Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας πρωτοπορεί με την ενυδρειοπονία

Η ενυδρειοπονία είναι ένα νέο σύστημα παραγωγής όπου μπορεί κανείς ταυτοχρόνως να καλλιεργεί φυτά και να εκτρέφει ψάρια σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα όπου το ένα ωφελείται από την παρουσία του άλλου. Κάπου στον όλο κύκλο μπαίνουν και τα πανταχού παρόντα βακτήρια, μόνο που εδώ η παρουσία τους είναι ελεγχόμενη και περιορισμένη σε χώρο, αποτελούν όμως βασικό συστατικό του συστήματος. Το νερό είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε ψάρια-φυτά και βακτήρια, κυκλοφορεί συνεχώς και κάνει κύκλους στις δεξαμενές τους. Από τις δεξαμενές των ψαριών φεύγει πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά που άφησαν τα ψάρια με την τροφή και τη λειτουργία τους. Περνάει από το διαμέρισμα των βακτηρίων τα οποία μετατρέπουν τις μορφές αζώτου που παράγονται από τα ψάρια σε μορφές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα φυτά. Μετά φτάνει στα φυτά που απορροφούν τα θρεπτικά για να μεγαλώσουν, αφαιρώντας τα από το νερό, άρα καθαρίζοντας το για να ξανακαταλήξει –καθαρό πια- στα ψάρια. Αυτοί οι κύκλοι του νερού βοηθούν στην εξοικονόμηση του σε βαθμό που καμία άλλου συστήματος καλλιέργεια φυτών μπορεί να πετύχει. Έχει υπολογιστεί ότι στην ενευδρειοπονία καταναλώνεται το 10% του νερού που καταναλώνεται σε αντίστοιχη καλλιέργεια στο έδαφος για την ίδια παραγωγή φυτών.

Τα πλεονεκτήματα της ενυδρειοπονίας
Εκτός από την τεράστια εξοικονόμηση νερού, άλλο πλεονέκτημα της ενυδρειοπονίας είναι και η σημαντική μείωση λιπασμάτων, καθώς τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το φυτό τα παίρνει από τα ψάρια με τη διαμεσολάβηση των βακτηρίων. Εδώ προστίθενται και τα πλεονεκτήματα της υδροπονίας: κανένα ζιζανιοκτόνο και εξαιρετικά περιορισμένη χρήση εντομοκτόνων, καθώς το θερμοκήπιο με τις ειδικές του σήτες και τα υψηλής τεχνολογικής εξέλιξης υλικά κάλυψης εμποδίζει την είσοδο εντόμων.

Πρόκειται για ένα σύστημα παραγωγής που απαντάει τόσο σε προβλήματα αλόγιστης χρήσης νερού και εξάντλησης υδατικών πόρων, όσο και στην ανάγκη των καταναλωτών για λιγότερα χημικά κατά την καλλιέργεια των λαχανικών τους. Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα θερμοκήπια στο πλαίσιο της γρήγορα αναπτυσσόμενης «αστικής καλλιέργειας/παραγωγής». Εκεί ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει φυτά και ψάρια, φρέσκα, σχεδόν από τη γειτονιά του και όχι από κάποιο μακρινό μέρος του πλανήτη.

Εδώ το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας πρωτοπορεί καθώς είναι το πρώτο Ίδρυμα της χώρας που ασχολείται με τη ενυδρειοπονία σε ερευνητικό επίπεδο. Και έχει τα «προσόντα» να το κάνει αυτό διότι έχει μία ισχυρή Γεωπονική Σχολή με δύο τμήματα που μπορούν να στηρίξουν την έρευνα αυτή που θέλει ειδίκευση όχι μόνο στα φυτά, αλλά και στα ψάρια και στα βακτήρια. Έτσι το Τμήμα Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος με τον Καθηγητή Νίκο Κατσούλα και την Επίκουρη Καθηγήτρια Έφη Λεβίζου που στηρίζουν τους τομείς των φυτών και του θερμοκηπίου, συνεργάζεται με το Τμήμα Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα την ειδική στα ψάρια Καθηγήτρια Έλενα Μεντέ, στην ιστολογία τους Επίκουρο Καθηγητή Παναγιώτη Βερίλλη και τον ειδικό στη λειτουργία των μικροοργανισμών Καθηγητή Κώστα Κορμά. Όλοι αυτοί, πλαισιωμένοι από μία μεγάλη ομάδα ερευνητών (υποψήφιων Διδακτόρων και μεταδιδακτορικών ερευνητών) έχουν στήσει μία κυψέλη έρευνας που από τη μια αποσκοπεί στο να συμβάλει στην εξέλιξη του συστήματος παγκοσμίως και από την άλλη να αξιολογήσει τη λειτουργία του. Έτσι θα μπορεί σε 2 χρόνια από τώρα να παρουσιάσει στους παραγωγούς μία ολοκληρωμένη πρόταση με τα πλεονεκτήματα, τα κόστη και τις προοπτικές της νέας αυτής τεχνικής ταυτόχρονης καλλιέργειας φυτών και ψαριών. Η ομάδα έχει λάβει χρηματοδότηση για την παραπάνω έρευνα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κρατικούς πόρους, κάτι που της επιτρέπει να επεκτείνει την έρευνά της από το μικρό εργαστηριακό σύστημα που λειτουργεί αυτή τη στιγμή στις εγκαταστάσεις της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών σε ένα μεγάλο πιλοτικό θερμοκήπιο όπου τα πειράματα θα είναι πολύ μεγαλύτερα και σχεδόν θα προσομοιάζουν ένα εμπορικό θερμοκήπιο. Το μεγαλεπήβολο αυτό έργο θα είναι σε πλήρη λειτουργία σε 2 μήνες και από αυτό οι ερευνητές θα πετύχουν μία πολύ καλή εικόνα των δυνατοτήτων, του κόστους και της παραγωγής που θα μπορούσε να επιτευχθεί στις συνθήκες του ελλαδικού χώρου. Την άνοιξη θα γίνει επίσκεψη και στο νέο θερμοκήπιο στο Ερευνητικό Αγρόκτημα του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος στο Βελεστίνο και θα το περιγράψουμε κατά την πλήρη λειτουργία του.

Η εργασία υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ–ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ, συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ)(κωδικός έργου:Τ1ΕΔΚ-01153) και συμμετέχουν, εκτός από τη Σχολή Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, οι εταιρίες Αφοί Εμμανουηλίδη και Αγροτικά Πληροφοριακά Συστήματα.

Πηγή: larissanet.gr