Του
Μηνά Χαραλαμπίδη,
βιολόγου
Γεωπολιτική του νερού,
David Blanchon,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ο συγγραφέας: Ο David Blanchon είναι καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Paris-Nanterre. Εργάζεται στο διεπιστημονικό ερευνητικό κέντρο iGLOBES στο Τούσον της Αριζόνας, το οποίο βρίσκεται υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Αριζόνας και συνεργάζεται με επιστημονικούς φορείς και πανεπιστήμια της Γαλλίας (CNRS, ENS, PSL). Εκτός από τη Γεωπολιτική του νερού (Géopolitique de l’eau, Παρίσι: le Cavalier bleu, 2019), έχει δημοσιεύσει τα βιβλία Atlas mondial de l’eau (Παρίσι: Autrement, 2017) και L’accès à l’eau en Afrique (Παρίσι: Presses de l’Université de Nanterre, 2019).
Πολλοί θεωρούν τους υδάτινους πόρους εξίσου σημαντικούς με το πετρέλαιο, καθώς η έλλειψή τους θα μπορούσε αντίστοιχα να οδηγήσει σε μια ολέθρια «κρίση νερού», σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, ενώ διατυπώνονται προβλέψεις ότι η κρίση αυτή ενδέχεται να πυροδοτήσει ακόμα και πολεμικές συρράξεις. Ωστόσο, ο ρόλος του νερού στις συγκρούσεις δεν έχει διερευνηθεί ακόμη επαρκώς. Αν λάβουμε ως δεδομένο ότι το νερό προκαλεί τριβές στις σχέσεις μεταξύ των κρατών, σπανίως αποτελεί τη βασική αιτία μιας σύρραξης· μπορεί όμως να αποτελέσει γόνιμο έδαφος για συνεργασία, εάν υπάρχουν ειρηνικές προθέσεις. Η γεωπολιτική του νερού δεν εξαντλείται στις «κρίσεις νερού» που οφείλονται σε φυσική λειψυδρία, αλλά ασχολείται και με τις ανεπαρκείς πολιτικές διαχείρισης του νερού και με την αδυναμία κατοχύρωσης υδατικής ασφάλειας, προβλήματα τα οποία εντείνονται από την κλιματική κρίση. Παρ’ όλα αυτά, λύσεις υπάρχουν για μια «νέα κουλτούρα του νερού»· απομένει τώρα να εφαρμοστούν.
Μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων περιπτώσεων, ο Νταβίντ Μπλανσόν παρουσιάζει τις τρεις μεγάλες προκλήσεις στη διαχείριση του νερού στον 21ο αιώνα: Προστασία των οικοσυστημάτων, παροχή πόσιμου νερού σε όλους και επαρκής υδροδότηση για τη γεωργία. Το νερό παίζει βασικό ρόλο στην κάλυψη των θεμελιωδών αναγκών του ανθρώπου, και γι’ αυτό αποτελεί, όπως το κλίμα, ένα παγκόσμιο διακύβευμα. Η ελληνική έκδοση συνοδεύεται από Επίμετρο του δρος Γεωπολιτικής Ιωάννη Ε. Κωτούλα, στο οποίο εξετάζεται η υδατική ασφάλεια στη μακρά ιστορική διάρκεια.
Χαζές ερωτήσεις
και απρόσμενες απαντήσεις,
Carlo Frabetti,
opera cognito
Ο συγγραφέας: Ο Κάρλο Φραμπέτι (Carlo Frabetti, Μπολόνια, 1945) είναι Ιταλός, αλλά ζει στην Ισπανία και γράφει στα ισπανικά. Συγγραφέας και μαθηματικός, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης, δημιουργεί κείμενα «εκλαϊκευμένης επιστήμης» και παιδικής λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει περισσότερα από τριάντα βιβλία που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έχει συγγράψει και σκηνοθετήσει πολλές τηλεοπτικές εκπομπές, και έχει ανεβάσει θεατρικά έργα.
«Αρκεί να ανοίξεις οποιαδήποτε εφημερίδα ή να παρακολουθήσεις οποιαδήποτε ενημερωτική εκπομπή στην τηλεόραση για να αντιληφθείς ότι οι επιστημονικές ειδήσεις, αν υπάρχουν, καταλαμβάνουν ελάχιστο χώρο. Και όμως…».
Τι βγήκε πρώτο; Το αβγό ή η κότα; Γιατί το 11 είναι έντεκα και όχι δυο; Ήταν καλός επιστήμονας ο Νεύτων; Τι κοινό έχουν τα βαμπίρ και τα κουνέλια; Υπάρχουν βαρετοί αριθμοί; Μπορούμε να μετρήσουμε την άνοιξη; Ποιος επινοεί τα ανέκδοτα; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα πολλά ερωτήματα τα οποία ο Κάρλο Φραμπέτι – διαπρεπής λύτης επιστημονικών γρίφων – υποβάλλει στον αναγνώστη.
Μια περιπλάνηση στα πιο ετερόκλητα επιστημονικά πεδία – φυσική, χημεία, κβαντική μηχανική, μαθηματικά, νευροεπιστήμη, βιολογία, ρομποτική – χωρίς να παρακάμπτονται η ψυχολογία και η φιλοσοφία.
Το …ή το αβγό την κότα είναι ένα διαυγές βιβλίο, εμποτισμένο με οξυδέρκεια, που προτίθεται να κεντρίσει όχι μόνο το ενδιαφέρον του εξοικειωμένου με τις επιστήμες αναγνώστη, αλλά και κάθε ανήσυχου και φιλοπερίεργου ανθρώπου.