Του Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά
Η ακούραστη φιλόλογος – συγγραφέας – ερευνήτρια Βασιλεία Γιασιράνη-Κυρίτση έδειξε και πάλι τις ικανότητές της με τη συγγραφή ενός νέου πονήματος, που με την εμπειρία της και το ερευνητικό της πάθος, μας παρουσιάζει τις αναμνήσεις ενός συμπολίτη μας σε ένα συγκροτημένο βιβλίο, που διαβάζεται εύκολα και με ενδιαφέρον. Πρόκειται για τις αναμνήσεις του συμπολίτη μας Σταύρου Χρ. Μητσικώστα γύρω από τη ζωή του και τη δράση του ως ενεργός πολίτης του Βόλου, τις οποίες η φιλόλογός μας ερευνήτρια τις οργάνωσε σε ένα σύνολο με επιμέρους κεφάλαια, που προκαλούν τον αναγνώστη να τα διεξέλθει με προσοχή, γιατί ο Σταύρος Μητσικώστας είναι, όπως είπα πιο πάνω, ένας ενεργός πολίτης του Βόλου, που είναι ανάμεσά μας και αυτά που περιγράφει, ίσως σε μερικές σελίδες, δούμε και τον εαυτό μας και αφορούν και τη δική μας ζωή μέσα στην πόλη του Βόλου.
Το βιβλίο έχει τίτλο «Σχέσεις Ζωής, Σταύρος Χρ. Μητσικώστας» και χωρίζεται σε 11 κεφάλαια, στα οποία παρουσιάζεται η ιδιωτική και δημόσια ζωή του παρουσιαζόμενου προσώπου ως εξής: 1ο. Εισαγωγή (για τους γονείς του), 2ο. Μαθητικά χρόνια-οικογένεια, 3ο. Θεσσαλική Οξοποιΐα Χρήστου και Σταύρου Μητσικώστα, 4ο. Η γκαλερί «Θοφανώ», 5ο. Η ιδέα δημιουργίας της Αργούς, 6ο. Δραστηριότητες διάφορες, 7ο. Προτάσεις στον Δήμο, 8ο. Πολιτική δράση, 9ο. Τοπική Αυτοδιοίκηση, 10ο. Κοινωνική δραστηριότητα και 11ο. Τα ταξίδια του. Τα κεφάλαια κλείνουν με φωτογραφίες και τίτλο Μα πάνω από όλα ενεργός πολίτης, με έναν μικρό επίλογο. Εντύπωση μου κάνουν οι πάρα πολλές πηγές που αναδίφησε η συγγραφέας-ερευνήτρια, προκειμένου να τεκμηριώσει το κείμενο (Βιβλία, Αρχείο Γ.Α.Κ. Μαγνησίας, Αρχείο Επιμελητηρίου Μαγνησίας, μαρτυρίες, ηλεκτρονικές πηγές (πάρα πολλές) και εφημερίδες-ηλεκτρονικός τύπος (πάρα πολλές). Τελειώνει με ένα Ευρετήριο ονομάτων. Σύνολο σελίδων 177. Εκδόσεις ΗΒΗ, Βόλος 2024.
Η συγγραφέας-ερευνήτρια Βασιλεία Γιασιράνη-Κυρίτση παρουσιάζει το κείμενο του βιβλίου της σε τρίτο πρόσωπο («Ο Σταύρος Μητσικώστας ήταν γόνος της μεγάλης και γνωστής οικογένειας…») και όχι σε πρώτο πρόσωπο («Είμαι γόνος της μεγάλης και γνωστής οικογένειας…», αν και είχε πάρει τέσσερις συνεντεύξεις από τον ίδιο, όπως γράφει στην εισαγωγή της). Νομίζω, πως έπραξε καλώς, γιατί παραθέτει πλήθος άλλων στοιχείων, που συμπληρώνουν τα λεγόμενα του Σταύρου Μητσικώστα και διευρύνουν το φάσμα των πληροφοριών για τους αναγνώστες. Αυτό, άλλωστε, δείχνει και ο τίτλος του βιβλίου «Σχέσεις Ζωής» και όχι «Η Ζωή μου…».
Εμείς, στη σύντομη παρουσίαση του βιβλίου, θα περιοριστούμε στο κεφάλαιο που αναφέρεται στη δημόσια – δημοτική δράση του βιογραφούμενου (Κεφάλαιο 7ο, σελ. 86-98), παρότι όλα τα κεφάλαια παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για να δούμε τα δημοτικά πράγματα της εποχής του, που τα έχουμε ζήσει κι εμείς.
Το κεφάλαιο αυτό έχει τίτλο «Προτάσεις στον Δήμο». Εδώ αναφέρονται οι προτάσεις που έκανε ο Σταύρος Μητσικώστας επιγραμματικά. Υπόψη πως ο Σταύρος Μητσικώστας βρισκόταν στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Έτσι διαβάζουμε επιγραμματικά τις 15 προτάσεις που έκανε: 1η. Ίδρυση Τεχνολογικού Πάρκου στον Βόλο. Τον Μάιο του 1992 έκανε πρόταση στο Προεδρείο του Τεχνικού Επιμελητηρίου για την ανάληψη της προσπάθειας, η οποία πρόταση έγινε δεκτή. 2η. Ίδρυση Τμημάτων ΤΕΙ στον Βόλο. Πρότεινε να διεκδικήσουν από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Παιδείας, αλλά και από την ενδιαφερόμενη ένωση εφοπλιστών για να γίνουν ο Ναυτικές Σχολές στη Κάτω Γατζέα. 3η. Μεσολάβησε για τη διάσωση της πλατείας στον Άγιο Γεώργιο Ιωλκού. 4η. Αξιοποίηση της πλατείας Παλαιών. Στην πλατεία αυτή υπήρχε Δημοτική Αγορά με καταστήματα, η οποία στους σεισμούς του 1955 έπαθε μεγάλες καταστροφές. Μετά αποφασίστηκε να γίνει εκεί δημοτικό κτήριο. Τότε πρότεινε να γίνει πλατεία. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία, μετά την εύρεση αρχαιοτήτων απαγόρευσε να γίνει κτήριο.
