας”, τονίζει.