Βρετανικό Μουσείο: Επιστρέφει έργα τέχνης στην Γκάνα υπό μορφή δανείου

Το Βρετανικό Μουσείο θα επιστρέψει περισσότερα από 30 χρυσά έργα τέχνης στην Γκάνα, σε μια ιστορική συμφωνία υπό μορφή δανείου.

Η κίνηση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μοντέλο για τον επαναπατρισμό διαφόρων αρχαιοτήτων, όπως για τα γλυπτά του Παρθενώνα, σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα «Telegraph». Και όπως μεταδίδει το BBC, το Ηνωμένο Βασίλειο στέλνει μερικά από τα βασιλικά κοσμήματα της Γκάνας στην πατρίδα τους, 150 χρόνια μετά την λεηλασία τους από την αυλή του βασιλιά Asante.

Ανάμεσα στα 32 αντικείμενα που επιστρέφουν στο πλαίσιο συμφωνιών μακροπρόθεσμων δανειών είναι και η «χρυσή πίπα της ειρήνης». Το Μουσείο Victoria & Albert (V&A) δανείζει 17 κομμάτια και το Βρετανικό Μουσείο, 15.

Mιλώντας στο BBC, o Τριστράμ Χαντ, διευθυντής του V&A, δήλωσε ότι τα χρυσά αντικείμενα είναι ισοδύναμα με τα δικά τους «Crown Jewels». Για μεγάλο διάστημα του 19ου και 20ου αιώνα, η Γκάνα υπήρξε βρετανική αποικία, ενώ ήταν η πρώτη χώρα της Αφρικής που κέρδισε την ανεξαρτησία της από την αποικιοκρατία, το 1957.

Τα αντικείμενα που θα δανειστούν, τα περισσότερα από τα οποία είχαν ληφθεί κατά τη διάρκεια των πολέμων, περιλαμβάνουν ένα κρατικό σπαθί και χρυσά σήματα αξιωματούχων. Τα κοσμήματα του στέμματος αποτελούν το απόλυτο σύμβολο της βασιλικής κυβέρνησης Asante στην Γκάνα και, λόγω της παράδοσής τους, πιστεύεται ότι φέρουν τα πνεύματα των πρώην βασιλιάδων Asante.

Σύμφωνα με τη συμφωνία του Βρετανικού Μουσείου, τα βασιλικά κοσμήματα θα δανειστούν για περίοδο τριών ετών. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Γκάνα υποστήριξε ότι ευελπιστεί σε «μια νέα αίσθηση πολιτιστικής συνεργασίας» ύστερα από τη «θύελλα» που είχε ξεσπάσει πριν από πολλές γενιές.

Ορισμένα εθνικά μουσεία στο Ηνωμένο Βασίλειο – συμπεριλαμβανομένου του V&A και του Βρετανικού Μουσείου – απαγορεύεται από τον νόμο να δίνουν μόνιμα αμφισβητούμενα αντικείμενα στις συλλογές τους και οι δανειακές συμφωνίες όπως αυτή θεωρούνται ως ένας τρόπος για να επιτρέψουν στα αντικείμενα να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους, μεταδίδει το BBC. Ωστόσο, ορισμένες χώρες που διεκδικούν αμφισβητούμενα τεχνουργήματα εκφράζουν φόβους ότι τα δάνεια μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να υπονοήσουν ότι αποδέχονται την ιδιοκτησία.

Η συμφωνία συνήφθη για την επιστροφή αντικειμένων που είχαν κλαπεί από ένα μουσείο στη χώρα της Δυτικής Αφρικής μετά από πίεση του Osei Tutu II, ενός ηγέτη στην Γκάνα που παρευρέθηκε στη στέψη του βασιλιά Καρόλου.

Η Ελλάδα έχει ζητήσει να επιστραφούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ενώ η Νιγηρία και η Αιθιοπία είναι μεταξύ των εθνών που κάνουν έκκληση για επαναπατρισμό πολιτιστικών αντικειμένων. Ωστόσο, η νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου αποτρέπει την αφαίρεση αντικειμένων από δημόσιες συλλογές, όπως διευκρινίζει η βρετανική εφημερίδα.

Ανώτερη πηγή του Βρετανικού Μουσείου είπε ότι το ίδρυμα «εργάζεται για να ενισχύσει τη σχέση μας με τους συναδέλφους μας στην Ελλάδα» και να αντιγράψει με τις ελληνικές αρχές το «επίπεδο δέσμευσης που έχουμε με μουσεία σε άλλες χώρες, όπως δείχνει αυτή η ανακοίνωση».

Ο Τζορτζ Όζμπορν, πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, πιέζει για μια συνεργασία με την Ελλάδα που θα μπορούσε να επιτρέψει την επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα, υπογραμμίζει το σχετικό άρθρο της εφημερίδας.

Φωτογραφίες από το Βρετανικό Μουσείο

Πηγή: Πρώτο Θέμα