5η. Πρότεινε να ονομαστεί η πλατεία Πανεπιστημίου (οδού Δημητριάδος) σε πλατεία Κενταύρων με γλυπτική σύνθεση του Κένταυρου Χείρωνα και άλλων Κενταύρων. 6η. Διατήρηση του πρώην Δημαρχείου (μέγαρο Σκενδεράνη). Στην οδό Δημητριάδος με Τοπάλη υπήρχε το αρχοντικό της οικογένειας Σκενδεράνη (εξαιρετικό δείγμα εκλεκτιστικίστικης αρχιτεκτονικής), όπου λειτουργούσε το Δημαρχείο του Βόλου, από το 1909 έως το1955, που έπαθε μεγάλες ζημιές από τον σεισμό. Ο Σταύρος Μητσικώστας πρότεινε να μη χτιστεί κτήριο (που χτίστηκε), αλλά να διαμορφωθεί σε πλατεία. 7η. Κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθμού 750 kw. Πρότεινε να κατασκευαστεί Υ/Σ των 750 kw στην Καλιακούδα. Η πρόταση έγινε δεκτή. 8η. Ίδρυση Μουσείου Πεταλούδας. Στην πόλη μας, ο συμπολίτης μας, dr Αθανάσιος Κουτρούμπας, είχε μια περίφημη συλλογή από 5.000 κομμάτια πεταλούδας και 100.000 έντομα απ’ όλο τον κόσμο. Ο Σταύρος Μητσικώστας πρότεινε να δημιουργηθεί Μουσείο Πεταλούδας. Σήμερα λειτουργεί το Εντομολογικό Μουσείο σε ιδιόκτητο χώρο του dr Αθαν. Κουτρούμπα. 9η. Αξιοποίηση αποθήκης ΟΣΕ. Ο Σταύρος Μητσικώστας πρότεινε να νοικιάσει ο Δήμος Βόλου το οικόπεδο του ΟΣΕ, στη Νέα Ιωνία, στην οδό Μαιάνδρου (δίπλα απ’ το γήπεδο της Νίκης, το γνωστό γκαράζ) και να λειτουργήσει εκεί μόνιμη λαϊκή αγορά. 10η. Αξιοποίηση της πρώην Οινοπνευματικής Εταιρείας. Πρότεινε ο Δήμος να πάρει 17 στρέμματα (από τα 30) και να γίνουν εκεί σχολεία και αθλητικές εγκαταστάσεις. 11η. Αξιοποίηση του αεροδρομίου Νέας Αγχιάλου. Πρότεινε να συνδεθεί με την εθνική οδό και με τον σιδηρόδρομο του ΟΣΕ. 12η. Πρόταση για αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου της Δημητριάδος. Περιγράφονται ενέργειες του Σταύρου Μητσικώστα, που μαζί με τον γιατρό Νικ. Μπρισίμη και τον δημοσιογράφο Νίκο Διαμαντόπουλο ίδρυσαν επιτροπή για την αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου της Δημητριάδος. 13η. Πρόταση να γίνει ο Βόλος Πολιτιστική Πρωτεύουσα το 2021. Το 2013 ο Σταύρος Μητσικώστας (ως πρώην δημοτικός σύμβουλος) κατέθεσε πρόταση να γίνει ο Βόλος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021. Το Δ.Σ. της πόλης, πήρε καταρχάς απόφαση για να διεκδικήσει την υποψηφιότητα. Τελικά Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης επιλέχθηκε η Πάτρα. 14η. Δημιουργία Ξενόγλωσσων Τμημάτων. Το 2020 έκανε πρόταση προς τις Πρυτανικές Αρχές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας να δημιουργηθούν Ξενόγλωσσα Τμήματα. Η Πρυτανεία ανακοίνωσε το πρόγραμμα Study in Greece, που άρχιζε διαδικασίες ξενόγλωσσων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών. 15η. Το χρονικό της ίδρυσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Τον αγώνα για την ίδρυση του Πανεπιστημίου έδωσαν φορείς και άτομα της πόλης. Αναφέρεται ότι το 1980, ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης ήλθε και μίλησε σε προεκλογική συγκέντρωση στον λαό του Βόλου. Ο Σταύρος Μητσικώστας που ήταν κοντά του, του υπενθύμισε για την ίδρυση του Πανεπιστημίου και αυτός (ο Ράλλης) το εξήγγειλε. Τελικώς το Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου το 1983 με έδρα της Διοικούσας Επιτροπής την Αθήνα. Έγινε αγώνας για να ορισθεί ο Βόλος και όχι η Λάρισα ως έδρα του νέου Πανεπιστημίου, στον οποίο αγώνα συμμετείχε και ο Σταύρος Μητσικώστας ως γ.γ. του συμβουλίου Δήμου Βόλου.
Τελειώνοντας το σημείωμα αυτό θα ήθελα να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στον Σταύρο Μητσικώστα για την παράθεση γεγονότων και εικόνων της πόλης κατά τα τελευταία χρόνια και ταυτόχρονα να συγχαρώ τη συγγραφέα-ερευνήτρια Βασιλεία Γιασιράνη-Κυρίτση, που οργάνωσε σε ένα άρτιο βιβλίο τις σκέψεις, τις ενέργειες και την ποικίλη δράση του Σταύρου Μητσικώστα.