Της
Αλίκης Κουκουμβρή,
νηπιαγωγού – θεατρολόγου
στο Ολοήμερο Ειδικό
Δημοτικό Σχολείο Αγριάς
«Παίζειν εστί τέρψις ηδονής και τέρψις γνώσις».
Το θεατρικό παιχνίδι, το «παίζειν» μέσα από το θέατρο, αποτελεί ένα σημαντικό παιδαγωγικό μέσο για τα παιδιά. Το παιδί όταν παίζει, πράττει – δρα και ταυτόχρονα θεάται, προβαίνει δηλαδή σε μια θέαση του κόσμου τόσο του υποκειμενικού, όσο και του αντικειμενικού. Ποιο παιδί, λοιπόν, είναι αυτό που δεν έχει ανάγκη το παιχνίδι; Το θεατρικό παιχνίδι ιδιαίτερα στην Ειδική Αγωγή αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο εξέλιξης των ικανοτήτων των παιδιών, γιατί είναι ένας βιωματικός τρόπος μάθησης. Στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Αγριάς, οι παιδαγωγοί μελετώντας το ιστορικό, τις ανάγκες, τις δυνατότητες, τις αδυναμίες, τον ρυθμό εξέλιξης και ενδιαφέροντος των παιδιών καταρτίζουν το κατάλληλο πρόγραμμα και μέσω της θεατρικής αγωγής οργανώνουν την υλοποίησή του. Με την εφαρμογή του θεατρικού παιχνιδιού στο Ολοήμερο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Αγριάς, επιτυγχάνουμε διαμόρφωση παιδαγωγικού κλίματος. Το πρόγραμμα διέπεται από μεθοδικότητα και ανταποκρίνεται στον ρυθμό των παιδιών, αρχίζει από τα γνωστά και απλά και σταδιακά προχωρά στα σύνθετα. Τα θέματα εμπλουτίζονται με μουσική και οπτικοακουστικό υλικό. Οι δράσεις δημιουργούν ασφάλεια και σιγουριά χωρίς να στρέφονται γύρω από τα προβλήματα των παιδιών και το καθένα επιτυγχάνει με τον τρόπο του.
Επίσης μέσω της θεατρικής αγωγής διευρύνουμε τους επικοινωνιακούς κώδικες των παιδιών. Το σημαντικότερο στοιχείο στην επικοινωνία για τα παιδιά με αναπηρία είναι η μετάδοση σημάτων από τον ενήλικα, να είναι δηλαδή ευανάγνωστα από τα παιδιά που τα δέχονται, ευάγωγα να οδηγούν στην αγωγή και εύληπτα, να εμπεριέχουν τα πέντε στοιχεία ενός επικοινωνιακού σήματος που είναι:
– Τι λες, που απευθύνεται στον νοησιαρχικό παράγοντα.
– Πώς το λες, που απευθύνεται στον ψυχοσυναισθηματικό παράγοντα.
– Σε ποιους το λες, που απευθύνεται στον κοινωνικό παράγοντα που είναι τα παιδιά με αναπηρία.
– Τα μέσα τα οποία χρησιμοποιείς, στο πρόγραμμά μας συγκεκριμένα είναι η θεατρική αγωγή.
– Για ποιο σκοπό το λες και αφορά την τόνωση του ψυχοσυναισθηματικού παράγοντα, του επικοινωνιακού παράγοντα και μια γενικότερη ήπιας μορφής επίδραση στον πνευματικό και θεραπευτικό παράγοντα.
Με το πρόγραμμα της θεατρικής αγωγής επιτυγχάνουμε τη συναισθηματική αφύπνιση των παιδιών. Ένα παιδί σωματικά ανάπηρο χρειάζεται περισσότερο την ενθάρρυνση του δασκάλου του για να φύγει από τον χώρο του εγκλωβισμού και μέσω της φαντασίας του, που καλλιεργείται με το θεατρικό παιχνίδι, να μπορεί να κατακτήσει ό,τι του στερεί η αναπηρία. Στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Αγριάς προέχει για τους παιδαγωγούς η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης των παιδιών προς τον εαυτό τους και η δημιουργία κλίματος ασφάλειας. Επισημαίνουμε τα θετικά στοιχεία και εργαζόμαστε με αυτά προσφέροντας χαρά και απόλαυση μαζί με τους άλλους, πράγμα που δρα θετικά και ενισχύει τις δυνατότητές των παιδιών.
Εφαρμόζοντας τη μέθοδο του θεατρικού παιχνιδιού καλλιεργούμε τις ανθρώπινες σχέσεις. Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες που έχουν δυσκολία να περπατήσουν, να τρέξουν, να χρησιμοποιήσουν τα χέρια και τα πόδια, γενικότερα να κινηθούν δεν σημαίνει ότι στερούνται εκφραστικής ικανότητας. Το αναπηρικό αμαξίδιο στο σχολείο μας αποτελεί εναλλακτικό μέσο των ποδιών. Ένα παιδί με κινητική αναπηρία μπορεί να γίνει αρχηγός της ομάδας-τάξης, αφού μπορεί να γίνει οδηγός ενός τρένου, αεροπλάνου, μουσικός ή αφηγητής μιας ιστορίας.
Κάθε παιδί, όπως τονίζει ο κ. Απόστολος Μιχαλόπουλος, ο διευθυντής του Σχολείου, ο οποίος ενισχύει τις σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης, είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Είναι ο εαυτός του και έχει τη δική του ιδιαιτερότητα. Ακόμα και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις κρύβονται δυνατότητες. Αξίζει κάθε κόπος και κάθε προσπάθεια για να έρθουν αυτές οι δυνατότητες στην επιφάνεια.
Μέσω της θεατρικής αγωγής στο σχολείο μας δίνουμε την ευκαιρία στο παιδί να ανακαλύψει και να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως πρόσωπο. Είναι ένας τρόπος να συντηρήσουμε την ευαισθησία και τη συγκίνηση στα παιδιά, αλλά και τους εαυτούς μας.