Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 509ο παγκοσμίως

Μία ακόμη διεθνής κατάταξη των πανεπιστημίων με τη μεγαλύτερη επιρροή, παγκοσμίως, έχει μία πρωτοτυπία: Βασίζεται στον αλγόριθμο PageRank της Google, ο οποίος ταξινομεί τις ιστοσελίδες στα αποτελέσματα των αναζητήσεων, προκειμένου να μετρήσει πόσες φορές ένα πανεπιστήμιο εμφανίζεται στις σελίδες-λήμματα της Wikipedia. Όσες περισσότερες είναι οι φορές, τόσο μεγαλύτερο θεωρείται το «ειδικό βάρος» του πανεπιστημίου, διεθνώς. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν οι σχετικοί αλγόριθμοι κατάταξης 2DRank και CheiRank.

Η κατάταξη, η οποία παρουσιάστηκε από ερευνητές με επικεφαλής τον Jose Lages του Πανεπιστημίου της Φρανς-Κοντέ στη Μπεζανσόν, φέρνει στις δύο πρώτες θέσεις τα βρετανικά πανεπιστήμια του Κέμπριτζ και της Οξφόρδης. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν κατά σειρά οκτώ αμερικανικά πανεπιστήμια: Χάρβαρντ, Κολούμπια, Πρίνστον, ΜΙΤ, Σικάγο, Στάνφορντ, Γιέηλ και Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ.

Όσον αφορά την ελληνική παρουσία, την καλύτερη θέση (175) έχει το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο, μάλιστα, βρίσκεται στην 141η θέση, σε μία ειδικότερη παγκόσμια κατάταξη μεταξύ των ιστορικότερων πανεπιστημίων που ιδρύθηκαν πριν τον 20ό αιώνα. Ακολουθούν, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (191), το Πάντειο (236), της Πάτρας (251), το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (257), το Χαροκόπειο (280), του Αιγαίου (300), το Δημοκρίτειο Θράκης (310), των Ιωαννίνων (317), της Κρήτης (369), της Μακεδονίας (469), της Θεσσαλίας (509), του Πειραιά (561), της Πελοποννήσου (587), το Ιόνιο (596) και της Δυτικής Μακεδονίας (660). Εντύπωση προκαλεί η απουσία του ΕΜΠ από αυτήν τη λίστα, όμως σε μία άλλη συγγενική κατάταξη (με βάση όχι τον αλγόριθμο PageRank, αλλά τον αλγόριθμο 2DRank), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο βρίσκεται στη διεθνή θέση 164, πρώτο μεταξύ των ελληνικών ΑΕΙ).

Σε γενικές γραμμές, πάντως, θα παρατηρούσε κανείς ότι η κατάταξη με βάση τις αναφορές στη Wikipedia και τον αλγόριθμο της Google «ανεβάζει» τα ελληνικά πανεπιστήμια σε σχέση με τις άλλες καθιερωμένες ετήσιες κατατάξεις (Σαγκάης, Τάιμς, QS κ.α.).

Όπως επισημαίνουν και οι ερευνητές, είναι πολύ δύσκολο να αξιολογηθούν αντικειμενικά τα πανεπιστήμια με τη μεγαλύτερη διεθνή επιρροή, καθώς υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες (πολιτισμικοί, ιστορικοί, γλωσσικοί, γεωγραφικοί κ.α.) που δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν.

Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τις εκδόσεις της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia σε 24 γλώσσες (και στα ελληνικά). Έτσι, αναλύθηκε μία βάση δεδομένων με περίπου τέσσερα εκατομμύρια άρθρα-λήμματα στα αγγλικά, 1,5 εκατομμύρια στα γερμανικά και από ένα εκατομμύριο στα γαλλικά, ιταλικά, ολλανδικά, ισπανικά, ρωσικά κ.α. Συνολικά, οι 24 γλώσσες καλύπτουν περίπου το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 68% των συνολικών άρθρων-λημμάτων της Wikipedia σε 287 γλώσσες.

Αρχικά, τα πανεπιστήμια ταξινομήθηκαν με βάση κάθε ξεχωριστή γλώσσα: Η γαλλική Wikipedia, προφανώς, τείνει να αναφέρει περισσότερο συχνά τα γαλλικά πανεπιστήμια, η γερμανική τα γερμανικά, η αγγλική τα αγγλικά κ.ο.κ. Στη συνέχεια, συνδυάστηκαν οι επιμέρους κατατάξεις και προέκυψε μία ενοποιημένη παγκόσμια λίστα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κατάταξη της Wikipedia τείνει να ευνοεί τα αρχαιότερα πανεπιστήμια, εξ ου και η βρετανική κυριαρχία στην κορυφή της. Έτσι, το ιστορικό γερμανικό πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου, που έχει εκπαιδεύσει 29 νομπελίστες, αλλά δεν εμφανίζεται ποτέ στα πρώτα 100 πανεπιστήμια των παραδοσιακών κατατάξεων, στη λίστα της Wikipedia βρίσκεται στην επίζηλη 11η θέση, πρώτο μεταξύ όλων των πανεπιστημίων της ηπειρωτικής Ευρώπης. Επίσης, η κατάταξη της Wikipedia περιέχει πανεπιστήμια από περισσότερες χώρες (Αιγύπτου, Ινδίας, Ιαπωνίας κ.α.) και λιγότερα από τις ΗΠΑ.

Ειδικότερα, όσον αφορά μόνο την ελληνική Wikipedia (με βάση τον αλγόριθμο PageRank), στην πρώτη θέση από πλευράς επιρροής μεταξύ όλων των ΑΕΙ βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακολουθούν κατά σειρά το Αριστοτέλειο, το Χάρβαρντ, της Οξφόρδης, το ΜΙΤ, του Κέμπριτζ, το Πάντειο, το Κολούμπια, της Πάτρας και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αν, όμως, η κατάταξη των λημμάτων της ελληνικής Wikipedia γίνει με βάση τον αλγόριθμο 2DRank, τότε προηγείται σε επιρροή το ΕΜΠ και έπεται το Αριστοτέλειο.

Ασφαλώς η κατάταξη της Wikipedia δεν είναι χωρίς ατέλειες, ούτε πρόκειται να αντικαταστήσει τις παραδοσιακές κατατάξεις, όμως, αποτελεί μία χρήσιμη εναλλακτική ματιά σε ένα επίμαχο ζήτημα, όπως είναι η σύγκριση των πανεπιστημίων σε παγκόσμιο επίπεδο.