Του Μηνά Χαραλαμπίδη,
βιολόγου
Ένας απέραντος κόσμος,
Edmund Soon-Weng Yong,
πεδίο
Ο συγγραφέας: Ο Edmund Soon-Weng Yong (γεννημένος στις 17 Δεκεμβρίου 1981) είναι Βρετανοαμερικανός επιστημονικός δημοσιογράφος και συγγραφέας. Το 2021 έλαβε το Βραβείο Πούλιτζερ για την Επεξηγηματική Αναφορά για μια σειρά για την πανδημία Covid-19. Είναι συγγραφέας δύο βιβλίων: I Contain Multitudes: The Microbes Within Us and a Greater View of Life (2016) και An Immense World: How Animal Senses Reveal the Hidden Realms Around Us (2022).
Η Γη ξεχειλίζει από εικόνες και υφές, ήχους και δονήσεις, γεύσεις και μυρωδιές, ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία. Ωστόσο, κάθε μέλος του ζωικού βασιλείου που υπάρχει σε αυτή είναι κλεισμένο στο δικό του μοναδικό αισθητηριακό σύμπαν και συλλαμβάνει μόνο ένα μικροσκοπικό κομμάτι μιας πραγματικά απέραντης πλάσης. Το βιβλίο αυτό μας καλωσορίζει σε έναν ανεξερεύνητο έως σήμερα κόσμο, σε άγνωστες διαστάσεις στον ανθρώπινο νου, μας γνωρίζει τον πλανήτη μας όπως τον αντιλαμβάνονται τα ζώα.
Στις σελίδες του συναντάμε σκαθάρια που έλκονται από πελώριες φωτιές, χελώνες που ανιχνεύουν τα μαγνητικά πεδία της Γης, ψάρια που πλημμυρίζουν τους ποταμούς με άγνωστα ηλεκτρικά μηνύματα και ανθρώπινα όντα που εκπέμπουν σήματα όπως οι νυχτερίδες. Ανακαλύπτουμε ότι το φολιδωτό πρόσωπο ενός κροκόδειλου είναι τόσο ευαίσθητο, όσο τα ακροδάχτυλα ενός χαρισματικού εραστή, ότι τα παράξενα μάτια των γιγάντιων καλαμαριών έχουν εξελιχθεί έτσι ώστε να μπορούν να διακρίνουν τις τεράστιες φάλαινες ανάμεσα στα αφρισμένα νερά, ότι τα φυτά λικνίζονται στις σιωπηρές μελωδίες των ζωυφίων που ερωτοτροπούν μαζί τους, όπως και ότι τα καλά κρυμμένα μέσα στην οστρακοειδή πανοπλία τους χτένια έχουν εξαιρετικά περίπλοκη όραση. Μαθαίνουμε τι βλέπουν οι μέλισσες μέσα στα λουλούδια, τι ακούν τα ωδικά πουλιά από τις μελωδίες τους και τι ακριβώς μπορούν να μυρίσουν οι σκύλοι στους δρόμους.
Στο βιβλίο Ένας απέραντος κόσμος, ο συγγραφέας και αναγνωρισμένος δημοσιογράφος με εξειδίκευση σε επιστημονικά θέματα Ed Yong μας παρασύρει πέρα από τα όρια των δικών μας αισθήσεων, μαθαίνοντάς μας πώς να αντιλαμβανόμαστε την πολυπλοκότητα των φυσικών αρωμάτων, τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα και τους παλμούς των πιέσεων που μας περιβάλλουν. Και μας δείχνει γλαφυρά ότι για να κατανοήσουμε τον κόσμο μας δεν χρειάζεται να ταξιδέψουμε σε άλλα μέρη – χρειάζεται απλώς να τον δούμε με διαφορετικά μάτια.
Η αόρατη δύναμη,
Bernard Dixon,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ο συγγραφέας: Ο δρ Bernard Dixon OBE, FIBiol (17 Ιουλίου 1938 – 30 Οκτωβρίου 2020 [1]) ήταν Βρετανός επιστημονικός δημοσιογράφος, ο οποίος ήταν εκδότης του New Scientist από το 1969 έως το 1979.
Τα μικρόβια – βακτήρια, ιοί, μύκητες και πρωτόζωα – ενυπάρχουν αόρατα σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης κοινωνίας και του φυσικού κόσμου που μας περιβάλλει. Σε αυτά οφείλουμε την καθημερινή μας τροφή, αλλά και τα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου του πλανήτη, ενώ η παρουσία τους στο έδαφος είναι απαραίτητη για την ύπαρξη της ίδιας της ζωής. Παράλληλα, όμως, προκαλούν τρομερές επιδημίες, από την πανώλη και την ευλογιά του παρελθόντος μέχρι τις συνεχιζόμενες πανδημίες χολέρας και τη σημερινή κρίση του AIDS. Τα μικρόβια έχουν κατατροπώσει ολόκληρες στρατιές και έχουν επηρεάσει καθοριστικά την έκβαση μεγάλων στρατιωτικών επιχειρήσεων, ωστόσο, η σύγχρονη βιοτεχνολογία συνεργάζεται αρμονικά μαζί τους για την παρασκευή πολύτιμων αντιβιοτικών και άλλων εξαιρετικά ωφέλιμων ουσιών. Η Αόρατη Δύναμη περιγράφει τις πολλές ποικίλες και συχνά απροσδόκητες λειτουργίες των μικροβίων μέσα από μια σειρά 75 περίπου πορτραίτων, που κάθε ένα εστιάζεται σε συγκεκριμένο μικροοργανισμό και στη χαρακτηριστική συμπεριφορά του. Πρόκειται λοιπόν, για μια «πινακοθήκη» που φέρνει στο φως την εκπληκτική ποικιλομορφία του μικροβιακού κόσμου. Τα μικρόβια έχουν παίξει τον ρόλο τους στην ανθρώπινη ιστορία και συμμετέχουν στη διαμόρφωση του μέλλοντός μας. Εξακολουθούν να μας εκπλήσσουν και πολύ συχνά να μας απειλούν χωρίς αυτά όμως θα ήταν αδύνατον να υπάρξουμε. Σ’ αυτό το συναρπαστικό όσο και διασκεδαστικό βιβλίο, ο Bernard Dixon δεν αφήνει καμιά αμφιβολία στον αναγνώστη ότι τα μικρόβια είναι αυτά που κυβερνούν τον κόσμο, και όχι τα μακρόβια.