της Αρετής Τζανετοπούλου*
Αναρωτιόμαστε πολλές φορές ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως κοινωνία τι είναι εκπαίδευση, τι είναι παιδεία ή πώς θα προσφέρουμε στα παιδιά την παιδεία που αξίζουν. Η εμπειρία μου στις σχολικές τάξεις μού δείχνει ότι δεν είναι αρκετές μόνο οι σελίδες της ιστορίας ή των μαθηματικών, τα πειράματα της φυσικής ή τα λογοτεχνικά κείμενα. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από εμπειρίες, από «ζώσα» γνώση, από διάδραση και ανταλλαγή γνώσεων, από επικοινωνία με το «σήμερα», από τη μαγεία της «ομάδας», από δράσεις στις οποίες συμμετέχουν, σχεδιάζουν και πρωταγωνιστούν. Μια τέτοια δράση έζησαν 132 μαθητές/τριες με τους καθηγητές τους στο Βελιγράδι μέσα από μια ιστορία εκπαιδευτικής ανταλλαγής δύο μουσικών σχολείων, αυτό του Βόλου και του Βελιγραδίου. Ο σχεδιασμός άρχισε από τον περασμένο Ιούνιο, επικοινωνία, γνωριμία, ανταλλαγή πρακτικών, συζητήσεις, ημερομηνίες που άλλαζαν συνεχώς, οι διατυπώσεις, το πρόγραμμα και οι τελικές ημερομηνίες: 30 Ιανουαρίου ξεκινάμε για Βελιγράδι, 1η Δεκεμβρίου δίνουμε συναυλία στην αίθουσα που μας φιλοξένησε το εκεί μουσικό σχολείο και 2 Δεκεμβρίου, ο βυζαντινός χορός του σχολείου θα ψάλλει τη θεία Λειτουργία στα ελληνικά στην κρύπτη του Ναού του Αγίου Σάββα, του μεγαλύτερου ναού της ορθοδοξίας στα Βαλκάνια, στις 3 Δεκεμβρίου επίσκεψη στο ελληνικό προξενείο και επίσκεψη στο σχολείο του Βελιγραδίου και 4 Δεκεμβρίου επιστροφή μέσα από έναν μακρύ δρόμο 14 σχεδόν ωρών.
Σ’ ένα κρύο χριστουγεννιάτικο Βελιγράδι συναντήσαμε «ζεστούς» ανθρώπους, φιλόξενους, με παιδεία, με αγάπη προς τους Έλληνες και την Ελλάδα. Καταλάβαμε, αλλά κυρίως κατάλαβαν τα παιδιά πόσο κοινά είναι τα προβλήματα, αλλά και πόσο ίδια είναι τα όνειρα των ανθρώπων.
Περιδιαβήκαμε στους γιορτινούς δρόμους της πόλης, επισκεφτήκαμε τον Πύργο του Ρήγα Φεραίου, πήγαμε στο Νόβι Σαντ, παρατηρούσαμε τους ανθρώπους στην καθημερινότητά τους, είδαμε ένα άλλο μουσικό σχολείο το μοναδικό, όπως μας είπε η διευθύντριά του, στην Ευρώπη που έχει μαθητές τυφλά παιδιά που σπουδάζουν μουσική με το σύστημα Braille, μιλήσαμε για τα μουσικά σχολεία, κάναμε φιλίες, τραγουδήσαμε και χορέψαμε. Κορυφαίες στιγμές οι στιγμές της συναυλίας όπου τα παιδιά μας μάς δίδαξαν και έδειξαν πειθαρχία, επαγγελματισμό, ομαδικότητα, αγάπη για τη μουσική, για το σχολείο τους, σεβασμό στους Άλλους και απαράμιλλο ενθουσιασμό για την παρουσία τους στο Βελιγράδι. Ξεσήκωσαν τους Σέρβους με τα τραγούδια και το χορό. Θαύμασαν τη συμφωνική ορχήστρα του άλλου σχολείου, ενός σχολείου με κατεύθυνση στην ευρωπαϊκή κλασική μουσική και δώσαμε μια καλή ευκαιρία, όπως μας είπαν οι καθηγητές εκεί, να σκεφτούν ότι θα πρέπει να προσανατολιστούν και στη μουσική τους παράδοση.
Κορυφαία στιγμή ήταν επίσης η θεία Λειτουργία στην κρύπτη του Αγίου Σάββα στα ελληνικά. Έψαλλε ο βυζαντινός χορός και ιερούργησε ο πατέρας Καλλίνικος Γεωργακόπουλος. Το δέος όλων μας δύσκολα αποτυπώνεται στο χαρτί και η εμπειρία των μαθητών μας παρακαταθήκη στη ζωή τους.
Η επίσκεψη στο ελληνικό προξενείο του Βελιγραδίου και η συνάντηση με τον πρέσβη κ. Χάρη Χαρισιάδη μάς γέμισε και χαρά, αλλά και υπερηφάνεια, καθώς ο κ. πρέσβης προσκάλεσε το Σχολείο στις εκδηλώσεις της πρεσβείας τον Απρίλιο.
Μεγάλη η ευθύνη, η κούραση, η αγωνία, αλλά μεγάλη η χαρά και τα πλούσια συναισθήματα των εκπαιδευτικών που ως υπεύθυνοι μουσικών συνόλων συνόδευσαν την αποστολή. Η κ. Ρ. Γιαρέντη, η κ. Μ. Μαλλισιόβα, η κ. Κ. Σιάρα η κ. Ι. Χατζάκη, η κ. Λ. Τσουκνικά, ο κ. Β. Παυλίδης και ο κ. Ζ. Κουκουσέλης έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό ως μουσικοί, ως καλλιτέχνες, ως εκπαιδευτικοί, ως παιδαγωγοί και πολλές ήταν οι φορές που έπαιξαν τον ρόλο του γονιού. Μεγάλη τιμή να έχουμε μαζί μας τον πατέρα Καλλίνικο, εκπρόσωπο της Μητρόπολης Δημητριάδος και μέλος πια της οικογένειας του Μουσικού Σχολείου. Βοήθησε πολύ ο πατέρας Αλέξανδρος Γκάτσις από τη Βοσνία, γονιός μαθητών μας που στάθηκε δίπλα μας πολύτιμος βοηθός όπως και το ζεύγος Ψαρού, γονείς μαθητών που η μητέρα κατάγεται από το Βελιγράδι. Θερμές ευχαριστίες στον συνάδελφο κ. Βασίλη Κατσικόπουλο που μας έφερε σε επαφή με το σχολείο.
*διευθύντριας του Μουσικού Σχολείου Βόλου